Факультет: Филология
Кафедра: Қазақ филологиясы
Шифр, мамандық: 6В01701-Қазақ тілі мен әдебиеті; 6В01702-Қазақ тілде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті; 6В02301-Филология: қазақ тілі
Пәні: Қазақ жазуының тарихы
Емтихан билеті №17
Жазу теориясының графема ұғымы
Қытай қазақтарының тілі, төте жазу ерекшеліктері.
А.Байтұрсынұлының төмендегі пікірлеріне талдау жасаңыз: «р,л,у,и әріптерінің алдында «ы» әрпі жазылу-жазылмауы естілуінше:естілсе жазылады,естілмесе жазылмайды. Мәселен:лыпа,леп,лепес,лап қойды,лаулап жанды,лоқы,лықылдап,Ленін,Лепсі деген сөздердің алдында келген «л» тап-таза «ы»-сыз естіліп тұр. Оған «ы» жазудың керегі жоқ. Ылай,ылайық,ылаж,ылау,ілім,ылғи деген сөздерде «л» алдында «ы» анық естіліп тұр. Ал күмәнданатын жердің тексеру әдісі өлең өлшеуі болады»;
«Қорғамбай-Қорғанбай,Арғымбай-Арғынбай,Тасқымбай-Тасқынбай,қоңған-қонған,жоңған-жонған,жаңған-жанған,көңген-көнген,өңген-өнген,сеңген-сенген,күңге-күнге тұлғаларының соңғылары дұрыс,өйткені сөздің түбірі «қорғам», «арғым», «тасқым» емес,қорған,арғын,тасқын болады. Сондай-ақ «н» дыбысын қ,ғ,г дыбыстарының әсерінен айырсақ,дүдәмалдық жоғалады, «қоныс», «қондық», «жону», «жондым», «жанып», «жанды», «көніп», «өніс», «өнім», «мініп», «мініс», «сеніп», «күнде», «күндік» дегенде, «ң» емес, «н» екені айқындалады».
Құрастырған : ________________ Қ.Ғ.Аронов
(қолы) (аты-жөні, тегі)
Кафедра меңгерушісі ________________ И.С.Султаниязова
(қолы) (аты-жөні, тегі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Факультет: Филология
Кафедра: Қазақ филологиясы
Шифр, мамандық: 6В01701-Қазақ тілі мен әдебиеті; 6В01702-Қазақ тілде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті; 6В02301-Филология: қазақ тілі
Достарыңызбен бөлісу: |
