«Филология ғылымдары» сериясы Серия «Филологические науки»


 . Сейітов С. Пушкин лирикасын қазақ тіліне аудару дәстурі. -А. 1985



Pdf көрінісі
бет92/137
Дата13.03.2023
өлшемі1,79 Mb.
#73656
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   137
Байланысты:
Хабаршы вестник

1 . Сейітов С. Пушкин лирикасын қазақ тіліне аудару дәстурі. -А. 1985. 
2. 
Әуезов 
М. Пушкинді қазақшаға аудару тәжірибелері туралы. 
Кітапта: Уақыт және әдебиет.-А.,1962., 
3. 
Нілібаев Ә. Мақала: "Ақын.Ғалым.Азамат ”. “Қаз. мұғ. "1977ж.18 
ноябрь. 
Резюме 
В статье рассматриваются результаты научных исследовании известного ученого С. 
Сейтова по проблемам переводов лирических стихов А.С.Пушкина. 
Summary' 
In the article considing results investigations scientist S.Seitov by problems translating 
selected works A.S.Pushkin. 
УДК: 371.84:82 
 
КӨРКӨМ АДАБИЯТТЫ ОКУТУУ АРКЫЛУУ, ОКУУЧУЛАРДЫН ИЛИМИЙ 
ТҮШҮНҮКТӨРҮН КАЛЫПТАНДЫРУУ 
С.Т, Батаканова- 
Кыргызстан 
Кыргыз адабиятынын программасында, (11-12-14-16-беттер), тагыраак айтканда, V 
класс үчун пландаштырылган А.Осмоновдун «Неге кечигет», «Бүкөн», С. Жусуевдин 
«Алакан», А.Токомбаевдин «Ай нурунда кышкы түн», «Жайкы танда», А.Осмоновдун 
«Кыргыз тоолору», М.Алыбаевдин «Ала-Тоо», «Соң-Көл», «Тянь-Шань», Барпынын 
«Жакшы кыз», «Өзү каар, тил заар кыз», «Болор жигит», «Болбос жигит», «Эр жигитке 
сын», Токтогулдун «Үлгү ырлары», Ы.Борончиевдин «Элиңдин кетпейт оюнан», «Кош 
Алыкул», А.Осмоновдун «Фрунзе», Б.Сарногоевдин «Бешигим-Мекен» ырларын талдоо 
аркылуу лирикалык жанрга таандык коп маселелерди чечүугө болот. Мисапга, бул 
ырлардын кыскалыгы, тактыгы менен мугалим лирикалык жанрга тиешелуу болгон 
эпикалык жана драмалык тектен айырмалуу адабияттын үчүнчү теги экендиги, «мында 
турмуш лирикалык каармандын ички сезимдери (кубанычы, окүнүчү, арзуусу, 
толкундануусу, түйшөлүүсү ж.б.) аркылуу берилерин ушул сезимдерден. анын дуйного коз 
карашы, турмуш жөнүндө ой толгоосу, мамилеси билдирилерин созсуз аныктама катары 
айтып, факгылык материал катарында далилдеп бергени маанилүү орунда турат. 
Мугалим лириканын жанрдык табиятына V класста ырларды талдай баштаган 
мезгилден тартып эле коңүл бурганы он. Айрым окумуштуулар мугалимдердин мындай 
аракети балдардын жаш озгөчөлүгүно ылайык оорчулук келтирүү мүмкүн деп эсептешет. 
Бирок, ал азыркы шартта туура эмес. Маселен, А.Осмоновдун «Неге кечигет» «Бүкөн», 
С.Жусуевдин «Алакан» ырынан согуштун кыйраткыч күчун, адам тагдырында анын 
трагедиялык ордун туура тушунуп, аталган ырда берилген ото терендеги образдууулукту, 
поэтикалуулукту андаштыра апган окуучуга ушул ыр тематикалык жактан согуш темасына 
кирерин оздөштурүү кыйынга турабы? Же ушул эле класста А.Осмоновдун «Кыргыз 
тоолору» ырындагы: 
Тоого тоолор курамалап курашып, 
Узун тартып, уламалап улашып. 
Алда кайда кебез тартып келаткан, 
Кербенчинин тоолөрүндөй чубашып. 
Кара зоолор ар кай жерде каркайып, 
Катмарлашып, калың тартып, занкайып. 
Алмаз сындуу кокко тийген миздери, 
Арстандын азуусундай аркайып. 
Жаз келсрдс эн биринчи жаз конуп, 
Кош болордо эн биринчи кыш тонуп. 


84
 
Абай атындагы ҚазҮПУ-дың Хабаршысы, «Филология гылымдары» серимы, Ко2 (32/,2010ж. 
Ай аапамга ай тие элек кезинде, 
Эн биринчи ай жамынып ак болуп.
Тун болордо эн биринчи тунду алы п, 
Туз жерлерден кийин кетип мунарык. 
Дуйнө жузу көзун ача электе, 
Эң биринчи күвдү госуп кыз ары п, - 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   137




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет