«Функционалдық сауаттылық – білім беру сапасының көрсеткіші» жаратылыстану-математикалық цикл және бастауыш сынып пәндері

211 
ОҚУШЫЛАРДЫҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН
ҚАЛЫПТАСТЫРУ
 
Райхан Бекбосыновна Смекенова,
«Үшқұлын жалпы негізгі білім беру мектебі» КММ, Баянауыл ауданы 
Аннотация. Мақалада контекстік есептерді қолдану арқылы оқушылардың 
математикалық сауаттылығын қалыптастыру қарастырылады.
Кілт сөздер: функционалдық сауаттылық, математикалық сауаттылық, мәнмәтіндік 
есептер. 
Бүгінгі таңда өмірде болып жатқан барлық өзгерістерге, ақпаратты өз 
бетінше табу, талдау, қолдану қабілетіне тез жауап беру қажеттілігі әлемде 
бірінші орынға шығады. Аргументтерді логикалық және сенімді түрде 
тұжырымдау қабілеті-бұл барған сайын маңызды болып табылатын дағды. Ең 
бастысы-функционалды сауаттылық, өйткені бұл"адамның қолданбалы білім 
негізінде өмір мен қызметтің әртүрлі салаларындағы стандартты өмірлік 
міндеттерді шешу қабілеті". Оның бір түрі-математикалық сауаттылық. [1] 
PISA-2022 зерттеуі аясында келесі анықтама қолданылады:
Математикалық сауаттылық-бұл әртүрлі практикалық контексте 
есептерді шешу үшін адамның математикалық ойлау, тұжырымдау, қолдану 
және түсіндіру қабілеті. Ол ұғымдарды, процедуралар мен фактілерді, сондай-
ақ құбылыстарды сипаттау, түсіндіру және болжау құралдарын қамтиды. Бұл 
адамдарға математиканың әлемдегі рөлін түсінуге, жақсы негізделген пікірлер 
айтуға және 21 ғасырда сындарлы, белсенді және ойлы азаматтар қабылдауы 
керек шешімдер қабылдауға көмектеседі. [2] 
Қазіргі білім беру жүйесінде өте маңызды аспектісі оқушылардың
математикалық сауаттылығын қалыптастыру. 
Адам математикалық сауатты болу үшін қандай құзыреттіліктерге ие
болу керек?
Құзыреттіліктер: 
- жағдайды математикалық түрде тұжырымдау; 
- математикалық ұғымдарды, фактілерді, ойлау процедуларын
қолдану; 
- математикалық нәтижелерді түсіндіру, қолдану және бағалау. 
Құзыреттілік пен математикалық сауаттылықты мәнмәтіндік (практикаға 
бағытталған) 
есептер 
арқылы 
қалай 
қалыптастыруға 
болатынын
қарастырайық. 
Мәнтінмәндік тапсырмалар (практикаға бағытталған)-белгілі бір нақты 
жағдайда кездесетін тапсырмалар. Олардың контексті нақты өмірде 
туындайтын мәселелерді шешуде білімді қолдану мен дамытуға жағдай 
жасайды. [3] 
Мәнмәтіндік тапсырмалар білім алушыларда алған білімдерін әртүрлі 
жағдайларда қолдану біліктерін қалыптастырады. Тапсырмада сипатталған 

212 
жағдай математика арқылы шешіледі. Алынған нәтижелер түсіндіріледі және 
бағаланады. 
1-есеп. Мұнай тасымалдайтын танкердың ақауынан көл бетін мұнай
төгілді. Мұнайдың жайылуын тоқтату мақсатында көлдің бетіндегі мұнай
дағы үшбұрыш түрінде болатын арнаый жүбелі бондық қоршаумен
жабылды.

жүктеу/скачать 3,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: