СКРЕБНИЛЕРТИПІ - ACANTHOCEPHALES Ересек күйінде балықтардың, құстардың, сүткоректілердің ащы
ішегінде паразиттік тіршілік ететін құрттар. Денесінің алдыңғы ұшы
ішке қарай тартыла алатын имек тұмсыққа өзгерген, онда бірнеше
қатар, артқа қарай қайырылған кутикулалы ілмешектер орналасқан.
Осы ілмешектерінің болуына байланысты типті акантоцефалес немесе
тікенекбас құрттар деп атайды (acanthor - ілмешек тасушы, серһаіа
бас).
Дара жыныстылар, дамуы метаморфоз арқылы жүреді. 500-ден
аса түрі бар. Скребнилер типіне осы аттас бір ғана класс жатады
скребнилер
Acanthocephala.
СКРЕБНИЛЕР КЛАСЫ - ACANTHOCEPHALA Скребнилер цилиндр немесе ұршық тәрізді, ұзындығы 1,5 мм-
ден 40 мм-ге дейін, ал алып скребнидің (Macracanthorhynchus
hirudinaceus) аталығының ұзындығы 70-150 мм, аналығы - 300-650
мм.
Құрылысы мен физиологиясы. Денесі тұмсық пен тұлға
бөлімдерге бөлінген. Тұмсығы бірнеше қатар, артқа қарай қайырыл-
ған кутикулярлы ілмешектермен қаруланған (88-сурет). Ілмешектері
сүйір болып радиальды қатармен (Palaeacanthocephala отрядында)
немесе спиральды (Archiacanthocephala отрядында) орналасқан. Осы
ілмешектерімен иесінің ішегіне қадалып бекінеді. Сондықтан
скребнилердің тұмсығы
арнайы бекіну мүшесі. Тұмсығы дөңге-
лектенген (Filicollis туысында) немесе ұзарған цилиндр
(Rhadinorhynchus туысында) пішінді, іші қуыс.
Бұлшықет
ретракторларының көмегімен тұмсығы тұлға
бөлімінің алдыңғы ұшында орналасқан тұмсық қынабы ішіне қарай
тартылады. Қуыстың бұлшықеттері жиырылғанда, түмсық теріс
аударылған қолғап саусағы сияқты сыртқа созылып шығады.
Денесі жұқа кутикуламен қапталған, оның астында синцитий
түріндегі
гиподерма қабаты болады. Гиподерманы тесіп өтетін
234
