және егер a және b – әрекеттесуші А және В заттарының бастапқы мольдік концентрациясы, х – t уақыт ішінде реакцияға түскен 1 литрдегі моль саны десек, реакция жылдамдығы a=b жағдайында әрекеттесетін заттардың концентрациясымен мынадай байланыста болады:
жағдайда айнымалы шамаларды бөліп, (7)-теңдеуді интегралдасақ:
(8)–формуладан, әрекеттесетін заттардың концентрациялары тең болатын екінші ретті реакциялар үшін концентрацияның кері шамасының уақытқа түзу
сызықты тәуелділігі байқалады (3-сурет). Түзудің ордината өсін қиып өтетін кесіндісі
сызықты тәуелділігі байқалады (3-сурет). Түзудің ордината өсін қиып өтетін кесіндісі
түзудің абсцисса өсіне көлбеу бұрышының тангенсі (8)-теңдеуінің бұрыштық коэффициентіне, яғни екінші ретті реакцияның жылдамдық константасына тең:
3-сурет. Екінші ретті реакцияларда (реагенттердің бастапқы концентрациялары тең жағдайда) концентрацияның уақыт бойынша өзгерісі
3-сурет. Екінші ретті реакцияларда (реагенттердің бастапқы концентрациялары тең жағдайда) концентрацияның уақыт бойынша өзгерісі
Жылдамдық константасы төмендегі формула бойынша есептеледі:
(9)
Концентрация C-нің орнына оның t уақытындағы мәнін қойсақ:
(10)
Бұл (10)- теңдеу 2-ретті реакцияның кинетикалық теңдеуі, мұндағы
(9) – теңдеуден жартылай ыдырау периодын есептейік. Алғашқы заттың жартысы реакцияға түссе, яғни және болғанда:
(9) – теңдеуден жартылай ыдырау периодын есептейік. Алғашқы заттың жартысы реакцияға түссе, яғни және болғанда:
(11 )
(11)-формуладан екінші ретті реакциялардың жартылай ыдырау периоды алғашқы заттың мөлшеріне кері пропорционал екенін көреміз.
Әрекеттесетін заттардың концентрациялары тең болмаса, онда реакция жылдамдығы мына теңдеумен беріледі:
(12)-теңдеуді интегралдап және интегралдау тұрақтысын анықтағаннан кейін мынадай өрнек алынады:
Екінші ретті реакцияның мысалына күрделі эфирдің сілтілік ортада сабындануын келтіруге болады
