Г. Х. Демесінова, Х. Б. Мағзұмов тілдер типологиясының негізгі ұҒымдары

Г.Х.Демесінова, Х.Б.Мағзұмов

Жоғары оқу орындарының

тіл мамандықтары студенттеріне арналған

«Типологиялық зерттеулер негіздері»

пәні бойынша оқу-әдістемелік құрал

Павлодар

ББК 81.2 я 73

Д 29
С.Торайғыров атындағы ПМУ ғылыми кеңесі ұсынған
Рецензенттер:

О. Қ. Жармакин - филология ғылымдарының кандидаты, С.Торайғыров атындағы ПМУ профессоры.

Қ. Х. Текжанов - филология ғылымдарының кандидаты, ИНЕУ доценті.

Д 29 Демесінова Г.Х., Мағзұмов Х.Б.

Тілдер типологиясының негізгі ұғымдары: жоғары оқу орындарының тіл мамандықтары студенттеріне арналған «Типологиялық зерттеулер негіздері» пәні бойынша оқу-әдістемелік құрал. – Павлодар, 2006. – 44 б.

ISBN 9965-439-81-6

Бұл құралға лингвистикалық типологияның негізгі ұғымдары мен бөлімдерінің сипаттамасы енгізілір, студенттерде жалпы және жеке тіл білімі контексінде тілдерді типологиялық сипаттау туралы тұтас ұғым қалыптастыруға бағыттылған

Д 4602020000 00(05)-06

УДК 81’44 (075.8) ББК – 81 я 73

ISBN 9965-439-81-6

Пәнді зерделеу міндеттері:

1) тілдер типологиясының негізгі ұғымдары мен типологиялық зертеулер тарихына кіріспе;

2) ана тілі мен үйренетін шет тілдің жйелерін тұтасынан және тілдердің барынша ортақ белгілерін, өзара байланысы мен шариттылығын таба отырып, ішінара жекелеген микрожүйелерінд салыстырып қарастыру;

3) үйренетін және ана тілдің тіларалық айырмашылық белгілерін зерделеу, сөйтіп болашақ кәсіби мамандықтарының ұтымды негізін қалау.

Зерделеу нәтижесінде студент:

1) типологиялық зертеулердің әдістемесі мен тарихын;

2) бөлініп алынған категориялар саласында тіларалық сәйкестіктерді;

3) салғастырудың тұтас сипатын қамтамасыз ететін мазмұнды, формальды және функционалды категориялардың кешенін;

4) шет тілді үйрену мен аудармаға ана тілі құрылымының ықпалының сипатын білуге тиіс.

Зерделеу нәтижесінде студент:

1) тілдік материалды қарастыруға жүйелік жолды қолдануға;

2) салғастырылатын категориялардың мазмұндық жағына сүйенуге;

3) салғастырылатын бірліктердің функционалдық ерекшеліктерін ескеруге;

4) құрылымдарының барлық деңгейлерінде шет және ана тілдерінің типологиялық ерекшеліктерін талдауға;

5) ана және шет тілдердің қүрылымдық және функционалдық ұқсас (изоморфалық) және құрылымдық айырықша (алломорфалық) нышандарын анықтауға;

6) болашақ мамандар ретінде алда кездесетін қиыншылықтар мен оларды еңсеру тәсілдерін болжай білуге үйренуге тиіс.