Көконіс осімдіктер болімі. Бүл бөлімді де бөлікгерге боліп,
орамжапырактын, кызанактын, киярдың, аскабақтын, сәбіздің,
кызылшаның, картоптын, бүршақтардын әртүрлі сорттары то-
різді көп жылдык өсімдіктер меы көкөніс дақылдарының кол-
лекцияларын себеді. Коллекциялық жоне тожірибелік сгістікті
окушылар тожірибелік және бакылаушы боліктердің осімдіктсрі
мен бір жоне ортүрлі сорттағы модени жоне жабайы өсімдіктерді
салыстыра алатындай етіп орналастырады. Коконіс осімдіктері-
мен тәжірибелер: қосымша азықтаидырумсн эсер ету, топырақты
үнтактау. күн үзактыгынын осімдік дамуыиа әсері. томаттарды
көшеттсп көбенту және т.б. болуы мүмкін.
Аумақта осімдіктсрдің (орамжапырак, кызанак) кошсттсрін
отырғызута арналғап парниктер болу керек.
Парниктердің аркасында сртс көктемде егу, көшегтеу, осім-
діктін есуін бакыдау сиякты практикалык жүмыстар жүргізуге
болады.
Жеміс-жидекті осімдіктср бөлімінде жсміс бағына үлкен, жи
де кті осімдіктср мен питомникке аз болік бсріледі. Бакта алма.
шие, алмүрт, долана. шетен. мойыл, т.б. осіріледі. Жеміс агаіита-
рынан басқа каракүмық, карлыған, бүлдірген, бүталарьш отыр-
ғызуга болады.
Сүрыигау жоие будандастыру үшін жабайы жидск өсімдікте-
ріи де отырғызады.
Жеміс-жидсктің жана сорттарын алуға. агаш бүталарын бір-
біріне егуге, колдан тозаңдандыруға, т.б. тәжірибелер жүргізугс
болады.
Аумактыц кіре бсрісіне немесе орталығына орналастырылган
осімдіктср өсіруге болады: бір жылдык астра, темскі, петуния,
т.б., екі жылдык мальва, анюта коздері. кеп жылдық георгин, гла
диолус. ирис, дельфиниум, раушандар, хризантемалар т.б., бүга-
лар жасмин, сирень, жиде, өрмелегіш бүталар жүзім, араб бүр-
шактары, хмель, т.б.
Сондік осімдіктерге 6, 10-11 сынып окуіиылары осем, жабайы
осімдіктерін мәденисттендіру, будандастыру, егу. бүгактары. коз-
шелері аркылы коп жылдыктарды кобейту, гүлдеу мен бутон
ашылуына күн үзактығы, су осерін зсрттеу сиякты тәжірибелер
кояды.
Өсімдіктер биологиясы болімі ботаника, жалпы биология жэ-
не зоология курстары бойынша окытылады.
Бүл жердс маңызды биологиялык заіиылыктарды түсіндіре-
тін тәжірибелер койылады. Азгантай жер колемінс қарамастан
бүл болімде маңызды түкымдастардын гүлді осімдіктерін өсіріп,
«тірі гербарий», «дарвиндік жер», тамыр жүйесінін осуін бакы-
лайтыи жошіктср үйымдастыруга болады.
266 ♦
12-тарау. Мсктсите биология понінен сабакберудіи...
Әр түкымдастардан жабайы жоне модсни түрлерін араласты-
рып осіреді.
Бакы.іау сүрактары:
1. Биологиядан білім-тәрбие бсрудегі магсриалдьш базасынын максаты мсн
міндегтері жайлы түсіндірініз.
2. Биология кабинетін безендіру әдістеріне сипаттама бсрініз
3. Заманауи күрал-жабдыктармсн безсндіру (инзерактивті іакта. мультиме-
диялык кабинет, т.б.) жәнс колдануды үйрету.
4. Биологиялық тірі табиғи бүрыштар, онын маңызы жайлы айтыңыз.
5. Табиғи және жасанды оку матсриалдарын дайындау одістерін (кестелер,
муляждар, гербарий т.б) пайдалану жолдарын түсіндірініз.
6. Компыотерлік ойындар, виртуалды корнекі күралдарды демонстрация-
лау әдістерін пайдалануды түсіндірініз.
Достарыңызбен бөлісу: |