Динамика.Динамика заңдары тақырыбы бойынша
есептер шығару алгоритмі
Денеге әсер ететін барлық күштерді көрсетіп сызба жасаңдар. Барлық күштер дененің массалар центріне түсірілген деп алыңдар. Өзге векторлық шамаларды көрсетіңдер.
Ньютонның екінші заңының теңдеуін (қозғалыстың динамикалық теңдеуін) жазыңдар. Мұндағы - денеге әсер ететін барлық күштердің векторлық қосындысы (теңәсерлі күші).
Қозғалыс теңдеуін координаттар өстеріне проекция түрінде жазыңдар.
Қосымша формулаларды жазыңдар (массаның, жылдамдықтың, координатаның, үйкеліс күшінің, т.с.с.)
Құрастырылған теңдеулерді шешу арқылы анықталатын шаманы есептеңдер.
Ньютон заңдарын қолданып есеп шығарғанда мыналар міндетті:
Есептің инерциалдық жүйесін таңдап, есеп шартына сүйене отырып сызбасын сызу.
Берілген денеге қандай күш әсер ететіндігін анықтап, осы күштердің анализын жасау – табиғатын анықтау (үйкеліс күшін, беріктік күштерін, тартылыс күшін) және жасалуы мен олардың қай жаққа әсер ететін дігін анықтау.
Сызбада денеге жақын қозғалысы зерттелетін күш векторларын көрсету.
Дененің динамикалық қозғаысын вектор түрінде көрсетіп жазу
ma = Fi,
а – болған жерде, дененің инерциалық жүйе жыдамдығы
Осьтің белгілерін таңдап алып, векторлық пішіннен Ньютонның екінші заңына сәйкес, ось бойындағы жылдамдықтар мен жалғаушы болжамдарынан скалярлық теңдеулерге көшу
Күште жазық жүйе болған жағдайда екі теңдеу болады
Векторлық теңдеулерді шешкен кезде қолданылатын біліктерді жылдамдығына сәкес таңдаған ыңғайлы (қозғалыстың жанама жолымен) және перпендикулярлы бағытта (қалыпты траектория бойынша).Мұндай бағыт - бұл таңдау жылдамдығының шамасы , және өзгертуге қолданбалы күштердің ( немесе олардың құрамдас бөлігінің) қандай осьтерді құруға болатындығынан ақпарат береді
Қозғалысқа бірнеше дене қатысқан болса, барлық дене немесе жеке әрбір дене үшін талдау жүзеге асырылуы тиіс
Скалярлық теңдеулерді құрғаннан кейін, белгісіз теңдеулердің санын анықтау керек. Егер, белгісіздердің саны теңдеу санынан көп болса, қосымша теңдеулер қозғалыстың кинематикалық заңдары мен сақталу заңдарынан құралады.
Теңдеуер жүйесін шешіп, жауап анализін жүргізу..
Барлық физикалық көлемдер СИ жүйе бірлігінде көрінуі керек.
Өлшемдер ережесін пайдалана отырып, нәтижесін тексерген пайдалы болып табылады.
№1 есеп. 40 Н-ға есептелген динамометр серіппесінің қатаңдығы 500 Н/м.Серіппені шкаланың ортасынан бастап соңғы бөлікке дейін созу үшін атқарылатын жұмыс
А) 1Дж.
В)2Дж.
С) 4Дж.
Д) 1,2Дж.
Е) 3,2Дж.
|
Берілгені:
|
Берілгені:
F = kx ; 2
=
Жауабы:
|
№2 есеп.Серіппеге масасы 20 кг жүк ілгенде,оның ұзындығы 12 см,ал 50 кг жүк ілгенде 15 см болса,онда оның бастапқы ұзындығының мәні (g=9,8 м/с2)
А) 10 см.
В) 8 см.
С) 11,5 см.
Д) 10,5 см.
Е) 9 см.
|
m1 = 20 кг
см
кг
см
g=9,8 м/с2
|
Жауабы:
|
№3 есеп. Массасы 0,4кг допты 20 м/с жылдамдықпен тік жоғары лақтырды. Доптың ең жоғарғы биіктіктегі потенциалдық энергиясы (g = 10 м/с2 )
А) 20 Дж
В) 40 Дж
С) 200 Дж
D)100 Дж
E) 80 Дж
|
Берілгені:
m = 0,4кг
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№4 есеп.Автоматтан атылған оқтың массасы m, жылдамдығы . Егер автоматтың массасы оқтың массасынан 500есе артық болса, онда оның жылдамдығының модулі
A) υ
B) 500 υ
C) 5
D) 0
E)
|
Берілгені:
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№5 есеп. Ұзындығы 0,6 м жіп 1800 Н күшке шыдайды. Жіпте массасы 3кг тас айналуда. Горизанталь жазықтықта жіп үзілмейтіндей тастың айналу жиілігі ( ġ=10 м/с2)
А) 100 Гц
В) 500 Гц
С) 400 Гц
D)50 Гц
E) 5 Гц
|
Берілгені:
м
кг
м/с2
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№6есеп. Массасы 50 кг жүкті вертикаль жоғары үдемелі көтергенде, оның салмағы 100 Н-ға артты, трос 6см-ге созылды. Тростың қатаңдығы ( ġ=10 м/с2)
А) 30 кН/м
В) 6 кН/м
С) 10 кН/м
D) 48 кН/м
E) 50 кН/м
|
Берілгені:
|
Шешуі:
/м= 10кН/м
Жауабы:кН/м
|
№8 есеп. 400Н күштің әсерінен сығылған,қатаңдығы Н/м,серіппенің потенциалдық энергиясы
A) 10 Дж
B) 60 Дж
C) 6 Дж
D) 80 Дж
E) 8 Дж
|
Берілгені:
F = 400Н
k = 104 Н/м
Ep = ?
|
Шешуі:
E p = F = E p = = =
E p = = 8 Дж
Жауабы: E p= 8 Дж
|
№9 есеп. Көкжиекке 450 бұрыш жасай орналасқан көлбеу жазықтық бойымен 152 Н күш жұмсай бірқалыпты жоғары сүйрей қозғаған жүктің массасы ( = 0,3; g = 10 м/с2 ;
A) ≈ 16,7 кг
B) ≈ 30 кг
C) ≈ 14,7 кг
D) ≈ 28 кг
E) ≈ 7,5 кг
|
Берілгені:
0
F= 152 Н
= 0,3
g = 10 м/с2
m =?
|
Шешуі:
mgх + Fүйк х + Nх + Fх0
mgх. = mgsin а
Fүйк = - μ N ; – mgsin а+ F– μ Nу= 0 ; mgу = mgcos а
Nу= N ; -mgcos а+ N= 0 ; N=mgcos а; F= mgsin а - μ mgcos а= 0;F= mg(sin а+μ cos а)
m=m= = 16,7 кг
Жауабы:m = 16,7 кг
|
№10 есеп. Автомобиль горизонталь жолмен қозғалып келеді.Үйкеліс коэффициенті 0,2. Двигательді өшіргеннен кейін 4 с өткен соң, оның жылдамдығы 2 есе кемиді. Автомобильдің бастапқы жылдамдығы (g = 10 м/с2 )
А) 9,8 м/с
В) 13 м/с
С) 22м/с
D)16м/с
E) 19,6м/с
|
Берілгені:
- ?
|
Шешуі:
= ma = m
Жауабы:
|
№11 есеп. Массасы 1,5 т автомобиль көлбеулік бұрышы 30жолмен жоғары қарай 15кН тарту күші әрекетінен 0,5 м/с2 үдеумен жоғары көтеріледі.Автомобиль дөңгелегінің жолмен үйкеліс коэффициенті ( g =10 м/с2)
А) 0,1.
В) 0,45.
С) 0,3 .
D)0,2.
E) 0,52.
|
Берілгені:
m
F =15·103Н
а =0,5 м/с2
g =10 м/с2
|
Шешуі:
F - -
F - -
;
Жауабы:
0,52
|
№12 есеп. Массасы 8000кг автобус орнынан горизонталь жолмен қозғала отырып, 20с ішінде жылдамдығын 10 м/с –қа жеткізді.Үйкеліс коэффициенті 0,05-ке тең. Автобустың орташа қуаты (g = 10 м/с2 )
А) 4 кВт.
В) 400Вт.
С) 40кВт.
D)41кВт.
E) 42кВт.
|
Берілгені:
кг
с
м/с
g =10 м/с2
Рорт -?
|
Шешуі:
(+)==m+
Жауабы:
|
№13 есеп. Тыныштықта қозғалған автомобиль массасы 1,3 т, алғашқы 75 м 10 с ішінде өткендегі кедергі коэффиценті 0,05-ке тең. Автомобиль двигатедінің жұмысы
A) 300 кДж
B) 250 кДж
C) 150 кДж
D) 195 кДж
E) 205 кДж
|
Берілгені:
m =1,3 т
S =75 м
t =10 c
μ = 0,05
A= ?
|
Шешуі:
A = F SF = mama = F – μmg
F = ma + μmg = m(a + μmg) a = F = m ( + μg ) А = m ( + μg ) S
A = 1300 ( + 0,05= 195000 Дж = 195 кДж
Жауабы: A= 195 кДж
|
№15 есеп. Бастапқы жылдамдығы нөлге тең, массасы 2,5 кг жүк 10 м биіктіктен құлайды. Түсе бастағаннан 1 с ішінде өткенде оның потенциалдық энергиясы
A) 245 Дж
B) 24,5 Дж
C) 250 Дж
D) 125 Дж
E) 25 Дж
|
Берілгені:
m= 2,5 кг
h= 10 м
t=1c
Ep=?
|
Шешуі:
= 5 м
Жауабы:
|
№16 есеп. Көтергіш кран тросы массасы 600 кг денені,3 м/с2 үдеумен вертикаль жоғары көтергенде 10 см –ге созылады.Тростың қатаңдығы (g=10 м/с2)
A) 18 кН/м.
B) 60 кН/м.
C) 30 кН/м.
D) 20 кН/м.
E) 78 кН/м.
|
Берілгені:
m= 600 кг
a=3 м/с2
x= 10 см
g=10 м/с2
к =?
|
Шешуі:
Fc = m (g+a) кx = m (g+a) к =
к =
Жауабы: к
|
№17 есеп. Үстіндегі адамды қосқанда массасы 100кг қолшана биіктігі 8м, ұзындығы 100 м төбешіктен сырғанап түсті. Егер төбешіктің етегінде шананың жылдамдығы 10 м/с және бастапқы жылдамдығы нөлге тең болса, қозғалыстың орташа кедергі күші(g = 10 м/с2 )
A) 5Н.
B) 10 Н.
C) 30 Н.
D)45 Н.
E) 15Н.
|
Берілгені:
кг
м
м/с
|
Шешуі:
F=
Жауабы:
|
№18 есеп. Вертикаль жоғары лақтырылған дене қозғалыс басынан 4с өткеннен кейін қайта құлады. Егер дененің массасы 0,5 кг болса, дененің лақтырылған мезеттегі кинетикалық энегиясы мен ең биік нүктедегі потенциалдық энергиясы(ауа кедергісі ескерілмейді; g = 10 м/с2 )
А) 100 Дж; 100Дж
В) 200 Дж; 200Дж
С) 400Дж; 0
D)400 Дж; 400 Дж
E) 0; 400 Дж
|
Берілгені:
с
g =10 м/с2
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№19 есеп. Жылдамдығы 800 м/с, массасы 10 кг снаряд пен массасы 2 т бір қалыпты қозғалған автомобильдің кинетикалық энергиялары бірдей. Автомобильдің жылдамдығы
A) ≈ 61 м/с.
B) ≈ 58 м/с.
C) ≈ 57 м/с.
D) ≈ 60 м/с.
E) ≈ 59 м/с.
|
Берілгені:
кг
|
Шешуі:
Жауабы: с
|
№20 есеп. Массасы 2 кг тас тік жоғары лақтырылған. Оның бастапқы кинетикалық энергиясы 400 Дж. 15 м биіктігтегі жылдамдығын анықтаңыз (g=10 м/с2)
A) 5 м/с
B) 7 м/с
C) 10 м/с
D) 14 м/с
E) 0
|
Берілгені:
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№21 есеп. Жеңіл автокөліктің массасы 2т, ал жүк автокөлігінің массасы 8т. Жүк автокөлгінің тарту күші жеңіл автокөлігінен 2 есе артық. Олардың үдеулерін салыстырсақ
А) жеңіл автокөліктікі 2 есе артық
В)жүк автокөліктікі 4 есе артық
С) бірдей
D)жүк автокөліктікі 2 есе артық
E) жеңіл автокөліктікі 4 есе артық
|
Берілгені:
=
|
Шешуі:
==
=
Жауабы:
|
№23Екі автомобиль бір жерден бір бағытта жолға шығады. Екінші автомобиль бірінші автомобилден 20с кеш шығады.Екі автомобиль де бірдей м/с2 үдеумен үдемелі қозғалады.Бірінші автомобилдің қозғалысы басталғаннан кейін олардың арақашықтығы 240м болғандағы уақыты
А) 40с
В) 55с
С) 45с
D)50с
E) 30с
|
Берілгені:
м/с2
м/с2
м
|
Шешуі:
= 320
Жауабы:
|
№24 есеп. Қозғалыс басталғаннан кейінгі оныншы секунда 76 м жол жүрген дененің үдеуі
А) 5 м/с2
В) 8м/с2
С) 3 м/с2
D)1м/с2
E) 2м/с2
|
Берілгені:
м
|
Шешуі:
=
Жауабы:
|
№25 есеп. Ұзындығы 30см серіппені 40 см-ге жеткізіп созды. Серіппені 1см-ге созу үшін 5∙105Н күш жұмсалады.Созылған серіппенің потенциалдық энергиясы
А) 3000 кДж
В) 3500кДж
С) 3500 Дж
D)250кДж
E) 2500 кДж
|
Берілгені:
x= 40см
|
Шешуі:
F=kx
==
Жауабы:= 250 кДж
|
№26 есеп. Ұшақтың массасы 1т, екпін алу жолы 300м ұшу жылдамдығы 30м/с, кедергі коэффиценті 0,03 болса, оның жылдамдық алардағы орташа пайдалы қуаты
A)10кВТ
B)22кВт
C)27кВт
D)15кВт
E)20кВт
|
Берілгені:
м
м/с
|
Шешуі:
; ; ; ;
;
; ;
; ; ;
; ;
;
;
Жауабы:
|
№28 есеп. Массасы 5кг снаряд 800м/с жылдамдықпен ұзындығы 3,2м қару ұңғысынан ұшып шықты. Снарядқа берілетін қысым күшінің мәні
А) 4000Н.
В)9 кН.
С) 2000Н.
D)500Н.
E) 16кН.
|
Берілгені:
|
Шешуі:
|
№29 есеп. Айналып жатқан дискінің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы =3 м/с ,ал айналу осіне 10 см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы =2 м/с болса, дискінің айналу жиілігі
А ) ≈1,59 айн/с.
В) ≈1,47 айн/с.
С) ≈1,79 айн/с.
Д)≈1,63 айн/с.
Е) ≈1,31 айн/с.
|
Берілгені:
=3 м/с
=2 м/с
= 10cм
|
Шешуі:
R =
≈1,59 айн/с.
Жауабы:≈1,59 айн/с.
|
№30 есеп. Айналып жатқан дискінің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы , ал айналу осіне 10 см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы болса, дискінің айналу жиілігі
A) 125 Гц
B) 150 Гц
C) 500 Гц
D) 250 Гц
E) 392,5 Гц
|
Берілгені:
|
Шешуі:
R =
Жауабы:R
|
№31 есеп. Жылжымалы блоктың көмегімен массасы 3 т жүкті 6 м биіктікке көтергенде тростың керілу күші 16 кН. Блоктың ПӘК-і
A)≈90%
B)≈98%
C)≈94%
D)≈85%
E)≈80%
|
Берілгені:
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№32 есеп. 75 м биіктіктен 10 м/с бастапқы жылдамдықпен төмен лақтырылған дене Жерге соғылар мезетінде 1600 Дж кинетикалық энергияға ие болады.Сондағы дененің массасы (ауа кедергісі ескерілмейді; (g=10 м/с2)
А) 3 кг.
В) 5кг .
С) 4кг .
Д) 2кг.
Е) 1кг .
|
Берілгені:
= 10 м/с
= 1600 Дж
|
Шешуі:
Жауабы:
|
№33 есеп. Жылдамдығы 200 м/с массасы 160 г оқ бөгетке тиді және тоқтағанға дейінгі 16 см өтті. Оқтың кедергі күші
Шешуі:
Кедергі күшті Ньютонның екінші заңына сүйеніп таба аламыз, яғни . Мұндағы үдеуді алдыңғы есептегі формуласынан шығарып аламыз. Сонда өрнегін қолданамыз.
Жауабы:
№34 есеп. Жер бетінен вертикаль жоғары 30 м/с жылдамдықпен лақтырылған массасы 100 г дене 10 м-ге көтерілген. Қозғалыс барысында денеге әсер ететін ауаның кедергі күші
Шешуі: бұдан бұл жерде
осыдан мұндағы ,
Жауабы:
№35 есеп. Тікұшақ вертикаль жоғары 5g үдеумен қозғалғанда, ғарышкердің салмағы 4,8 кН. Ғарышкердің массасы (g=10м/с2)
Шешуі:
осыдан , ал а=5g
Жауабы:
№35 есеп. Ит жеккен шанаға қар үстінде жұмсалатын күш 0,5 кН. Үйкеліс коэффиценті 0,1 болса, жегілген иттердің бірқалыпты қозғалып, сүйрей алатын, жүк тиелген шананың масасы (g=10м/с2)
Шешуі: Жұмсалатын күшті формуласымен есептейді. Осыдан сүйрей алатын жүктің массасын аламыз
Жауабы:
№36 есеп. Массасы 240 кг жүк лифттің ішінде жатыр. Егер лифт 0,2 м/с2 үдеумен жоғары көтерілсе, онда жүктің еденге түсіретін қысым күші (g=9,8м/с2)
Шешуі: Ньютонның екінші заңын пайдаланамыз және жоғары қарай бағытталғандықтан еркін түсу үдеуіне лифт үдеуі қосылады
Жауабы:
№37 есеп. Массасы 1500 кг автомобиль 0,5 м/с2 үдеумен горизонталь бағытта қозғала бастады. Қозғалысқа кедергі жасайтын күш 500 Н-ға тең. Қозғалтқыштың өндіретін тарту күші
Шешуі: Тарту күші мұнда
Жауабы:
№38 есеп. Массасы 400 г футвол добы қақпаға қарай 25 м/с жылдамдықпен қозғалады. Егер қақпашы соққыны қолымен қабылдаса, 0,04 с ішінде доатың жылдамдығы нөлге дейін кемиді. Соққының орташа күші
Шешуі: мұндағы
Жауабы:
№39 есеп. Ауыр жүк тартатын жылқы тұқымдарының жарысында олардың бірі бірқалыпты қозғалып, массасы 23 т жүкті жеткізді. Аттың тарту күші 2,3 кН болса, үйкеліс коеффициенті (g=10м/с2)
Шешуі: Тарту күші формуласымен анықталады. Сондықтан .
Жауабы:
№40 есеп. Шексіз ортада центрлерінің арақашықтығы 20 см екі шар орналасқан. Көлемдері 20 см3 және 40 см3, ал тығыздықтары 1000кг/м3 және 2000кг/м3 осы шарларға әсер ететін күш ()
Шешуі: Бүкіл әлемдік тартылыс заңын қолданамыз.
мұнда
Жауабы:
№41 есеп. Иіндік ұштарына 2 Н және 18 Н күштер әсер етеді. Иіндік ұзындығы 1 м. Еегер иіндік тепе-теңдікте болса, оның тіреу нүктесінің орналасуы
Шешуі: 1м= 100cм
2Н 18Н
100см – ді тең он бөлікке бөлсек әрбір бөлік құны 10 см болады.
Иіндік қасиеті бойынша яғни күш моменттері тең
Бұл теңдікті жауаптарымен тексереміз.
В) 18 Н күштен 10 см қашықтықта
теңдікті тексерейік
Жауабы: 18 Н күштен 10 см қашықтықта
№42 есеп. Массасы 160 г хоккей шайбасы 20 м/с жылдамдықпен қақпа торына соғылады. Тор шайба бағытымен 8 см-ге созылды. Қақпа торының қатаңдығы
Шешуі: Серіппелі дененің потенциалдық энергиясы формуласынан қатаңдықты есептейміз.
осыдан мұнадағы Е- ны кинетикалық энергия табу арқылы анықтаймыз
Жауабы:
№43 есеп. 20 м/с жылдамдықпен түзусызықты қозғалып келе жатқан массасы 2 кг дене, тыныштықта тұрған массасы 3 кг денемен соқтығысады да, әрі қарай екеуі бірігіп v жылдамдықпен қозғала байтайды. Денелердің соқтығысуына дейінгі импульсі
Шешуі: дене импульсі мұнда
Жауабы:
№44 есеп. Денелердің импульстарының координата осьтеріне проекциялары мынадай:
Ох: р1х=2 кг *м/с; р2х=2,5 кг *м/с; р3х=-0,5кг *м/с;
Оу: р1у=-1,5 кг *м/с; р2у=3 кг *м/с; р3у=1,5кг *м/с;
Шешуі: Жүйенің импульсі
Жауабы:
№45 есеп. Массасы 50 кг бала 5 м/с жылдамдықпен жүгіріп келіп, массасы 100 кг 2 м/с жылдамдықпен сол бағытта келе жатқан арбаның үстіне секіріп мінеді. Осыдан кейін арбаның жылдамдығы
Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша
Бала арбағы қарғып мінгеннен кейін екі дене тұтас дене ретінде қарасытылады. Сондықтан деп алып
Жауабы:
№46 есеп. 15 м/с жылдамдықпен ұшып келе жатқан граната массалары 6 кг және 14 кг екі жарықшаққа бөлінді. Қозғалыс бағытымен ұшқан үлкен жарықшақтың жылдамдығы 24 м/с болса, кіші жарықшақтың жылдамдығы
Шешуі: граната бөлінбей тұрған кездегі жылдамдық болғандықтан , деп аламыз.
кіші жарықшақты белгілеп
Жауабы:
№47 есеп. Тербелмелі дененің жылдамдығы (м/с) теңдеуімен анықталады. Тербеліс жылдамдығының бастапқы фазасы:
Шешуі: мұндағы v - максимал жылдық, -циклдік жиілігі, -бастапқы фазасы
Ендеше есептің сұрағы бойынша бастапқы фазасы -ке тең.
Жауабы:
№48 есеп. Математикалық маятниктің қозғалыс теңдеуі болса, периоды
Шешуі: мұндағы х –амплитудасы, -циклдік жиілігі, -бастапқы фазасы. Периодты табу үшін циклдік жиілікті қолданамыз.
осыдан
Жауабы:
№49 есеп. Тербеліс теңдеуі тербеліс периоды және жиілігі
Шешуі: мұндағы х –амплитудасы, -циклдік жиілігі, -бастапқы фазасы. Периодты және жиілікті табу үшін циклдік жиілікті қолданамыз.
осыдан және . Сонымен қатар жиілікті периодқа кері шама екенін ескере отырып табуға болады.
немесе
Жауабы: ;
№50 есеп. Салмақсыз жіпке ілінген дене заңы бойынша тербеледі. Жіптің ұзындығы (g=10м/с2)
Шешуі: Алдыңғы есептегі сияқты циклдік жиілікті пайдаланамыз. периодты табуға мүмкіндік береді осыдан
Период белгілі болса, математикалық маятниктің периоды формуласынан жіптің ұзындығын есептеу керек. осыдан
Жауабы:
№51 есеп. Гармоникалық тербелістер жасайтын дененің толық энергиясы 3*10-5Дж, оған әрекет етеін максимал күн 1,5*10-3Н. Тербеліс периоды 2 с, бастапқы фазасы 600болса, дене қозғалысының х(t) теңдеуі
Шешуі: гармоникалық тербеліс теңдеуінің жалпы түрі
Толық энергия арқылы хмах –ді табамыз .
Гук заңын қолданып , бұдан -ны толық энергияға қоямыз. ,
Циклдік жиілікті өрнегімен табамыз.
Енді теңдеуді көрсете аламыз
Жауабы:
№52 есеп. Ұзындығы 160 см математикалық маятниктің 10 тербеліс жасайтын уақыты
Шешуі: Математикалық маятник периоды формуласын қолданамыз.
осыдан
Жауабы:
№53 есеп. Егер жібінің ұзындығын 9 есе ұзартса, онда математикалық маятниктің тербеліс периоды
Шешуі: математикалық маятниктің тербеліс периоды оның жібінің ұзындығына тура пропорционал, сондықтан , яғни 3 есе артады.
Жауабы: 3 есе артады
№54 есеп.
1. l ұзындығы М массасы бар қайық тыныш суда тұр. Қайықтың шетінде, ортасында екі балықшы отыр, массалары m1 и m2.ге тең. Егер балықшылар қайықта жүріп орындарымен ауысса, қайық қаншаға жылжиды? Судың қарсылыгын ескермегенде.
Шешуі. Бастапқы кезде барлық жүйе тыныштық күйде болған, сондықтан, барлық қозғалыс нөлге теңестіріледі. Қозғалыстың сақталу заңын ескергенде, жүйеде қандай орын ауыстырулар орын алғанмен, қозғалыстың вектор шамасы нөлге тең болып қалу керек. Сондықтан да, балықшы қайықпен жүрген кезде ол оған қарай жылжиды.
Достарыңызбен бөлісу: |