Аурулардың халықаралық жіктемесі (ХАЖ) – бұл медицина ғылымының қазіргі даму кезеңін көрсететін, аурулар мен патологиялық жағдайларды топтастыру жүйесі. ХАЖ Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымына мүше елдерде халық денсаулығын зерделеу кезіндегі негізгі нормативтік құжат болып табылады.
ХАЖ мақсаты – жүйелеген тіркеу, сараптама, әр түрлі уақытта әр түрлі мемлекеттер мен аймақтардан алынған өлім мен аурушаңдық жайлы мәліметтерді салыстыру мен интерпретациялау үшін жағдай жасау. АХЖ аурудың немесе басқа да денсаулыққа байланысты мәселелердің диагнозының ауызша тұжырымдамасын мәліметтерді сақтауға, пайдалануға және талдауға қолайлы әріптік-сандық тұжырымдамаға айналдыру үшін қолданылады.
АХЖ-10 жалпы қабылданған жіктемесі. АХЖ ауыспалы-осьтік жіктеу болып табылады. Оның схемасы аурулар туралы статистикалық мәліметтер барлық практикалық және эпидемиологиялық мақсаттар үшін де, медициналық-санитарлық көмектің сапасын бағалау үшін де оның барынша қолайлылығын қамтамасыз ететіндей етіп топтастырылатындығында.
Келесі негізгі топтарға бөлінеді: 1) эпидемиялық аурулар;
2) Конституциялық (немесе жалпы) аурулар;
3) анатомиялық орналасуы бойынша топтастырылған жергілікті аурулар;
4) дамуына байланысты аурулар;
5) жарақаттар.
АХЖ ірі кластардан (АХЖ-10-да олардың 21-і) және аурулар тобынан үш таңбалы айдарлар мен төрт таңбалы онға дейінгі кіші айдарларға тізбектелген бөлшектеумен ондық жүйе бойынша құрылған. Сыныптар ретінде, мысалы, жұқпалы және паразиттік аурулар, ісіктер, жарақаттар мен уланулар, ас қорыту органдарының аурулары және басқалары; топтар ретінде-туберкулез, генитурарлы органдардың қатерлі ісіктері, күйіктер, іш қуысының грыжасы және т. б. айдарлар бір аурудың көрінісін біріктіреді, мысалы, амебиаз, өкпе туберкулезі; олар сондай-ақ ұжымдық ұғымдарды қамтуы мүмкін: минералды метаболизмнің бұзылуы, бүйрек үсті безінің аурулары және т.б. ең егжей-тегжейлі ақпарат суббрик деңгейінде беріледі.
АХЖ-ның маңызды бөлігі диагностикалық терминдері бар әліпбилік тізбе болып табылады, онда олар қандай Айдар мен кіші айдарға жататыны көрсетіледі.
