Ұшу басталғанда мені орындыққа жаншып, қол-аяғымды қозғалтуға мүмкіндік бермейтіндей орасан зор күш пайда болды.
Ю.А. Гагарин
Ғарышкерді орындыққа жанышқан қандай күш?
Салмақ
Дененің салмағы
Жерге тартылуы салдарынан дененің аспаға немесе тіреуге түсіретін күші
Салмақты басқаша қысым күші деп те атайды. Р=mg m=P/g g= P/ m Р m g Өлшем бірлігі - Ньютон Өлшеу құралы - динамометр Масса мен салмақ
Белгіленуі
m
Р
Өлшем бірлігі
кг (килограмм)
Н (ньютон)
Өлшеу құралы
таразы
динамометр
Сызбадағы белгісі
---
вектор
Суға немесе газда
Өзгермейді
азаяды
Дененің салмағы тағы қандай шамаларға тәуелді болады екен?
а=0
mg N P P = N 0
Y N = mg P = mg
а g
mg N P 0
Y N + mg = ma Салмақсыздық N – mg = -ma N = m ( g – a ) P = N P = m ( g – a)
a g
mg N P 0
Y Асқын салмақ N + mg = ma N – mg = ma N = m ( g + a ) P = N P = m ( g + a) Дененің салмағы
Дененің Жерге тартылуы салдарынан оның тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші
P=N
P=mg
Төмен қарай бағытталса немесе еркін төмен құласа
Асқын салмақ
P=m(a+g) Дене шеңбер доғасы бойымен жоғары қарай қозғалса
егер
Жоғары қарай үдеумен қозғалған жағдайда
Салмақсыздық
P=m(g - a) Дене шеңбер доғасы бойымен төмен қарай қозғалса
1
Жерде массасы 6 кг жәшік жатыр. Жәшіктің салмағы қандай?
2
Массасы 50 кг адамның Жерге түсіретін салмағы қандай?
3
Массасы 40 кг бала 5кг сөмкені өзімен көтеріп ұстап тұр. Баланың салмағы қандай?
60 Н
500 Н
450 Н
А деңгей
1
Лифтінің жоғары көтеріле бастау сәтіндегі үдеуі а=0,2м/с2 болса, массасы 50 кг баланың лифтідегі салмағы қандай?
2
Массасы 500г допты тік жоғары 0,6 м/с2 үдеумен лақтырсақ онда доптың салмағы неге тең?
3
Дене 1,5м/с2 үдеумен төмен қарай түскенде салмағы неге тең? Дене массасы 40 кг
510Н 5,3Н 340Н В деңгей
1
Массасы 20 кг дененің салмағы нольге тең болу үшін дене қандай а-үдеумен құлау қажет?
2
Қисықтың радиусы 2 м болатын көпірдің жоғарғы нүктесінен массасы 3 т машина 20 м/с жылдамдықпен өтсе, оның салмағы неге тең болады?