Физика кафедрасы
Практикалық сабақтың тақырыбы №13
жүктеу/скачать 145,11 Kb.
|
zertteu adisteri - seminar
- Бұл бет үшін навигация:
- Практикалық сабақтың мазмұны
| Практикалық сабақтың тақырыбы №13
Физикадан зерттеу нәтижелерді өңдеу және интерпретациялау құралдары Практикалық сабақтың мақсаты мен міндеттері: зерттеу нәтижелерді өңдеу және интерпретациялау құралдарымен танысу. Практикалық сабақтың мазмұны: Мәліметтерді өңдеу келесі сатылардан тұарды: І. Ақпаратты сарапиау және кодтау. Бұл қадамның мақсаты – әлеу.к зерттеу барысында алынған ақпартты унификациялау мен формализациялау; ІІ. Айнымалыларды жасау. Анкеталар негізінде жиналған ақпарат зерттеу барысында шешілуге тиіс сұрақтарға жауап береді, өйткені операциялау процесінде сұрақтар индикаторлар формасына ие болды. Ендігі кері процедуарны жүргізу қажет, яғни мәліметтерді зерттеулер сұрағына жауп бере алатын фомаға келтіру қажет. ІІІ. Статистикалық анализ – әлеу.к мәліметтерді анализдеу процесіндегі кілтті қадам. Оның барысында әлеу.у мамандарына жалпылаулар мен қорытындылар жасауына мүмкіндік беретін тәуелділіктер мен заңдылықтар анықталады. Мәліметтерді өңдеу мен анализдеу кезінде ранжирлеу, шкалалау, корреляция және т.б әдістерді қолданылады. Ранжирлеу – зерттелетін обьектілерді оларды тәртіптеу негізінде қатыстық мәнділігін қалыптастыру процедурасы. Ранк дегеніміз – топтағы бағаланатын обьектіміз, баға үшін маңызды қасиеттерге ие басқа да обьектілердің реттік орнын сипаттайтын көрсеткіш. Деректерді одан әрі өңдеу әдістерін қарастырайық. 1. Кестелерді құру. Ғылыми деректерді бастапқы жүйелеу зерттеудің бастапқы нәтижелері енгізілетін кестелерді құру негізінде жүргізіледі (кесте. 4.3). Бір Әдістемедегі әдістемелер немесе шкалалар көп болса, алғашқы нәтижелерді бірнеше кестеге енгізуге болады. Бұл кестелерді зерттеудің соңына дейін және оның нәтижелерін ресімдегенше сақтау қажет. Бастапқы кестелер жұмысты оқитын кез келген зерттеуші қажет болған жағдайда автор олардың негізінде жасаған немесе оларды өз нәтижелерімен салыстыру үшін пайдалана алатын Қорытындыларды қайта тексеру үшін жұмысқа қосымшаларды енгізу қабылданған. Бастапқы нәтижелердің кестелерінен басқа статистикалық топтардан кейінгі нәтижелер кестелері жасалады, оларда деректердің белгілі белгілері бойынша топтастырылғандардан басқа (бұдан әрі-қараңыз), есептеу нәтижелері ( % , орташа арифметикалық, математикалық статистика нәтижелері) көрсетіледі. 2. Статистикалық топ қарапайым және аралас. Сұралғандардың қарапайым тобы — бұл бір белгі бойынша топтау. Мысалы, әлеуметтік-демографиялық деректерді ескере отырып топтау (жынысы, жасы, сабақ түрі және т.б.). Ол сұрақтарға жауаптарды жинақтауға, оларды белгілі бір белгілер бойынша салыстыруға және салыстыруға мүмкіндік береді. Зерттеу авторы зерттеу гипотезасында анықтау және тұжырымдау керек. Зерттеу мақсатына және өлшеу шкаласына байланысты топтастықтың бірнеше түрі болуы мүмкін[2]: — атаулы топтар-сұралғандарды топтастыру (жынысы, ұлты бойынша). Атаулы топтар қандай да бір сандық қатарға қалыптаспаған дискретті белгілер болған кезде мүмкін; - ранжирленген қатарда реттеу бірнеше қатарлар (мысалы, сандық) болған жағдайда қолданылады, онда объектілерді өсу немесе кему дәрежесі бойынша орналастыруға болады. Сандық қатар болған жағдайда мәндер кему дәрежесі бойынша орналасады(бірінші дәреже ең көп санға, соңғысы — ең азға қосылады). Сансыз қатар болған жағдайда дәрежелер Зерттеудің мақсаты мен міндеттеріне сәйкес беріледі (мысалы, қандай да бір белгінің Көріну деңгейі бойынша; мұғалімдер — оқытылатын пән және т.б. бойынша). Ранжирленген қатардағы объектілер үшін ЖБП • 100% пайыздық шамасы есептеледі, мұнда п — топтауға жататын респонденттердің жалпы саны; п( — І топтағы респонденттер саны. Орташа арифметикалық шамаларды есептеу жүргізілмейді, себебі бұл мағынасы жоқ (орта өріс, орта сабақ түрі және т. б. туралы айтуға болмайды.); - сандық белгісі бойынша топтастыру. Сандық белгілер үздіксіз болуы мүмкін — жасы, тестілеу кезінде алынған балл; дискретті — отбасындағы балалар саны, баратын үйірмелер саны. Үздіксіз сандық белгі нақты физикалық өрнек бар. Мысалы, зерттеуге 13 жастағы 120 жасөспірім, 14 жастағы 30 адам және т. б. қатысты. Дискретті сандық белгі нақты физикалық мән емес. Мысалы, мектепте 120 оқушы екі үйірмеге, 180 — үш, 300 — бірде-бір үйірмеге қатысады. Мектеп оқушылары баратын үйірмелердің орташа санын есептеуге болады. Кейде топтарды бір белгіден артық біріктіру қажеттілігі туындайды (мысалы, жынысы, жасы, бейіндік сынып). Екі және одан да көп белгілер бойынша біріктірілетін топтар-құрамдастырылған топтар. Олар бөлінеді: - құрылымдық - барлық жиынтықтың объективті белгісі бойынша топтастыру (Жасы, жынысы)); - типологиялық-субъективті белгісі, бағалау шкаласы бойынша топтастыру (Оқу мазмұнымен қанағаттану). 3. Үлестіру қатары-бұл әр бөлінген топқа сандық құрамды көрсететін Сан сәйкес келетін респонденттер топтамасының нәтижесі. Бөлу сапалық белгілері бойынша (жынысы, ұлты, ғылыми дәрежесі) — бөлінудің атрибуттық қатарлары, сандық белгісі бойынша (жасы, оқу жылының саны) — аралық сипатта болатын вариативті. Сандық қатарлар дискретті, дәл сандық мәні бар және интервалдарда көрсетілген үздіксіз болуы мүмкін (сұралғандардың Тобы сандық интервал бойынша сипатталады: 10-12 жыл, 13-14 жыл). Интервалдар тең немесе тең болмауы мүмкін. Олардың саны — олардың шекаралары. Келтірілген мысалда, сондай — ақ белгіленбеген-мысалы, жасы 12 жасқа дейін, 14 жасқа дейін және одан жоғары белгіленген шекаралар пайдаланылады. 4. Графиктер мен диаграммалар. Зерттеу нәтижелерін көрсеткенде жиналған деректерді бейнелеудің графикалық тәсілдері жиі қолданылады. Нәтижелер полигон (кесте) (үздіксіз қатарлар үшін пайдаланылады) немесе гистограмма (дискретті қатарлар үшін) түрінде ұсынылады. Кесте координаттардың тікбұрышты жүйесінде құрылады, мұнда у осі — топтар бойынша % - да жалпы саны (респонденттер үлесі), х осі-белгінің мәні. 5. Статистикалық шамаларды есептеу алғашқы ақпаратты терең жалпылау болып табылады. Жалпыланған шама тек топтарды ғана емес, егер олар бір белгімен салынған болса, үлестіру қатарын да салыстыруға мүмкіндік береді. 6. Индекстерді есептеу-көрсеткіштің дамуын көрсететін индекске біріктірілген бастапқы деректерді жинақтау. Мысалы, зерттеуде сауалнамаға жауап берушілердің бірнеше тобында сауалнама жүргізілді,олардың ішінен тарихи тақырыптар бойынша сабаққа үнемі және тұрақты емес дайындалатындарды анықтады. Гипотезаға сәйкес топтарды тарихи тақырыптарға арналған материалдарға жүгіну деңгейі бойынша өзара салыстыру қажет. Ол үшін индекс жасау керек. Тарихи материалдарды үнемі оқып жүргендерді, ал оларды сирек оқығандарды әріппен белгілейміз. Сонда индекс формула түрін қабылдайды: I = (А-Б)/(А + Б), яғни. оқушылардың тарихи тақырыптағы материалдарды жиі оқитын және сирек оқитын, сұралған барлық оқушылар санына бөлінген әр түрлі жүктеу/скачать 145,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|