Физика 1 Қатты дененің динамикасы

• “Жаратылыстану ғылыми пәндер” кафедрасы

• ФИЗИКА 1

• ҚАТТЫ ДЕНЕНІҢ ДИНАМИКАСЫ

• Арнайы салыстырмалы теорияның элементтері

• 1. Күш моменті
• 2. Инерция моменті.
• 3. Штейнер теоремасы
• 4.Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі заңы
• 5.Арнайы салыстырмалы теорияның элементтері

• №4 Дәріс жоспары

• Абсолют қатты дене – деформацияланбайтын және осы дененің кез келген екі нүктесінің арақашықтығы қозғалыстың барлық уақытында тұрақты болып қалатын дене.
• Ілгерілемелі қозғалыс – абсолют қатты дененің кез келген екі нүктесі арқылы жүргізілген түзу сызық кеңістіктегі орын ауыстыру кезінде өзіне өзі параллель болатын қозғалыс.
• Айналмалы қозғалыс – абсолют қатты дененің барлық нүктелері центрлері айналушы өсі деп аталатын түзу бойында жататын, радиустары әртүрлі шеңберлерді сызатын қозғалыс.
• Күш моменті – күш пен күш иінінің көбейтіндісіне тең шама. M = Fd
• Күш моменті – өстік вектор, оның бағыты оң бұранда ережесі немесе оң қол ережесі бойынша анықталады.
• Күш иіні – айналу өсінен күш әсер ететін сызыққа дейінгі ең қысқа қашықтық.
• Материялық нүктенің инерция моменті – массасы мен өске дейінгі ара қашықтық квадратының көбейтіндісі. I=mr2
• Импульс моменті – дененің инерция моменті мен бұрыштық жылдамдығының көбейтіндісі. L=Iω

Қатты дененің қозғалысы:

• Қатты дененің қозғалысы:
• Ілгерілемелі – қатты дененің кез келген екі нүктесінің сызығы әр уақытта өзара параллель;
• 2. Айналмалы- дененің барлық нүктелері шеңбер бойымен қозғалатын қозғалыс

• Материалық N нүктелердің жүйесіндегі масса центрінің С радиус-векторы

• Жүйенің массалар центрі

• элементарлық масса

• радиус-вектор

• Күш моменті

• Күш моменті – күштің тікелей айналдырушы әсерін анықтайды

• Кайсыбір оське қатысты күш моменті деп, күш модулінің осы оське қатысты иініне көбейтіндісін
• айтады

• Күш моментінің бағыты қалай анықталады ?

• Күш моментін күнделікті өмірде қолдану

• О

• Күш моменті

• Нүктеге қатысты күш моменті

• Инерция моменті

• Материялық нүктенің инерция моменті

• Қатты дененің инерция моменті

• Инерция моменті- айналу қозғлысындағы дененің инерция өлшемі

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• О

• Пішіндері эр түрлі қатты денелердің инерция моменті есептеулері

• Айналу қозғалысы динамикасының негізгі заңы

• Егер айналу осі инерция осімен сәйкес келсе:

• Штейнер теоремасы

• С

• d

• О

• О

• О

• 1

• О

• 1

• Штейнер теоремасы: кез келген ось арқылы өтетін дененің инерция моменті массалар центрі арқылы өтетін инер ция моментінің осьтердің ара қашықтықтарының квадраты на көбейтілген дене массасының қосындысына тең

• О

• 1

• О

• 1

• О

• О

• Штейнер теоремасының қолданылуы

• Масса m

• Инерция моменті J

• Күш F

• Күш моменті М

• Импульс P=mv

• Импульс моменті L=Jω

• Динамиканың негізгі
• заңы F=ma

• Динамиканың негізгі
• заңы M=Jε

• Айналмалы қозғалыс кезіндегі жұмыс пен энергия

• жұмыс

• Кинетикалық энергия

• Айналмалы және ілгерлемелі қозғалыстағы энергия

• Егер дене бір мезгілде айналмалы және ілгерілемелі қозғалатын болса, оның кинетикалық энергиясы

• Арнайы салыстырмалы теорияның элементтері

• Арнайы салыстырмалы теорияның Эйнштейн тұжырымдаған екі постулаты.
• 1. Табиғаттың барлық заңдары бір инерциалды санақ жүйесінен екінші инерциалды санақ жүйесіне өтуіне байланысты өзгермейді (инвариант болады).
• 2. Жарықтың вакуумдағы жылдамдығы барлық инерциалды санақ жүйелерінде бірдей және жарық көзі мен қабылдағыштың қозғалу жылдамдығына тәуелсіз.

• (1). Ұзындықтың қысқаруы :

• (2). Уақыттың баяулауы :

• (3). Массаның артуы :

• Дененің толық энергиясы :

• Көңіл аударғандарыңызға рахмет!