Қазіргі жағдайда ҚР көптеген кен орнында дәстүрлі технологияда мол кен жоғалымдары қалуда (Зырян, Қаражал, Жезқазған, Белоусов, Ақсу және т.б.). Оларды алу үшін геотехнология жүйесін ұсынайық, яғни, геотехнология әдісінің дәстүрлі қазу жүйелеріне қарағанда өнімділігін анықтау үшін техника-экономикалық салыстырулар жүргізейік. Ол үшін төмендегі көрсеткіштерді анықтаймыз. 1. Геотехнология әдісі үшін қорқайтару коэффициенті төмендегі формуламен анықталады: М = 500000 т; Со – соңғы өнімнің көтерме бағасы, Со = 1500 теңге/т; К – күрделі шығындар, К = 25 млн.теңге.Сонда 2. Геотехнология үшін рентабельділік көрсеткіші келесі теңдеумен анықталады: 2. Геотехнология үшін рентабельділік көрсеткіші келесі теңдеумен анықталады: С = 1350 теңге/т; Фо – негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, Фо = 20 млн.теңге; Фоб – мөлшерленетін айналым қаржының орташа жылдық құны, Фоб = 3,0 млн.теңге. 3. Геотехнология болған кезде ақша қаражатын жұмсаудың орнын толтыру мерзімі: 3. Геотехнология болған кезде ақша қаражатын жұмсаудың орнын толтыру мерзімі: 4. Геотехнология болған кезде дайын өнімнің келтірілген өзіндік құны: 4. Геотехнология болған кезде дайын өнімнің келтірілген өзіндік құны: ен = 0,15. Сонда 5. Геотехнология кезіндегі кен орнының құндылығы: 5. Геотехнология кезіндегі кен орнының құндылығы: мұндағы З – пайдалы кеннің өнеркәсіптік қорлары, З = 150 млн.т. Сонда . Геотехнология әдісінің қай уақытта тиімді болатынын анықтау үшін бірнеше жағдайларды қарастырайық
Нәтижеге назар аударсақ жалпы жүйе кездесетін тау жағдайларда геотехнология әдісі өнімді болып табылады. Яғни, осы саланы дамыту қажеттігін белгіледік.
Назарларыңызға рахмет! Назарларыңызға рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |