3. Алу әдістері
3.1. Мына галогентуындыларға а)1,1-дибромбутанға; б) 4-метил-1,2-дихлорпентанға; в) 2,2-диметил-3,3-дибромпентанға; г) 3,4- дииодгексанға сілтінің спирттегі ерітіндісімен әрекет етіп, алкиндер алу теңдеулерін жазып, алынған заттарды атау керек.
3.2. Мына өзгерісті жүзеге асыру керек.
СН3-СН = СН-СН3 → СН3-СНВг-СНВг-СН3 → СН3-С≡ С-СН3
Осы кестені пайдаланып, қай алкеннен а) 4-метил-2-пентен; б) 2-метил-2-пентен; в) 2-метил-1-гексен алкин алуға болатынын көрсету керек.
3.3. Мына металдар ацетиленидтерімен галогеналкилдер әсерлесуі нәтижесінде алкин алу реакциялар теңдеулерін жазу керек:
а) 2- бром пропан мен мононатрий ацетилениді НС ≡ СNa;
б) 3-метил-1-иодбутан мен СН3-С ≡ СNa; в) 2-метил-1-бромпропан мен изопропил натрий ацетилениді.
3.4. 200г техникалық карбидтен 67,2л ацетилен алынса, карбидте қанша қоспа болғаны?
3.5. 1м3 табиғи газда 97,6% метан болса, онда қанша литр қ.ж. ацетилен алынады?
ҚАНЫҚПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР (АЛКАДИЕНДЕР)
Алкадиен көмірсутектерінің гомологтық қатары. Жалпы формуласы. Изомериясы. Номенклатурасы
Молекуласында екі қос байланысы бар көмірсутектерді диен көмірсутектері дейді. Жалпы формуласы СnH2n-2. Диен көмірсутектерді жүйелік номенклатура бойынша атау үшін «диен» деген жалғау қосып, қос байланыстардың орны көрсетіледі.
Мысалы: СН2 = СН – СН = СН2 бутадиен-1,3
Диендер қос байланыстың орналасуына қарай үш топқа бөлінеді.
1. Егер екі байланыс бір көміртегі атомында орналасса, кумулирленген диен немесе аллендер деп аталады.
Мысалы: СН2 = СН = СН2 пропадиен немесе аллен
2.Егер екі қос байланыс бір жай байланыспен бөлінсе, онда қосарланған диендер деп аталады.
Мысалы: СН2 = СН – СН = СН2 бутадиен-1,3
3. Егер екі қос байланыс екі жай байланыспен бөлінсе, онда олар оқшауланған диендер деп аталады.
Мысалы: СН2 = СН – СН2 – СН = СН2 пентадиен-1,4
Диендердің ішіндегі аса маңыздысы қосарланған түрі, олар өте тез полимерленеді, сондықтан синтетикалық каучук алуға пайдаланады. Диен көмірсутектерін диен деген сөз қосып, қос байланыс орнын цифрмен
көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
