Философия рк 2 Адам мен қоғамның пайда болуын белгілейтін термин
жүктеу/скачать 35,25 Kb.
|
|
Философия рк 2 1. Адам мен қоғамның пайда болуын белгілейтін термин: антропосоциогенез 2. Мартин Хайдеггердің пікірінше адам болмыстың .........: бақташысы 3. Этиканың категориялары қатарына кірмейтін ұғымды белгілеңіз: асқақтық, пасықтық 4. Аристотельдің пікірінше артық пен кемшіліктің тең ортасы: ізгілік 5. М. Шелердің пікірінше құндылықтар иерархиясының ең жоғарғы сатысында тұрады: Құдай 6. Этиканың басты категориялары: Ізгілік пен зұлымдық 7. Огюст Конт бойынша адамзат ақыл-ойының даму кезеңдері: теологиялық, метафизикалық, позитивтік 8. Жаңа дәуiр философиясы жаратылыстану ғылымдарын табиғатты зерттеп, жаңалықтар ашуы тиiс деп есептеп, философияның мiндетiне ненi қалдырды? ғылыми таным әдiсiн жасауды 9. Ахмет Байтұрсынұлы өнерді негізгі екі түрге бөледі: Жан сақтау мен жан қоштау 10. «Өнердің алуан түрлері дегеніміз – тиісінше сұлулықтың да алуан түрлері» пайымдауының авторы: И. Кант 10. Пер Монсонның «Саябақ аллеясындағы қайық» шығармасындағы мәдениетті білдіретін метафораны атаңыз: Бостандыққа үкім 11. Қазақ сөз өнерінің теориясына арналған «Әдебиет танытқыш» еңбегінің авторы: А. Байтұрсынұлы 12. Еліктеу ұғымын білдіретін, немесе соның орнына қолданылатын терминді көрсетіңіз: метафора 13. Өзгенің қайғысына ортақтасу арқылы жанның, рухтың тазаруы: Катарсис 14. Қоғамды өзара мұқтаждықтарын өтеу үшін бас қосқан адамдардың бірлестігі деп есептеген философ: Платон 15. Әл-Фараби бойынша қоғам жіктелісі: Ұлы, шағын, орташа 16. Ең ежелгі әлеуметтік институт: Тронхейм 17. Аристотель жақтаған меншік түрі: Жеке меншік 18. Платон жақтаған меншік түрі: Қоғамдық меншік 19. Аристотель көне грек философтарының арасынан кімді шын мәнінде диалектиканың негізін қалаушы деп есептеді: Зенон 20. Катарсис дегеніміз: Көне грек тілінде: «асқақтау, тазару, сауығу» 21. Философия үшін еркіндік дегеніміз: Еркіндік – танылған қажеттілік 22. Марксизм адам туралы: Адам қоғамдық қатынастар жиынтығы 23. Ақпараттық қоғамның басты белгісіне жатады: Білім 24. Иммануил Кант философиясына тән ұғым: «Антиномия» 25. Упанишадалар: Қара сөзбен жазылған философиялық түсініктемелер 26. Серен Кьеркегор философиясына сәйкес адам өмірінің сатылары: Эстетикалық, этикалық, діни 27. Қай ойшылдың философиясы үшін адамның индивидуалды болмысы философиялық танымның басты объектісі болып табылады: М. Хайдеггер 28. Аксиология терминін тұнғыш еңгізген ойшыл: Гартман 29. Еркіндіктің экзистенциалистік түсінігі: Еркіндік – бұл зілдей ауыртпалық 30. Ф. Ингартен құндылықтарды екі түрге ажыратты: Витальді және мәдени 31. «Постиндустриалды қоғам» терминінің авторы: Д. Белл 32. Әл-Фараби өзінің ғылым классификациясында бірінші орынға қояды: Тіл білімін 33. Позитивизм – бұл философиялық бағыт: Философияны дербес ғылым ретінде жоққа шығарады 34. Адамның жанын таза тақтаға теңеген жаңа заман философы: Дж. Локк 35. Араб-мұсылман әлемінің ойшылдарын антика мәдениеті мен философиясын зерттеп, зерделеуге ықпал еткен жағдай: Әлемнің бірлігі туралы идеялар 36. Конфуцийдің антропологиялық философиясындағы сяо принципі білдіреді: Үлкенге құрмет, ата-ананы сыйлау 37. Қазіргі заманғы тарих философиясының маңызды проблемасы болып табылады: Тарихтың мәні мен бағыттылығы 38. Тарихтың мәні мен тарихи процестің дамуын түсіндіретін ортағасырлық философиядағы түсінік: Провиденциализм 39. Философияның қоғамды зерттейтін бөлімі: Әлеуметтік философия 40. Егер жануарлар дүниесі қоршаған ортаға табиғи инстинктер арқылы бейімделсе, адамдар үшін бұл қызметті атқарады: Әлеуметтік институттар 41. Эллиндік-Римдік философиялық мектептерге жатпайтын мектеп: Неотомизм 42. «Адам еркіндікке кесілген (жаралған) тіршілік иесі» деп пайымдаған ойшыл: Ж.П.Сартр 43. Тапатал түсте қолына шам алып адам іздеп жүретін ойшыл: Диоген 44. Антропоцентризм қай дәуірдің философиясына тән принцип? Қайта өрлеу 45. Р. Декарттың пікірінше, адам тіршілігінің жалғыз да, нақты дәлелі, ол: Ойлау 46. Адамның мәнін ашатын үш бастама: биологиялық, психикалық, әлеуметтік 47. Антикалық ойшылдардың қайсысы алғашқы болып адамды космостан бөлек әлеуметтік этикалық тіршілік иесі ретінде қарастырып, алғашқы антропологиялық бетбұрыс жасады?.. Сократ 48. Антикалық ойшылдар бойынша адам бейнесі: Космоцентрлік 49. Ортағасыр философиясы бойынша адам бейнесі: Теоцентрлік 50. «Үрей», «жалғыздық», «күйзелу» - терминдері қай философиялық бағыттың қарастырған мәселелері болып табылады: Экзистенциализм 51. Дүние мен адамзаттың ақыры туралы діни ілім қалай аталады? Эсхатология 52. «Кез келген тұлғаны мақсатқа жетудің құралы деп емес, мақсаттың өзі деп қарау керек» деген И. Канттың тұжырымы: Кесімді императив 53. Л. Фейербах ұсынған адамға деген философиялық көзқарас: Антропологиялық материализм 54. Мифологиялық дүниетанымға тән белгі: Антропоморфизм 55. Ф. Энгельс материя қозғалысының негізгі формаларына жатқызады: Механикалық, физикалық, химиялық, биологиялық, әлеуметтік 56. Философияның басты сұрағы «Адам дегеніміз не?» деген пайымдаудың авторы: Кант 57. Конфуций философиясындағы «жэнь» ұғымы білдіреді: Адамды сүю 58. Диалектикаға қарама-қарсы философиялық зерттеу әдісі: Метафизика 59. Ақиқаттың дүниеге келуіне көмектесетін Сократтың әдісі: Майефтика 60. Үнді философиясындағы қайта-қайта туылу «шеңбері» қалай аталады: Сансара 61. Схоластика дегеніміз: Ортағасырлық философиялық ілім 62. Өмірдің мәні мемлекеттің жауапты азаматы болуға ұмтылу деп тұжырымдаған антика дәуірінің ойшылы: Аристотель 63. Дедуктивті математикалық әдістердің, логиканың, ақыл-ойдың ғылыми танымда басымдылығын көрсететін жаңа еуропалық философиялық бағыт: Рационализм 64. Индивидтің еркіндігін шектейтін факторлар: Табиғи-биологиялық, әлеуметтік, моральдық 65. Аристотель бойынша дүние негізінде жатқан от, су, ауа, топырақтың түзілуі осы төрт стихияның өзара байланысы нәтижесінде жүзеге асады: Суық пен жылу, құрғақ пен ылғал 66. Ежелгі Үнді философиясындағы ортодоксальды емес мектепті белгілеңіз: Буддизм 67. Маркстің ілімі бойынша қоғамның дамуы немен айқындалады: Өндіріс тәсілмен 68. Антикалық эстетиканың негізгі ерекшелігі: Космологизм 69. Адамға берілген «Zoon Poltikon» анықтамасының авторы: Аристотель 70. Жоғары құндылығымен адамды шаттық сезімге бөлейтін эстетикалық ұғым: Әдемілік 71. Орта ғасыр эстетикасында құдырет сұлулығын мистикалық ілімдермен ұштастырушы: А. Августин 72. Философиялық антропологияның басты идеяларын негіздеген ғалым: М. Шелер 73. Этика ғылымының бөлімдері: Теориялық, нормативтік, эмпирикалық 74. Этиканың негізгі ұғымдарын, оның зерттеу пәнін, ғылым ретінде даму тарихын зерттейтін этиканың бөлімі қалай аталады: Теориялық этика 75. Жалпы «құндылық проблемасына» қатысты кейбір күрделі мәселелерді шешуге тырысқан әрекет ретінде қалыптасқан ілім: Аксиология 76. Эмпирикалық этика дегеніміз: Белгілі бір кезеңдердегі адамзат ұйымдарының нақты адамгершілік келбеті туралы түсінік беретін этика тарауы; 77. Еркіндік дегеніміз: Адам іс-әрекетінің о бастан ешбір сыртқы себептермен, жағдайлармен, ешбір сыртқы күштермен әрі өзін қоршаған ортамен алдын ала анықталмағандығы; 78. Адам бойындағы белгілі бір істі, өзіне тапсырылған міндетті орындап, жүзеге асыруынан байқалатын адамгершілік қасиет қалай аталады: Жауапкершілік 79. Аристотель бойынша өнер дегеніміз табиғатқа, болмысқа еліктеу болса, Платон бойынша өнер: Еліктеуге еліктеу, көлеңкенің көлеңкесін салу 80. Эмиль Дюркгейм қоғамның тұтастығының негізі деп санады: Ұжымдық сана 81. Қоғамды толыққанды әлеуметтік ағза ретінде сипаттайтын оның өзіне ғана тән ажырамас қасиеті (атрибуты): Өзіндік ұйымдасу 82. Зигмунд Фрейд концепциясындағы мәдениет ұғымы: Санадан тыс психикалық процестердің әлеуметтік жаныштау механизмі 83. Қоғамдық қатынастардағы адамның орны: Қоғамдық қатынастардың субъектісі әрі объектісі 84. Бұқаралық мәдениетке тән емес: Жоғары деңгей 85. «Лодка на аллеях парка» еңбегіндегі «әлеуметтік институттарды» білдіретін метафора: Асфальтталған аллеялар 86. Заманауи мәдениетте бір-біріне қарама-қарсы мындай типтерді бөліп көрсетуге болады: Бұқаралық, элиталық 87. Мәдениеттің басты элементі: Тіл 88. Адам іс-әрекетінің алуан түрлерін тудырушы мәдениеттер: Рухани, материалдық 89. Cубъектісіне қарай мәдениет: Жеке, топтық, жалпы адамзаттық мәдениет 90. О. Шпенглер бойынша мәдениеттің «фаусттық типі» дегеніміз: Батыс европалық мәдениет 91. Футурология ненi зерттейдi? Әлеуметтік процесстерді, олардың болашағын зерттейді 92. Мәдениеттің аралық түріне жататын мәдениет формалары: Экономикалық, саяси, эстетикалық 93. «Өркениет дегеніміз мәдениеттің ақыры» - деп есептеген: О. Шпенглер 94. XX ғасырдың 80-ші жылдарында пайда болған, ашық және өз-өзіне толығынан тең емес жүйелердің өзіндік ұйымдасуы мен өзгеру, даму заңдылықтарын зерттейтін ілім: Синергетика 95. К. Ясперс тарихи процессті теңестірді: Рухани өмірмен 96. К. Ясперс көрсеткен тарихтың даму кезеңдеріне жатпайтынды белгілеңіз: Тарихтың қозғаушы күштері 97. К. Ясперс іліміндегі «Белдеулік (осьтік) уақыт»: Шығыс пен Батыстың тарихи кездесуінің лездік сәті, адамзат тарихының бірлігін түсінуі, адамзаттың рухани оянуы 98. Эрнст Кассирер бойынша адам символдар әлемінде өмір сүреді. Символ деп нені айтады? Өмір мен өлім 99. Ж.-П. Сартр пайымдауындағы экзистенция: Таңдау еркіндігі 100. Аксиология бұл: Құндылықтардың табиғаты жайлы және дүниедегі құндылықтар жүйесі туралы философиялық құндылықтар жүйесі туралы ілім 101. Христиандық философияның негізгі мәселелерінің бірі: Сенім мен білімнің арақатынасы 102. Дінді қоғамның пайда болуына әсер еткен маңызды фактор деп біліп, оны таза әлеуметтік құбылыс қатарына жатқызған ғалым: Э. Дюркгейм 103. Макс Вебердің ойынша бұл діндер әлемді игеру діндеріне жатады: иудаизм, христиандық 104. Табу сөзінің мағынасы: Тыйым салу 105. «Құтты білік» шығармасының басты идеясы негізделген төрт принципке кірмейтін ұғым: Мейірім, шапағат 106. Әрбір оқиғаны және адамның әрбір әрекетін о баста бекітілген деп білетін, қалау еркі мен кездейсоқтықты жоққа шығаратын дүниетанымдық тұжырымдама қалай аталады (қашып құтылмайтын): Фатализм 107. Ибраһимдік немесе Авраамдық діндерге жатады: Иудаизм, Христиан, Ислам 108. «Діни жоралғыларды орындау адамдарды белгілі бір сенім, діни-әлеуметтік қатынастар маңына топтастырады». Яғни, дін – қоғамның біртұтастығын қамтамасыз ететін интеграциялық қызмет атқарады деп есептеген ойшыл: Э. Дюркгейм 109. Әдетте дін атаулы әлемді екі түрлі түсінік тұрғысынан бөліп қарайды: Сакральді және профанды әлем 110. Неміс философы Фридрих Шлейермахердің пікірінше дін ең бірінші ..... байланысты: Сезіммен 111. Құдайдың дүниені ештеңеден жаратуы концепциясы: Креационизм 112. Болмысты бейнелеуде қоғамға көңілі толмау, оған өз идеалын қарсы қою, өмірге сын көзімен қарау, рухани азғындауға қарсылық, заман шындығын мойындамау, арман, қиялға берілу, өткенді дәріптеу сынды ерекшеліктермен белгілі XIX ғасыр өнерінде қанат жайған бағыт қалай аталады? Романтизм 113. Қай ғалым, сөз өнері адам санасының үш негізіне: ақылға, қиялға, көңілге табан тірейді. "Ақыл ісі – аңдау, қиял ісі – меңзеу, көңіл ісі – түю, талғау. Тілдің міндеті – ақылдың аңдауын аңдағанша, қиялдың меңзеуін меңзегенше, көңілдің түйгенін түйгенше айтуға жарау" деп пайымдаған болатын? А. Байтұрсынұлы 114. Гегель өзінің "Философия ғылымдарының энциклопедиясы" еңбегінде: "- Ауру, - деп жазады, - денсаулықтағы шешімін табуы тиіс қайшылық". Аталған пайымдауды ойшылдың қандай іліміне жатқызуға болады? 115. Рим дәрігері Клавдий Галеннің ойынша, дәрiгердің ауру атаулының тектері мен түрлерін және олардың қалай жіктелетіндігін, сонымен қатар олардың өзара байланысын (қай ауру екінші бір дерттің себебі немесе салдары болуы мүмкін екенін) дұрыс анықтауы үшін философияның қандай бөлімі туралы білімі болуы керек? 116. Қай философ, әлеуметтік философияның пәнін: «Әлеуметтік философия – қоғамдық болмыстың жалпы мәңгі негіздерін зерттеумен айналысатын философиялық таным», - деп анықтаған болатын? С.Л.Франк 117. Қай ойшылдың қоғам концепциясына сәйкес, "Қайырымды қала - кемелденген, сырқатсыз денеге ұқсайды, ал оның барлық мүшелері тірі жанның өмірін аман сақтау үшін, оны барынша қызғылықты ету үшін бір-біріне көмектесіп отырады"? Әл-Фараби 118. Қайсы этикалық категория адамның өзі-өзін сыйлауда көрініс табатын, өзінің «Менін» аса жоғары, асқақ, әр дәрежеде қадір тұтып қастерлейтін сезімі болып табылады? Абырой 119. Шарап бейнесінде болмыстың шын құндылығы көрсетіледі. Шарап өмірге қуаныштың, көңілденудің, жастық шақтың, ақсақалдар даналығының рәмізі. Шарап құмырада сақталады. Адам денесі де қыштан жасалған құмыра. Ерте ме, кеш пе, дене топыраққа айналады, одан жаңа құмыра жасалады. Осылай даналық ұрпақтан ұрпаққа өтіп жатады деп, кез келген жағдайда адам болып қалуға шақырған ойшыл: Омар Хайям 120. Макс Шелердің қай шәкірті философиялық антропологияның биологиялық бағытын дамытты? Г.Плеснер 121. Дербес өмір сүретін жеке организм, атап айтқанда, адам, жеке тұлға, адамзат баласының жалғыз өкіліне жататынын білдіретін термин қандай ұғыммен белгіленеді? Индивид 122. Жеке адамды саналы өзіндік іс-әрекеттің субъектісі және қоғам мүшесі ретінде оның адамгершілік, әлеуметтік, психологиялық қырларын жан-жақты сипаттайтын ұғым қалай аталады? Тұлға 123. Гректің қай ойшылы, жан мен тәннің антропологиялық дуализмі туралы пайымдап, жан - адамды адам ететін субстанция, ол идеялар дүниесіне ұмтылуда деп тұжырымдады? Платон 124. Өлгендердің жандары басқа адамдардың (жаңадан туылған нәрестенің) жануарлардың денелеріне, өсімдіктер мен минералдарға көшетіні туралы діни-мифологиялық көзқарас қалай аталады? Метампсихоз 125. Рухтың көкіректілігіне жағдай туғызып, оның салдарынан Құдайдан безіп кетуге, табиғат пен қоғам әлемінде құлдыққа түсуге апаратын Бердяев бойынша еркіндік түрі қалай аталады? Алғашқы иррационалдық 126. Адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы: Тұлғаның өзін өзі анықтауы 127. «Тұрақтылықты білген адам кемелденудің шыңына жетеді. Кемел адам құмарлықтан арылады, Даоға жетеді. Даоны түсінген адам қауіптен құтылады» тұжырымының авторы: Лао цзы 128. «Өмір – бұл игілік. Өмір неғұрлым күшті, жарқын болса, соғұрлым жақсы болады. Өмірден қашу керек емес, ол азапқа толып кетсе де. Өмірге қуануға үйрену керек» сөзінің авторы: Фридрих Ницше 129. Қай ойшыл «Табиғат туралы ғылымдарды» және «рух туралы ғылымдарды» ажыратқан. Рух туралы ғылымдардың, олардың қатарындағы философия мен педагогиканың практикалық маңызы – өмірді тәртіпке келтіруге және кемел қалпына жеткізуге жәрдемдесу деп тұжырымдаған? Дильтей 130. Европада тарих философиясын жасаудағы бірінші қадам болып табылатын Августиннің еңбегі қалай аталады? Жан сыры 131. Гректің қай ойшылы алғаш рет тарихи дамудың ортақ жолы туралы идеяны алға тартқан болатын? Гесиод 132. «Мәдениет – бұл білімдердің, сенім-нанымдардың, өнердің, құндылықтардың заңдардың, әдет-ғұрыптардың және адамның қоғам мүшесі ретінде игеріп алған қабілеттері мен әдеттерінің жиынтығы» деп пайымдаған ойшыл: Э.Б.Тайлор 133. «Тапробану аралындағы (шамамен Цейлон, казіргі Шри Ланка) бақытты қоғам туралы Генуя теңізшісі әңгімелейді. Мұнда жеке меншік жоқ, адамдар төрт сағат қана жұмыс жасайды, бай-кедейге бөлінбейді», деп жазылған Т.Кампанелланың еңбегі қалай аталады? Күн қаласы 134. Дж. Фрэзердің эволюционизмінде адамдар қоршаған ортаны сиқырлы жолмен өзгерте алатын өз қабілеттеріне сенген кезең қалай аталады? Магиялық 135. С. Кьеркегордың діни философиясы бойынша, Құдайға апаратын жолда адам тіршіліктің қандай кезеңдерінен өтеді? Эстетикалық, этикалық, діни 136. Александр Баумгартен философия саласына «эстетика» терминін еңгізді. Грекше «aisthetikos» сөзі қандай мағынаны білдіреді? Жылулық, жылу 137. Әлемдік философияның қай өкілі, «Сезімдік махаббат - сұлулыққа қатысты махабаттың төменгі сатысы» деп санаған? Аристотель 138. Аталған ойшылдардың ішінен қай ғұлама, «Құдай адамды да жаратты. Бірақ ол күнделікті ісіне араласпайды. Адамды ақылды немесе ақымақ, мейірімді немесе қатал, бай немесе кедей еткен жоқ. Бәрі адамның өзіне, оның ақылына және қоршаған ортасына байланысты», - деп пайымдаған? Абай 139. Қай ойшыл «Тарихтың соңы және соңғы адам» еңбегінің авторы? Фрэнсис Фукуяма 140. Берілген нұсқалар арасынан қай ойшыл «Тарих философиясы» терминін енгізді? Вольтер 141. Қай ғалым: «Алғашқы қауымдық кездегі адам ұйқыда көрген түстері мен елестері жөнінде, есінен танып қалғаны мен өлімі туралы ойланып, денеден бөлініп шығып және одан тыс өмір сүре алатын жан туралы түсініктерді қалыптастырды» - деп, діннің алғашқы формасы жөнінде анимистік концепцияны ұсынды? Э.Тайлор 142. Француз философы К. Леви-Стросстың структурализмі бойынша, адам санасында ойлаудың өзгермейтін априорлық (тәжірибеге дейінгі) құрылымы бар. Ойшылдың пікірінше, қандай бинарлық оппозициялар негізінде ойлау құрылымы дүние тәртібін бейнелеп, тіл құрылымында көрініс береді? «үсті» - «асты», «оң» - «сол», «жақсы»- «жаман» 143. Кімнің ойынша, «Адамдар табиғатынан қатыгез, алдауға бейім, мансапқор, мемлекет олардың осы жаман қасиеттерін шектеп, тәртіп орнату үшін қажет»? Макиавелли 144. Батыстың қай данышпан ойшылы, адамға «қоғамдық жануар», «саяси жануар» деген анықтама беріп, мемлекетті «үлкен отбасы» деп атаған? Аристотель 145. «Адам бойында жануарлармен бірдей күңгірт сезімдік ұмтылыс және құдайға жақындататын рух бірігеді», - деген пайымдау, қай ғалымның тұжырымдамасы болып табылады? Макс Шелер 146. Берілген нұсқалардың ішінен қай ойшыл, «Жеке адамның мәні оның сақалында, қанында, не дерексіз бір физикалық жаратылысында емес, әлеуметтік сапасында» деп пайымдаған? К.Маркс 147. Қай ғұламаның пікірінше, сұлулық заңдарын математика тұрғысынан есептеп шығару мүмкін емес, олар бір адамның қиялына емес, табиғаттан берілген шын нәрсеге негізделеді. «Өйткені, шындығында, өнер табиғатта жасырынады; кім оны одан іздеп тауып алса, сол оған ие болады»? Дюрер 148. Ерік бостандығының антиномиясына байланысты “адамның ерік бостандығының метафизикалық тереңдігі бар және ол бізді жоғары қарай да -игілік пен ізгілікке және төмен қарай да – зұлымдыққа бағыттай алады” деп жазған классикалық философиясының өкілі? Фридрих Вильгельм Шеллинг 149. Тарихи кезеңнің алмасып отыруы қарым-қатынас құралының дамуымен анықталады деген көзқарасты айтқан: жүктеу/скачать 35,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|