Философия пәнінен №2 Аралық бақылау «Жалпы медицина», 2-курс 2022-2023 оқу жылы

2. Мартин Хайдеггердің пікірінше адам болмыстың .........:

116. Қай философ, әлеуметтік философияның пәнін: «Әлеуметтік философия – қоғамдық болмыстың жалпы мәңгі негіздерін зерттеумен айналысатын философиялық таным», - деп анықтаған болатын?

117. Қай ойшылдың қоғам концепциясына сәйкес, "Қайырымды қала - кемелденген, сырқатсыз денеге ұқсайды, ал оның барлық мүшелері тірі жанның өмірін аман сақтау үшін, оны барынша қызғылықты ету үшін бір-біріне көмектесіп отырады"?

118. Қайсы этикалық категория адамның өзі-өзін сыйлауда көрініс табатын, өзінің «Менін» аса жоғары, асқақ, әр дәрежеде қадір тұтып қастерлейтін сезімі болып табылады?

119. Шарап бейнесінде болмыстың шын құндылығы көрсетіледі. Шарап өмірге қуаныштың, көңілденудің, жастық шақтың, ақсақалдар даналығының рәмізі. Шарап құмырада сақталады. Адам денесі де қыштан жасалған құмыра. Ерте ме, кеш пе, дене топыраққа айналады, одан жаңа құмыра жасалады. Осылай даналық ұрпақтан ұрпаққа өтіп жатады деп, кез келген жағдайда адам болып қалуға шақырған ойшыл:

120. Макс Шелердің қай шәкірті философиялық антропологияның биологиялық бағытын дамытты?

121. Дербес өмір сүретін жеке организм, атап айтқанда, адам, жеке тұлға, адамзат баласының жалғыз өкіліне жататынын білдіретін термин қандай ұғыммен белгіленеді?

122. Жеке адамды саналы өзіндік іс-әрекеттің субъектісі және қоғам мүшесі ретінде оның адамгершілік, әлеуметтік, психологиялық қырларын жан-жақты сипаттайтын ұғым қалай аталады?

123. Гректің қай ойшылы, жан мен тәннің антропологиялық дуализмі туралы пайымдап, жан - адамды адам ететін субстанция, ол идеялар дүниесіне ұмтылуда деп тұжырымдады?

124. Өлгендердің жандары басқа адамдардың (жаңадан туылған нәрестенің) жануарлардың денелеріне, өсімдіктер мен минералдарға көшетіні туралы діни-мифологиялық көзқарас қалай аталады?

125. Рухтың көкіректілігіне жағдай туғызып, оның салдарынан Құдайдан безіп кетуге, табиғат пен қоғам әлемінде құлдыққа түсуге апаратын Бердяев бойынша еркіндік түрі қалай аталады?

126. Адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы:

127. «Тұрақтылықты білген адам кемелденудің шыңына жетеді. Кемел адам құмарлықтан арылады, Даоға жетеді. Даоны түсінген адам қауіптен құтылады» тұжырымының авторы:

128. «Өмір – бұл игілік. Өмір неғұрлым күшті, жарқын болса, соғұрлым жақсы болады. Өмірден қашу керек емес, ол азапқа толып кетсе де. Өмірге қуануға үйрену керек» сөзінің авторы:

129. Қай ойшыл «Табиғат туралы ғылымдарды» және «рух туралы ғылымдарды» ажыратқан. Рух туралы ғылымдардың, олардың қатарындағы философия мен педагогиканың практикалық маңызы – өмірді тәртіпке келтіруге және кемел қалпына жеткізуге жәрдемдесу деп тұжырымдаған?

130. Европада тарих философиясын жасаудағы бірінші қадам болып табылатын Августиннің еңбегі қалай аталады?

131. Гректің қай ойшылы алғаш рет тарихи дамудың ортақ жолы туралы идеяны алға тартқан болатын?

132. «Мәдениет – бұл білімдердің, сенім-нанымдардың, өнердің, құндылықтардың заңдардың, әдет-ғұрыптардың және адамның қоғам мүшесі ретінде игеріп алған қабілеттері мен әдеттерінің жиынтығы» деп пайымдаған ойшыл:

133. «Тапробану аралындағы (шамамен Цейлон, казіргі Шри Ланка) бақытты қоғам туралы Генуя теңізшісі әңгімелейді. Мұнда жеке меншік жоқ, адамдар төрт сағат қана жұмыс жасайды, бай-кедейге бөлінбейді», деп жазылған Т.Кампанелланың еңбегі қалай аталады?

134. Дж. Фрэзердің эволюционизмінде адамдар қоршаған ортаны сиқырлы жолмен өзгерте алатын өз қабілеттеріне сенген кезең қалай аталады?

135. С. Кьеркегордың діни философиясы бойынша, Құдайға апаратын жолда адам тіршіліктің қандай кезеңдерінен өтеді?

136. Александр Баумгартен философия саласына «эстетика» терминін еңгізді. Грекше «aisthetikos» сөзі қандай мағынаны білдіреді?

137. Әлемдік философияның қай өкілі, «Сезімдік махаббат - сұлулыққа қатысты махабаттың төменгі сатысы» деп санаған?

138. Аталған ойшылдардың ішінен қай ғұлама, «Құдай адамды да жаратты. Бірақ ол күнделікті ісіне араласпайды. Адамды ақылды немесе ақымақ, мейірімді немесе қатал, бай немесе кедей еткен жоқ. Бәрі адамның өзіне, оның ақылына және қоршаған ортасына байланысты», - деп пайымдаған?

139. Қай ойшыл «Тарихтың соңы және соңғы адам» еңбегінің авторы?

140. Берілген нұсқалар арасынан қай ойшыл «Тарих философиясы» терминін енгізді?

141. Қай ғалым: «Алғашқы қауымдық кездегі адам ұйқыда көрген түстері мен елестері жөнінде, есінен танып қалғаны мен өлімі туралы ойланып, денеден бөлініп шығып және одан тыс өмір сүре алатын жан туралы түсініктерді қалыптастырды» - деп, діннің алғашқы формасы жөнінде анимистік концепцияны ұсынды?

142. Француз философы К. Леви-Стросстың структурализмі бойынша, адам санасында ойлаудың өзгермейтін априорлық (тәжірибеге дейінгі) құрылымы бар. Ойшылдың пікірінше, қандай бинарлық оппозициялар негізінде ойлау құрылымы дүние тәртібін бейнелеп, тіл құрылымында көрініс береді?

143. Кімнің ойынша, «Адамдар табиғатынан қатыгез, алдауға бейім, мансапқор, мемлекет олардың осы жаман қасиеттерін шектеп, тәртіп орнату үшін қажет»?

144. Батыстың қай данышпан ойшылы, адамға «қоғамдық жануар», «саяси жануар» деген анықтама беріп, мемлекетті «үлкен отбасы» деп атаған?

145. «Адам бойында жануарлармен бірдей күңгірт сезімдік ұмтылыс және құдайға жақындататын рух бірігеді», - деген пайымдау, қай ғалымның тұжырымдамасы болып табылады?

146. Берілген нұсқалардың ішінен қай ойшыл, «Жеке адамның мәні оның сақалында, қанында, не дерексіз бір физикалық жаратылысында емес, әлеуметтік сапасында» деп пайымдаған?

147. Қай ғұламаның пікірінше, сұлулық заңдарын математика тұрғысынан есептеп шығару мүмкін емес, олар бір адамның қиялына емес, табиғаттан берілген шын нәрсеге негізделеді. «Өйткені, шындығында, өнер табиғатта жасырынады; кім оны одан іздеп тауып алса, сол оған ие болады»?

148. Ерік бостандығының антиномиясына байланысты “адамның ерік бостандығының метафизикалық тереңдігі бар және ол бізді жоғары қарай да -игілік пен ізгілікке және төмен қарай да – зұлымдыққа бағыттай алады” деп жазған классикалық философиясының өкілі?