I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы



бет74/367
Дата27.11.2023
өлшемі2,32 Mb.
#130358
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   367
Байланысты:
I. ?ûñ ?ò³ï, ê?ë³ìäåï ê?êòåì, æàð?ûðàï æàç êåëãåíäå, ø?ð?ûðàï æà

3. 
Марстағы орташа тәуліктік 
температура қанша болады? 
A)-37'С
B)- 68,7'С
C)-24'С
Д)- 22,7'С
Е)- 60'С
5.Марста азон қабатының 
болмауынын аламдарға тигізер зияны 
A) Күйдіріп жібереді
B) Оттегі газга айналады.
C) Дене қысымы темендейді.
Д) Үсітіп жібереді
Е) Қан кұрамын өзгертеді.
4.Ғаламшардың қызыл түсті болуын 
ғалымдар немен болжайды? 
A) Өзен сағалары
B) Тау массивіне не болуы
C) Минералдардың табылуы
Д) Озон қабатының болмауы
Е)Темір оксидінің көп болуы
6. Ертеде Марста судың көп 
болганының дэлелі , 
А) Ғаламшарда өзен сагаларының
болмауы
В) Судың әрекет етуімен түзілетін
минералдардың табылуы
С) Марста темір оксидінің көп болуы
Д) Марста биік таулардың болуы
Е) Қысымның өте төмендігі

3-мәтін 
Музыка аспаптарында орындалатын шығармаларды аспаптық музыка деп атайды.
Қазақтың домбыра, қобыз, сыбызғы, шертер сияқты ұлтгық музыкалық аспаптарында
орындалатын әуен күй деп аталады. Бізге жеткен ек көне куйлер - күй атасы
Қорқыттың шығармалары. Күй - бағдарлы мазмұны бар, көркемдігі жоғары аспаптық
жанр. Онда табиғат құбылыстары («Алатау», «Саржайлау», «Көбік шашқан»), тарихи
оқиғалар («Ел айырылған», «Жеңіс»), халық мерекелері («Тойбастар», «Балбырауын»),
жан-жануарлар («Аққу», «Қоңыр қаз», «Көкала ат»), аңыз-ертегілер («Мұңлық-Зарлық»,
«Қос мүйізді Ескендір»), жеке адамдар («Байжұма», «Абыл»), адам сезімдері («Қуаныш»,
«Сағыныш») және т.б. түрлі оқиғалар мен құбылыстар суреттеледі. Күйлер тақырыбы
мен мазмұнына қарай аңыз-күйлер, тартыс күйлер, тарихи күйлер, арнау күйлер,
лирикалық күйлер, психологиялық қүйлер болып жіктеледі.
Қазақ-тың аспаптық музыкасы XVIII гасырдың соңында жоғары деңгейге көтерілді.
Бұл кезде Байжұма, Баламайсан, Есжаи, Байжігіт, Ұзақ, Боғда, Махамбет сияқты
күйшілердің атағы халыққа кеңінен мәлім болды. XIX гасырда ежелгі күйшілік өнердің
одан әрі өрістеп дамуына Құрманғазы, Дәулеткерей, Тәттімбет. Тоқа, Абыл, Есір,
Ықылас, Байсерке, Қазанғап, Сейтек, Дина, Сүгір сняқты күйшілік өнердегі ірі тұлғалар
елеулі үлес қосты.
Домбыра күйлері орындалу мәндері мен құрылымдылық ерекшеліктеріне қарай төкпе
және шертпе деп аталатын екі үлкен түрге бөлінеді. Төкпе күйлер тұрақты екнін мен
елшемде орындалады. Ал шертпе күйлер көбінесе жалгыз дауысты болып
орындалады.
Ежелгі туркі тектес халықтарда қобыз куйлері жыраулар өнерінен бастау алады. Бұл
енерді дамытуға Кетбұга, Кербала, Айрауық, Көккесене, Ықылас және Жаппас
Қаламбаев, Дәулет Мықтыбаев сынды ұлы күйшілер зор үлес қосқан.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   367




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет