Химиялық процестің қайтымсыздығын қандай жағдайлар сипаттайды?

P, t, kat.

Тура реакция жылдамдығы мен кері реакция жылдамдығы тең болған кезде химиялық тепе-тендік орнайды. Тепе-тендік жағдайындағы заттардың концентрациясы тепе-тендік концентрациясы деп аталады да квадрат жақшаға алынып жазылады [А], [Б], [С], [Д].

Тепе-теңдік бағытын 1885 жылы француз ғалымы Ле Шателье тұжырымдап, 1887 жылы неміс ғалымы В.Браун теориялық тұрғыдан негіздеді.

№41 . Ле-Шателье ұстанымын суреттеңіз. Әрекеттесуші заттардың концентрациясын, қысымды және температураны өзгерту кезіндегі химиялық тепе-теңдіктің ығысуын өз бетіңізше түсіндіріп жазыңыз. Мысалдар келтіріңіз.

Тепе-теңдіктің ығысу бағытын 1885 жылы француз ғалымы Ле Шателье тұжырымдап, 1887 жылы неміс ғалымы В.Браун теориялық тұрғыдан негіздеді. Егер жүйе тепе-теңдікте болатын жағдайлардың бірін (температура, қысым немесе концентрация) өзгертсеңіз, онда тепе-теңдік реакция бағытына қарай ығысады бұл өзгеріске қарсы тұрады.

1.Концентрияцияның әсері.
Әрекеттесетін заттардың біреуінің концентрациясын арттырса, тепе-теңдік осы заттың мөлшері азайған реакция бағытына қарай ығысады.Егер азот концентрациясын арттырса, химиялық тепе-теңдік қай бағытқа ығысады.
N₂ + 3H2 = 2NH3
Азот концентрациясы жоғарылаған сайын тепе-теңдік өнімнің түзілуіне қарай, яғни оң жаққа қарай ығысады.
Егер сутегі концентрациясын төмендетсек, тепе-теңдік әрекеттесушілерге қарай, яғни сол жаққа қарай ығысады.

2. Қысымның әсері.

Қысым жоғарылағанда тепе-теңдік молекулалар азырақ жаққа, яғни заттардың түзілуіне қарай ығысады. Қысым төмендеген кезде тепе-теңдік молекулалар көп болатын жаққа, яғни заттардың ыдырауына қарай ығысады.