54. Тепе-теңсіздіктік заряд тасушылардың диффузиясы мен дрейфі. 1.Өткізгіштіктің әсерінен көлемдік зарядтардың компенсациялануы Максвелл релаксациясы деп аталады. Максвелл релаксация уақыты заттың өткізгіштігімен анықталады
CГC
2.Негізгі заряд тасушылардың концентрациясынын уақыты компенсацияланады, ал негізгі еместердің артық концентрациясы негізінде коспенсациялану уақытымен жойылып -уақытта жүреді.
3.Стационар жағдайда заряд тасушылардың генерациясы жоқ кезде тепе-теңсіздік негізгі заряд тасушылардың контцентрациясының өзгеруі
4., және изотермиялық жағдайда ток
Мұндағы -өткізгіштік ток, ал диффузиялық ток
5.D-диффузия коэффициенті және заряд тасушылар қозғалғыштығы Эйнштейн қатынастарымен анықталады.
; -ерекшеленбеген жартылай өткізгіш үшін
; -ерекшеленген жартылай өткізгіш үшін
6. Бір өлшемдік жағдай үшін негізгі емес заряд тасушылардың артық концентрациясы
Мұндағы l-тартқылау ұзындығы деп аталады. Ол диффузиялық ұзындыққа
. және дрейф ұзындығына байланысты.
Әлсіз электр өрісінде негізгі емес заряд тасушылардың артық концентрацияларының таралуы диффузиямен анықталады, ол күшті өрісте- дрейф пен анықталады.
55. Жартылай өткізгіш контактілік құбылыстар. Экрандаудың Дебай ұзындығы.
1.Жартылай өткізгіштері сыртқы электр өрісіне ендіргенде, эркін зарядтардың қозғалысының нәтижесінде, беттен терең бой көлемде электр өрісі жоғалады. Өріс тек бет бойында және көлемдік заряд бар жерде пайда болады. Ол өріс сыртқы өрісті экрандайды әрі жартылай өткізгіш көлемінің ішіне кіргізбейді.
2.Көлемдік заряд облысында энергия зоналары қисаяды. Егер зона жоғарыға қисайса, онда беттік қабат тесіктермен байыйды, төмен қисайса электрондармен байыйды. Өзіндік жартылац өткізгіштерде беттік қабат өткізгіштігі өріс бағытына тәуелсіз артады. Ал , қоспалы жартылай өткізгіш беттік қабат сыртқы өріс көлем ішінен негізгі тасушыларды тартса, онда оның өткізгіштігі артады. Ал , беттік қабат негізгі емес тасушылармен байыса, онда оның өткізгіштігі кемиді.
Беттік қабат өткізгіштігінің өзгеруі өрістік эффект деп аталады.
3.Көлемді заряд болған жіне электр өріс болған және энергия зоналары қисайған жағдайда беттік қабат қалыңдығы төменгі (LД) – байланысты
- өзіндік жартылай өткізгіш
- қоспалы жартылай өткізгіш
- Дебайдың экрандау ұзындығы деп аталады.
4.Өріс кернеулігі үлкен жағдайда , беттік қабат өткізгіштіктің типі өзгеруі мүмкін. Осы өткізгіштік өзгерген қабат инверсиялық қабат деп аталады. – - қабат деп аталады.
Өткізгіштік тип өзгерген облыс физикалық n- n – өту деп аталады.
5.Егер беттік қабат еркін заряд тасушылармен толса, онда бет пен көлем арасында электр өрісі пайда болады. Бұл өріс беттік қабатта локальданады. Оның қасиеті сыртқы өріс әсері секілді өзгереді.
6.Металлдарда еркін электрондар концентрациясы өте көп, сондықтан Дебайлық экрандау ұзындығы атомдар ара қашықтығынан әлдеқайда кіші.
