Термохимиялық теңдеулер. Заттың стандартты жану жылуы.
Адам ағзасында ас корытылғанда жүретін көптеген күрделі биохимияльк процестер нетижесінде жылу түрінде энергия белінеді. Биохимиялык сондай- ак, кез келген химияльк реакциялар кезінде жылу белінеді, немесе сініріледі. Химияльк реакцияларда энергиянын өзгерісін- жылу эффектісін ернектейтің тендеулерді термохимиялық тендеу деп атайды.
Термохимия- химиялык реакциялардың жылу эффектісін зерттейн термодинамиканың белімі. Экзотермиялык деп сырткы ортага жылу беліп (dQ>0), жуйеніи энтальпиясы (dН <0) азая журетін химияльк реакцияларды атайды. Жуйе сырттан жылу ciңipсе, натижесінде энтальпия артса (dН>0),Qp<0 Мундай реакцияларды эндотермияльк деп атайды. Жылу эффектiciнiң шамасы тауелді: a) реакцияга катысатын заттардын табигатына; 6) олардын мелшеріне; в) реакцияның жүру жагдайларына (Т, р). Термохимиялык тендеулерде реакцияга катысатын жене реакция нетижесінде тузілетін заттардын агрегаттык күйі көрсетіледі: қ-қатты, г-газ, с-суйық, е-ерітінді. Термодинамикальк тендеулерге барлык алгебральқ амалдарды колдануга болады. Әрекеттесетін заттардын бір күйден екінші күйге (балку, булану, еру, т.б.) жуйенің жылу сыйымдылығымен байланысты dН(балқу), dH( булану).
. Әртүрлі реакциялардың Н шамасын салыстыру ушін энтальпияны калыпты (стандартты) жағдайда өлшейді.
Энтальпиянын қалыпты өзгеруін ДН° деп белгілейлі. Тузілу жылуы деп калыпты жағдайда 1 моль курделі зат жай aтардан түзілгендегі реакцияның жылу эффектісін айтады Н + 1/2О2=H2O
Ыдырау жылуы деп калыпты жағдайда курделі заттың 1 молі жай косылыстарга ыдырағандағы реакциясынын жылу эффектісін айтады. Н2О=H2+ 1/2J2
Жану жылуы деп калыпты жағдайда 1 моль заты оттегінде жоғарғы оксидіне дейін тотьккандағы белінетін жылу мөлшерін айтадь. Жогарғы оксидтердін (СО,, н,О және т.б.) жану жылулары тең нөлге. С6Н12О6 + 6О2 =6СО2 + 6H2O жану Жай заттардын (О2, С, Bг, N2, H2) 2
1780 ж. Лавуазье-Лаплас термохимиянын бірінші занын тұжырымдады: кез kелген химиялык реакциянын ыдырау жылуы абсолюттік шамасы бойынша тен тузілу жылуына тек танбасы карама-қарсы:Н(ыдырау)=-Н(түзілу)
Стандартты түзілу жылуы – стандартты жағдайда жай заттардан бір моль күрделі зат түзілгенде бөлінетін немесе сіңірілетін жылу.
0>