«Филология ғылымдары» сериясы Серия «Филологические науки»


ТҮР МЕН ТҮС АТАУЛАРЫ - КҮРДЕЛІ ҚҰБЫЛЫС



Pdf көрінісі
бет72/137
Дата13.03.2023
өлшемі1,79 Mb.
#73656
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   137
Байланысты:
Хабаршы вестник

 
ТҮР МЕН ТҮС АТАУЛАРЫ - КҮРДЕЛІ ҚҰБЫЛЫС
Р.К. Садықова - 
ҚазҰПУ-дың доценті 
Түр-түс атаулары, түр-түс символикасы - әрбір халықтың өзіндік феноменін 
танытатын күрделі құбылыс. Осыған байланысты қазіргі кезде жедел дамып бара жатқан, 
тілдердің қолданылуының когнитивті және прагматикалық факторларының зерттелуінің 
аясында түр-түс атаулары да жиі қарастырылып келеді. Өйткені түр-түс атауларының 
лингвистикасы «Тіл және ойлау», «Тіл және қоғам», «Әлемнің тілдік бейнесі» сияқты іргелі 
проблемалардың жаңа қырларын таныта алады. Сонымен қатар түр-түс атаулары 
мәдениетаралық коммуникацияда да ерекше манызға ие. Түр-түс атаулары этномәдени 
жағынан барынша байлаулы (маркерлі). Түр-түс атаулары - мәдениеттің жемісі, әрі 
мәдениетті жасайтын фактор; ұлттық мәдениетті танып-білудің негізгі құралы. 
Зерттеушілердің бұл салаға қызығушылықпен қарауының басты себебі осында. 
Сондықтан тілші-ғалымдар түр-түс атауларының барлық аспектілеріне назар аударып 
келеді. Ғалымдарды төмендегі мәселелер ойландырады: 

әрбір ұлтқа тән маңызды (когнитивті және прагматикалық тұрғыдан) түр-түс 
атауларын ажырату; 

түр-түс атауларына лингвистикалық парадигма ретінде қарап, зерттеу; 

түр-түсті қабылдау мен оны атаудың универсалиялары; 

лексикалық-семантикалық акпарат беретін компоненттерді зерделеу; 

түр-түс атауларының семантикалық өрісінің корреляциясын анықтау; 

түр-түс атауларын металл ретінде зерттеу; 

әрбір халықтың түр-түс атауларының лингвомәдени ерекшеліктерін салыстырып, 
кешенді түрде сипаттау және т.б. 
Осы аталғандардың ішінде бірнеше аспект айрықша маңызды болып, қазірге дейін, 
зерттеулердің көп болғандығына қарамастан, қызу пікірталас тудырып отырған 
мәселелердің бірі - әрбір ұлтқа тән маңызды, ұлттық этносимволиканы білдіретін түр-түс 
атауларын ажырату. Көптеген ғалымдар И.Гётенің жүйесін атап өтеді; ол барлық түр-түс 
спектрін үш топқа бөлген: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   137




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет