География ғылымының қалыптасуындағы тарихи даму кезеңдер
География — өте ежелгі ілім. Сонау тас дәуірінің адамдары өздерін қоршаған орта элементтерінің екінші бір жермен ұқсамайтындығын, ондағы табиғи құбылыстардың әр түрлі екендігін байқап отырған. Көрген-білген жерлерін, көкжиектің өзі басып көрмеген арғы жағын ой өрісімен жалғастыра білген. Өз ортасын зерттеп, танып-біліп, салыстырып, тасқа, ағаштың қабығына, жерге сызып белгі салып отырған.
Географиялық алғашқы мағлұматтар Шығыстың жазба деректерінде кездеседі. Теңізде жүзу мен сауданың дамуы құрлық беті мен теңіз жағалауын сипаттап жазуды керек етті.
Б.з.б. 6 ғасырда географияда екі бағыт:
• жалпы жертану (негізін Аристотель қалады) және
• елтану (Геродот) айқындала бастады.
Содан бері География өзінің дамуында бірнеше сатыдан өтті.
География ғылымының даму кезеңдері
География - ежелгі ғылым. Сенімді географиялық ақпарат біздің дәуірімізге дейінгі IV-III мыңжылдықтардан бізге жетті. Және олар Вавилонияға, Египетке, Ежелгі Қытайға сілтеме жасайды. Ең көне карталар мен жоспарлар, саяхат туралы ақпарат сақталған. Басқа ғылымдар сияқты география да өзінің дамуында бірнеше негізгі кезеңдерден өтті. Олар төмендегідей ретпен жалғасады:
• Ежелгі Жерорта теңізі өркениеті немесе құлдық жүйе кезеңіндегі география. (Б.з.д IV - V ғасыр)
• Орта ғасырлар (15 ғасырдың ортасына дейін)
• Ұлы географиялық ашулар дәуірі (XV-XVII ғғ.)
• Ресейдегі география XVII-XVIII ғғ.
• XVIII-XIX ғасырларда Батыс Еуропадағы география.
• Ресейдегі география XIX - ХХ ғасырдың басы
• Географияның кеңестік даму кезеңі.
• ХХ ғасырдағы шетелдік география.
Географияның эллиндік дәуірдегі дамуы:
Эллиндік дәуірде Эратосфен өзінің «География» атты еңбегінде табиғатты зерттеулердің барлық бағыттарын біріктірмек болды. Б.з.б. 1—2 ғасырдағы күрделі географиялық еңбектерге Страбонның «Географиясы» (ел тануы), Птолемейдің «География жөніндегі нұсқауы» (географиялық координаттары көрсетілген елді мекендер тізімі) жатады.