Универсалий
кванторы
|
Универсалийлердің іс-қимыл
жағдайлары
|
Лингвистикалық құбылыстар
|
Ескерту
|
А
|
Е – прерывистая морфема
|
Е – префикс
или
Е - суффикс
|
Гр. 73 (26)
|
А
|
Е – суффикс
и
LE - префикс
|
Е – послелог
и
LE - предлог
|
Гр. 73 (27)
|
А
|
Е – префикс
и
LE - суффикс
|
Е – предлог
и
LE - послеслог
|
|
Дж. Гринберг былай деп жазған: «1) Если язык обладает прерывными аффиксами, то и нем всегда имеет место либо префиксация, либо суффиксация, либо то и другое вместе; 2) Если язык исключительно суффиксальный, то это язык с послеслогами, если язык исключительно префиксальный, то это язык с предлогами».
Б.А.Успенскийде осы универсалийлер формальды кестелердің көмегімен берілген.
Сипаты бойынша универсалийлер әдетте дедуктивті және индуктивті, абсолютті және статистикалық, толық және толымсыз, қарапайым және күрделі, синхронды және диахронды, тілдің универсалийлер мен сөздің универсалийлері, абстракцияның түрлі деңгейлерінің экстралингвистикалық және өзіндік лингвистикалық универсалийлері, тағы сол сияқтылар болып бөлінеді. Универсальдік бірліктердің орнының универсалийдың лингвистикалық иерархиясының қай деңгейінге болуына қарай фонологиялық, морфологиялық, синтакситік және басқалары болуы мүмкін.
Тілдік универсалийлер әлі өзінің толық шешімін тапқан жоқ, универсалийді анықтаудың көптеген мәселері жекелеген тіл мамандарының қарсылығына ұшырауда.
Кейбір лингвистер лингвистік универсаоийлер тұтастай лингвистиканың бүкіл объектісімен теңесуге, яғни лингвистиканың жалпы теориясы шын мәнінде универсалий теориясы болуға тиіс деп дәлелдей, лингвистикалық универсалийлердің ролінасыра бағалайды.
Лингвистикалық универсалийлер дескриптивтік генетикалық және типологиялық әдістердің көмегі арқылы белгіленген фактілерді немесе нышандарды жүйілеумен айналысатын бөлімдердің бірі болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
