Химиялық жəне электрохимиялық коррозия. Коррозиядан сақтану жолдары
Жоспар
Коррозия дегеніміз не
Химиялық коррозияның анықтамасы және принциптері
Химиялық коррозияның жіктелуі және мысалдары
Электрохимиялық коррозияның анықтамасы және негізгі принциптері
Электрохимиялық коррозияның жіктелуі және мысалдары
Коррозия
Коррозия (кейде жемірілу, (лат. corrosio) — қоршаған ортаның әсерінен металл бетінің бүлінуі. Бұл кез келген материалдың қиратулары (металдар, ағаш, керамика, полимер). Себебі: конструкциялық материалдардың термодинамиялық орнықсыздығы.
Мысалы:
судағы оттексіз жегіде: 4Fe + 6Н2О + ЗО2 = 4Fe(OH)3
Химиялық коррозияның анықтамасы және принциптері
Химиялық коррозияның-сыртқы ортаның әсерінен жүретін металдардың ыдырау үрдісі, яғни металл ортамен химиялық өзара әрекеттеседі. Мұндай әрекеттесу барысында электрлік тоқ пайда болмайды. Химиялық коррозияға:
а) сұйықтық – бейэлектролиттердегі коррозияны
б) газдық коррозияны жатқызады
Химиялық коррозия
Сұйықтық – бейэлектролиттердегі коррозияны
Сұйықтар – бейэлектролиттерге, яғни электр тогын өткізбейтін сұйықтықтарға негізінен органикалық ерітінділер жатқызылады.
Газдық коррозияны жатқызады
Газдық коррозия кезінде металдың беті жоғары температурада құрғақ газдармен жанасады. Мысалы, ішкі жану двигетельдерінің, жану шамаларының , реактивтік соплалардың жанар газ әсерінен коррозияға ұшырады.
Химиялық коррозияның жіктелуі және мысалдары
қышқылдық коррозия
Қышқыл ортада металдар қышқылдың әсерінен коррозияға ұшырайды, мысалы, автомобиль аккумуляторлары автомобиль корпусын коррозияға ұшыратады.
Сілтілік коррозия
Сілтілік ортада металдар сілтімен тоттанады.Мысалы, болат сілтілі ерітіндіде тоттанады және тот пайда болады.
Тотығу коррозиясы
Металдар оттегімен әрекеттесіп, оксидтер түзеді, мысалы, темірдің тотығу коррозиясы тот түзеді.
су коррозиясы
Судағы еріген оттегі металдың коррозиясын тудырады, мысалы, мыс сумен әрекеттесіп, мыс оксидін түзеді.
Электрохимиялық коррозияның анықтамасы және негізгі принциптері
Электрохимиялық коррозия деп материалдардың электролит жағдайында электрохимиялық реакциялар арқылы коррозиясын айтады. Ол анодтық және катодтық реакцияны қамтиды, мұнда анод ток металдың бетінен ағып кетеді, ал катод - металл бетіне ток ағады. Коррозия процесі кезінде анодта тотығу реакциялары, катодта тотықсыздану реакциялары жүреді. Бұл реакциялар металдың бетінде ион ағыны мен материалдың ауысуына әкеледі, сайып келгенде металдың коррозиясына және бұзылуына әкеледі.
Электрохимиялық коррозияның жіктелуі және мысалдары
1
дифференциалды коррозия
Металлдың біркелкі емес құрамы кейбір жерлерде, мысалы, сұйықтық құбырларының ішінде коррозияға әкеледі.
2
кернеулі коррозия
Металл кернеу астында коррозияға ұшырайды, мысалы, жоғары берік материалдарда болатын кернеулі коррозия крекингтері.
3
эрозиялық коррозия
Сұйықтықтардың металдарды тазарту әсері коррозияны тудырады, мысалы, су айналымы жүйелеріндегі металл құбырлардың коррозиясы.
4
микробтық коррозия
Мұхиттағы металл құрылымдарының микробтық коррозиясы сияқты металл беттерінде микроорганизмдер түзетін биопленка әсерінен болатын коррозия.
Коррозияға қарсы әдістерді жіктеу және таңдау
Беттік коррозияға қарсы
Материалдың беттерін жабындар, жабындар
және т.б. арқылы қорғау арқылы коррозияны
болдырмаңыз.
Электрохимиялық коррозиядан қорғау
Коррозияны болдырмау үшін катодтық қорғаныс және анодты қорғау сияқты электрохимиялық принциптерді пайдаланыңыз.
Қорытпа коррозияға қарсы
Коррозияға қарсы элементтерді қосу арқылы
материалдардың коррозияға төзімділігін
арттыру.
қоршаған ортаны жақсарту
Ылғалдылық пен температураны бақылау сияқты қоршаған орта жағдайларын реттеу арқылы коррозияны азайтыңыз.
Тоттануға қарсы әдістердің принциптері мен қолданулары, мысалы, электропландау, қаптау және анодты қорғау
Электрлік қаптау
Электрлік қаптау – бір металдың бетіне басқа металдың қабатын тұндыру үшін электрохимиялық әдістерді қолданатын технология. Металлдың бұл қабаты қаптама қабаты деп аталады және ол металды коррозиядан қорғайды.
Қаптау
Қаптау - металл коррозиясын болдырмау үшін оттегі мен ылғалға қарсы тосқауыл жасау үшін материалдың бетіне қолданылатын жабын.
Анодты қорғау
Анодты қорғаныс – коррозияға қарсы әдіс, ол коррозияға көбірек бейім металды коррозияға қарсы қажет металды қорғау үшін анод ретінде пайдаланады. Бұл әдіс металдар арасындағы потенциалдар айырмасын пайдаланады, осылайша анод коррозияға ұшырайды, ал қорғалатын металл тот баспайды.
Назарларыңыздарға Рахмет!