Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жогары гидрофильділік.
| Синтетикалық полимерлер макромолекуланын негізгі тізбегінің
химиялык кұрылысына байланысты топтарға бөлуге болады: полиэтиленді, полиамидті, полиэфирлі. Ферменттерді иммобилиздеу үшін көбінесе табиғи полисахаридтер және полиметилдік типтегі синтетикалык тасымалдағыштар кенінен колданылады, ал калғандары едәуір сирек колданылады. Иммоби- лиздеуге арналған тасымалдағыштар ретінде табиғи полимерлердін көп мөлшері олардын колжетімділігі мен химиялык реакцияға женіл түсетін реакцияға кабілетті функционалды топтардың болуымен түсіндіріледі. Жогары гидрофильділік. Табиғи полимерлердін кемшілігі — микроорганизмдердін тұраксыздыкка эсер етуі және едуір жоғары кұны. Иммобилиздеу үшін целлюлоза, декстран, агароза және оның туындылары жиі пайдаланылады. Гидрофильді целюлоза көп гидроксильді топка ие бола отырып осы топтарды алмастыра отырып модификациялауға мүмкіндік береді. Механикалык беріктілігін өсіру үшін целлюлозаны жартылай гидролиздеу жолымен түйіршіктейді, нәтижесінде аморфты аймактар бүзылады. Онын орнына кристалдык аймактар арасындағы кеуектілікті сактай отырып химиялык тігуді енгізеді. Түйіршіктелген целлюлозаны ДЭАЭ-целлюлоза, КМЦ және т.б сиякты әртүрлі ион алмасушы туындыларға айналдыру женіл. «Сефадекс» атауымен шығатын декстран негізіндегі тасымал- дағыштар кенінен таралған. Кептіру барысында олар жеңіл сығылады, сулы ерітіндіде күшті ісінеді. Осы тасымалдағыштарда гельдегі санылау өлшемі тігілу дәрежесімен реттеледі. Декстрандар тобына крахмал- ды да жаткызады. Химиялык модификацияланған крахмал формаль дегид сиякты агенттермен тігіледі. Осылай ферментке, гидролизге катысты жоғары тұрактылыкка ие губкалы крахмал алынды. Декстран негізіндегі суда ерігіш препараттар медицинада дәрілік заттардын тасымалдағыштары ретінде жиі пайдаланылады. Жаксы тасымалдағыш ретінде агар болып есептеледі. Оның касиеттері химиялык тігілуден кейін, мысалы диэпоксидті косылыстар, жаксарады. Мұндай агар кыздыруға берік болады, женіл модифика- цияланады. 2 0 6 VI тарay Акуыздар тасымалдағыштар ретінде келесі артыкшылыктарға ие: сыйымды, биодеградацияға кабілетті, жука мембрана (80 мкм ендіктегі) ретінде колданылуы мүмкін. Ферменттерді акуызды тасымалдағыштарда иммобилиздеуді тігуші агенттердін катысында және катысынсыз жүргізуге болады. Акуыздарды іргелі биологиялык зерттеулерде және медииинада пайдаланады. Тасымалдағыш ретінде акуыздардың кемшілігі олардың жоғары иммунділігі (коллаген мен фибринді коспағанда). Иммобильдеу үшін кұрылымдык (кератин, фи брин, коллаген), козғаушы (миозин) және транспортты (альбумин) акуыздар пайдаланылады. Синтетикалык полимерлі тасымалдағыштар гельдер мен микро- капсулалар алуға арналған ферменттерді ковалентті және сорбциялык иммобильдеу үшін колданылады. Стирол негізіндегі полимерлер сорбциялык иммобильдеумен колданылады. Олар макрокеуекті, изокеуекті, сондай-ак гетерокеуекті кұрылымда болуы мүмкін. Полимерлі гидрофильді тасымалдағыштар алу үшін акрил кышкы- лының туындысы — акриламид кенінен пайдаланылады. Көп колданылатын әдістердің бірі катты кеңістіктік торлы кұрылымға ие полиакриламидті гельге фермент пен жасуша енгізу болып табылады. Полиакриламидті гель химиялык әрекеттесулерге түракты. Өте кызыкты топтардың бірі полиамидті тасымалдағыштар. Бұл топтар —С(О), КН-кайталанатын амидті тобы бар әртүрлі гетеротізбекті полимерлер. Бұдан баска олар биологиялык инертті, әсіресе медициналык максатга пайдалану үшін өте манызды. Көптеген полимерлі тасымалдағыштардың манызды кемшіліктері олардын ор- ганизмде жинакталу кабілеттілігі. Сондыктан дәрілік препараттардын кұрмына декстран, ал синтетикалык тасымалдағыштардан N-винил- пирролидон негізіндегі полимерлер кіреді. Казіргі уакытта алмасудын улы емес өнімдерін түзе отырып, ыдырататын синтетикалык полимер- лердің кұрылуы бойынша тәжірибелер жүргізілуде. Әрекеттесу табығатына байланысты ферменттерді иммолизацияла- уды екі негізгі топка бөледі: физикалык және химиялык. Ферменттерді физикшық им.шбиліиациялау ферментті өзіне жал- пы көлемнін тек шекті бөлігі ғана колжетімді болып табылатын ортаға енгізу. Физикалык иммобилизациялау барысында фермент тасымалдағышпен ковалентті байланыс аркылы байланыспаған. жүктеу/скачать 9,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|