Хабаршы вестник bulletin «Филология ғылымдары» сериясы Серия «Филологические науки»


Түйіндеме  Қазақстандық орыстардың орыс тілі туралы



Pdf көрінісі
бет128/375
Дата06.01.2022
өлшемі4,16 Mb.
#11773
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   375
Түйіндеме 
Қазақстандық орыстардың орыс тілі туралы 
 
Торохтий Л. С.   Мацко И.В.   СопроноваИ.И. әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті доцент, 
аға оқытушы, аға оқытушы 
Мақалада қазіргі Қазақстан аумағындағы орыс тілінің жағдайы туралы мәселелер қарастырылады. Тарихи-
мәдени  үдерістер  қазақстандықтардың  орыс  тілі  лексикасының  құрамына  әсер  ететіні  сөзсіз.  Орыс  тілі  бір 
шетінен орыс мәдениетінің таралу аймағынан тыс жерде қолданылып келеді, ал екінші жағынан мүлде басқа 
аумақта,  экзогендік  мәдениетте  қоданылып,  сонымен  қатар  дамып  жатыр  деп  айтуға  болады.  Орыс  тілінде 
сөйлейтін  адамдар  үшін  ол  ана  тілі  болып  есептелінеді.  Дегенмен  де  өзге  мәдени  кеңістікте,  өзге  ділден  тыс 
жерде  тілдесу  ана  тілінде  жүзеге  асып  жатыр.  Осының  бәрі,  әрине,  орыс  тілінің  жағдайынан  көрініс  табады. 
Сондықтан да адам баласының өмір сүруі қажет деп саналатын үйреншікті мәдениетінде, мәдениаралық қарым-
қатынас жағдайында міндетті болатын шындықты ескермеу мүмкін емес. 
Қандай да бір мәдени шындықтың жағдайында қолданылатын тіл кірме тілдік бірліктер мен сөзтұлғаларды 
елеп-ескере  алмайды.  Осы  кірме  сөздер  өзге  тілдің  концептуалды  әлем  бейнесіне  әсер  етеді  және  халықтар 
арасында жақынырақ әрі ұзақ байланыс туғызады. Нәтижесінде кірме бірліктер үйлесімділікпен тілге еніп, өз 
тарапынан  әлдебір  бөгде  нәрсені  аңғартпайды.  Алайда,  мақала  авторларының  пайымдауынша,  кірме  сөздер 
орыс тіліне жүйелі өзгерістер әкелді деп айтуға негіз жоқ дейді. Қазақ және орыс тілдері туыстас тілдер тобына 
жатпайды  және  де  бір-бірімен  жақын  байланыста  болғанымен  тіл  құрылымына  әсерін  тигізбей,  тек  қана 
лексикасымен толығуымен шектеледі. 
Кілт сөздер: орыс тілі, кірме сөз, лексикалық құрам, қарым-қатынас, тілдік бірлік, діл, шындық. 
61 


Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Филология ғылымдары» сериясы, № 1 (55), 2016 ж. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   375




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет