Геронтология (грекше geron және logos – ілім) – адамның және жануарлар организмінің қартаю заңдылықтарын зерттейтін ғылым. Егде тартқан және қартайған адамдардың ауруларын клиникалық медицинаның гериатрия



бет3/6
Дата14.02.2023
өлшемі30,88 Kb.
#67913
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
теория 2 лекция

Дәрі қабылдауды бақылау
Мейірбике науқастың тағайындалған дәріні қабылдауын бақылау керек. Есте сақтау қабілеті төмендегенде және деменция дамығанда (лат. dementia –ақылы кем) пациенттер дәрісін ішуді ұмытады немесе қайталап ішуі мүмкін. Сондықтан егде жастағы және қарт науқастар дәрігер ұсынысын тек ауызша ғана емес сонымен қатар жазбаша түрдегі нақты нұсқаулармен қамтамасыз етілуі қажет. Науқас бойындағы судың тепе-теңдігін бақылаған дұрыс, себебі сұйықтықты аз мөлшерде қабылдау организмде тағайындалған препарат-тардың концентрациясының жоғарлауына, кері әсерлерінің пайда болуына дәрілік интоксикацияның пайда болуына әкеп соқтырады.
Қарт жастағы адамдардың терісіндегі өзгерістер
Алдын-ала жүргізілген өзгерістер тері ауруларының басқа адамдарға қарағанда егде жастағы адамдарды жиі кездесетінің көрсетті. Американдық-тардың 40%-да 65 және 74 жас аралығындағы науқастарда дәрігірдің көмегін қажет ететін қауіпті тері аурулары кездесетіні анықталды. Ал 74 жастан асқан қарт адамдарда қатерлі тері ауруларының даму қаупі байқалады.Терінің қартаюын кәдімгі ішкі қартаю және экзогенді қартаю деп екіге бөлуге болады. Кәдімгі қартаю дегеніміз барлық адамдарға тән қалыпты кәріліктің белгілері. Классикалық тұрғыдан қарағанда қартаюдың алдын-алу мүмкін емес, дегенмен табиғи қартаюдың алдын-алатын антиоксидантты С және Е дәрумендерінің рөліне деген қызығушылық артты. Көптеген әлемге танымалы баспалардан шыққан мақалаларға қарамастан осы дәрумендерді қолданудың оң нәтижесі туралы айғақтар жоқ.
Физиологиялық өзгерістерге байланысты мүгедектік біртіндеп төмендейді, ал кейінгі жаста өзін-өзі күту мүмкіндігі жоғалады. Бұл проблеманың негізгі себептері - жүрек-тамыр жүйесі, тірек-қимыл жүйесі, ас қорыту органдары, есту және көру аурулары. Ауруханадағы егде жастағы адамдарды тексеру сізге ағзадағы бұзушылықтарды уақтылы анықтауға және ауыр аурудың дамуына жол бермейді.
Бұл жаста ауру әдетте өздігінен пайда болмайды. Егде жастағы адамның денесіндегі патологиялық өзгерістер үшін өзара әсер тән. Бұл клиникалық көріністің өзгеруіне және емтихан кезінде диагностикалық мүмкіндіктердің шектеулі болуына әкеледі. Ауру қиын, көптеген асқынулармен өмір сүру сапасы және емдеу процесінің мүмкіндігі нашарлайды. Егде жастағы адамдарды толық тексерудің нәтижелері полиморбидтілік (бір науқаста бірнеше аурудың болуы) қазіргі заманғы клиникалық гериатриялық тәжірибенің өзекті мәселесі болып табылатындығын растайды. Статистикаға сәйкес, 60 жастан асқан ер адамдарда орташа есеппен 3-4 ауру, ал сол жастағы әйелдерде - 2-5 диагноз қойылады. Алдағы 10 жылда патологиялық бұзылуларға тағы 1-2 адам қосылады. Созылмалы аурулар кешенін қалыптастыруға әкелетін өзгерістер орта жастан басталады.
Ауруханадағы қарт адамдарды зерттеу көрсеткендей, осы жастағы топтағы орыстардың 60% -дан астамы белгілі бір созылмалы аурулардан зардап шегеді, ал егде жастағы азаматтардың 80% -ында полиморбидтілік диагнозы бар. Егде жастағы адамдар арасында жүргізілген сауалнаманың нәтижелерін талдау кезінде 60 жастан асқан еркектердің клиникалық және физиологиялық көрсеткіштері сол жастағы әйелдерге қарағанда нашар екендігі анықталды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет