Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,64 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
| adsorbtia
— сіңіру, түту) — коймалжын жасу- ша цитоплазмасының сырткы бетіндегі коллоидты бөлшектер — мицеллдер кешенінің, беткейлік куаттын (энергияның) әсерінен еріткіш (дисперстік) ортадағы электролит иондарын не баска ерітінді кұрамындағы немесе газдардағы бөлшектік заттарды тұтып сініруі. Тұтылған бөлшектер өздерін ұстап тұрған жасуша цитоплазмасынын мицеллдер кешенінін кұрылымын, онын зарядтарына эсер етіп, өзгертіп отырады. Цитологияда — адсорбция кұбылысын организмнін тірі күйіндегі ұлпаларды бояу кезінде пайдаланады. Адсорбция бұл газ немесе сүйык көлемінен оның сұйык не катты денемен (адсорбент- пен) бөліну бетінде заттың (адсорбаттын) шоғырлануы. Адсорбция зат бөлшектерінін (мөлекулаларының, атомдарынын, иондарының) тартылыс күші әсерінен адсорбенттін беткі кабатында жүреді. Адсорбенттін және мөлекулалардың адсорбаттык (атомдарынын, иондарының) өзара әрекеттесу сипатына байланысты адсорбция физикалык және химиялык болып бөлінеді. Адсорбция микроэлектро- никада колданылатын өте таза заттарды, үлдірлік кұрылымдарды алу технологиясында кенінен пайдаланылады. Абсорбция — газ және сұйык күйдегі заттардын барлык масса- сы бойынша баска затка сорылуы. Абсорбция бұл газ немесе сұйык кұрамындағы заттарды сұйык, сирегірек катты заттар (абсорбенттер) көмегімен сініріп алу үдерісі. Оптикада — белгілі бір денеден өту ба- 9 0 III тарау рысында жарык ағымы энергиясы бөлігінің тұтылып калуы. Май- лы абсорбция — газ немесе бу-газ коспасының бір немесе бірнеше кұрауышын эр түрлі құралғыларда сіңіргіш маймен еріту үдерісі; коксхимиялык өнеркәсіпте коксгазынан бензолды бөліпшығаруға, мұнай өндеу өнеркәсібінде жасанды сұйык отын алуда, тағы баска жер- лерде колданылады. Хемосорбция — сіңетін және сіңіретін заттар арасындағы әрекеттесу терен жүру нәтижесінде жаңа химиялык зат пайда болатын үдеріс. Бұған мысал ретінде натронды ізбестін көміртек (IV) оксиді мен күкірт (IV) оксидін өзіне сіңіріп, карбонат пен сульфат тұздарын түзетінін келтіруге болады. Хемосорбцияны физикалык сорбция мен абсорбциядан осы кұбылыстар кезінде бөлінетін жылу шамасын өлшеп, ажыратуға болады. Кен тараған адсорбция теңдеуіне Фрейндлихтің физикалык мономолекулярлык адсорбцияны сипаттайтын эмперикалык тендеуі жатады. Газдар үшін жүктеу/скачать 9,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|