Бүйрек асты безінің препараттары

1 7 0
V тарау
кортизон ацетаты, гидрокортизон, преднизолон, метилпреднизолон, 
дексаметазон, синаплан жэне т.б.
22-сурет. Бүйрек үсті безінің сызбанұскасы
Ірі мүйізді малдың бүйрек асты бездері адреналин мен кортикосте- 
роидтар алуға арналған шикізат болып табылады. Ірі мүйізді малды 
сойған сон бүйрек асты безін бірінші жарты сағатта шығарып алады, 
мұздатады немесе консервілейді, өйткені адреналин пирокатехин ту- 
ындысы ретінде сулы ерітіндіде тез тотығады. Әртүрлі кұрылыстағы 
биологиялык белсенді заттар бөліп алу максатында бүйрек асты безін 
кешенді түрде өндеудің технологиясы жасалды.
Бүйрек асты бездерін тот баспайтын болаттан немесе іші эмальмен 
капталған ет тарткышта ұсактайды. Фаршты кұрғак мұзбен араласты- 
рады және 36 сағатка калдырады (—2) °С. Бүнымен экстракция үдерісін 
интенсификациялауға жетеді. Экстракциялауды кышкылданған спирт - 
те 3 рет жасайды. Сығындыларды біріктіреді, спиртті вакуумда айдайды. 
Сулы калдыкты 40 °С аспайтын температурада 1/15 біріншілік көлемде 
буландырады. Кубты калдыкты суыған ацетоннын үш бөлігімен ара- 
ластырады және 20 сағатка 0—5 °С температурада калдырады. Түзілген 
тұнбаны бөледі де тастайды. Калған сұйыктықтан ацетонды вакуум- 
мен айдайды. Сулы сығындыны екінші рет 5-10 °С температурадағы 
салкында калдырады. Сығындыны калдыктан бөліп алады, ал калғанын 
50% спиртпен жуады. Бұл спиртті жуындылар, сондай-ак спирті 
айдағаннан сон кубтан алынған жуындыларды біріктіреді де вакуум 
астында айдайды. Сулы калдыкты фильтрлейді, фильтратты суытылған 
ацетонмен өндейді. Тұнбаны тастайды, ал сулы бөлікті вакуум астында

Жануарлар шикізатынан апынатын лрепараттар. Гормонды препараттар
171
концентрлейді және негізгі сығындымен біріктіреді. Бұл сығындыны 
суытады да 3 -4 рет 3 л дихлорэтан 10 л сығындыға есебінде дихлорэ- 
танмен экстракииялайды. Дихлорэтанға кортикостероидтар өтеді, ал 
сулы фазада адреналиннің негізгі массасы калады.
Дихлорэтанды кортикостероидпен бөліп алуды аздаған сумен ара- 
ластырады, содан сон коспаны 10—12 сағат мүздаткыш камераға (—10— 
15) °С температурада койып кояды. Аздаған мөлшерде адреналині бар 
бөлінген сулы кабатты дихлоэтандык бөліп алудан жаксы бөлінетін 
кабыктүрінде мұздатады. Дихлорэтанды бөліп алуды вакуумда дихлорэ­
тан толық жойылғанша буландырады. Калдыкты 70% спиртте ерітеді де 
0 °С температурада 10-12 сағатка калдырады. Спиртті сұйыктыкты кағаз 
аркылы фильтрлеп 3—4 рет петролейлік эфирмен өндейді. Тазартылған 
спирт ертітіндісінен вакууммен спиртті жояды, ал калдыкты (сироп 
тәріздес масса) 10% этил спиртімен консервіленген натрий хлоридінін 
изотоникалык ерітіндісінде ерітеді. Осы сұйыктыкпен 25 кг шошка 
бүйрек асты безі мен 40 кг ірі мүйізді мадцын бүйрек асты безінен 1 л алу 
есебінде ерітіндіні сүйылтады. Бұдан сон ерітіндіні рН=4,2-4,5 жеткізеді 
және сонғы рет 2 -5 °С температурада ұстайды. Стандарттаған сон бак- 
териалды фильтр аркылы фильтрлейді де асептика ережесін сактай от- 
ырып ампулаларды толтырады.
Адреналинді суытылған кейін дихлорэтаннан бөлінген, 25% амми­
ак ерітіндісімен рН=9,2 дейін сілтілендіретін сулы сығындыдан ала- 
ды. Адреналин-негіз түзіледі. Тұнудың толықтығы үшін сұйыктыкты 
10-12 °С температурада бір тәулік бойы калдырады. Тұрып калған 
сұйыктыкты фильтрлейді және адреналин кристаллдарын жинайды, 
оларды ашы спиртпен, содан сон эфирмен жуады. Алынған адреналин- 
шикізат, ары карай тазалау максатында, хлорсутек кышкылымен 
кышкылданған суда ерітеді. Тұнбаны фильтрде жинайды, сатылай жуа­
ды: сумен, спиртпен, эфирмен.
Адреналин гидрохлориді жэне адреналин гидротартраты түрінде 
шығарылады.
Адреналин гидрохлориді 

жүктеу/скачать 9,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: