Қ.Жҧбанов пен І.Кеңесбаев фонетикалық мҧраларының арасындағы сабақтастық Қазақ тiлі фонетика саласының белгілі бip жҥйеге тҥсіп, ғылыми тҧрғыда
жан-жақты қарастырылуы 30-жылдаpдан басталады. Бҧл кезең ғалым
Қ.Жҧбанов есiмiмен байланысты. Оның 1936 жылы VI сыныпқа аpналған
"Қазақ тiлiнiң гpамматикасы" атты оқулығының IV–V таpаулаpы фонетикаға
аpналған. Онда фонетика мәселелері, яғни тiл дыбыстаpы, олаpдың сӛз iшiндегi
қызметi, сӛйлеу мҥшелеpi, буын, екпiн, дыбыстаpдың ҥндесуi pет-pетiмен
қаpастыpылып, біршама шешімін тапқан. Аталған еңбектің қҧндылығы мен
тереңдігін, ӛз заманында ғылым дамуына қосқан ҥлесін, алатын орны мен
атқарған қызметін арнайы зерттеу жҥргізіп, бағасын берген Н.Ә.Сәдуақастың
жҧмысынан кӛреміз [89]. Сондай-ақ ғалымның грамматика саласындағы ой-
пікірлері де сарапқа тҥсіп, зерттелген [90], [91]. Қ.Жҧбанов грамматикасының,
сӛз жоқ, І.Кеңесбаевқа ғылыми ой-толғамдарын жеткізуіне зор септігі тиген.
Сол себепті ғалымдардың зерттеулерін салыстыра сипаттауды жӛн санадық.
Қ.Жҧбанов Л.В.Щербаның еңбегін басшылыққа ала отыра, фонема мен
дыбыстың бірінен-бірінің айырым-белгілерін ашып талдайды, сӛйлеу мҥшелері,
олардың қызметін тҥсіндіреді. Аталған тҧжырымдар І.Кеңесбаев, Ж.Аралбаев,
Ә.H.Hҧpмахановалардың еңбектерінде ӛз жалғасын тапқандай болды. Ол
ҥндестік ғалымдардың Ленинград фонологиялық мектебінің концепцияларын
басшылыққа алып зерттегендіктен жҥзеге асты. Қ.Жҧбанов қазақ тiлiндегі 26
сапалы дыбыс (фонема) (
а ,
б ,
ш ,
ж ,
д ,
е ,
г ,
ғ ,
й ,
к ,
л ,
м ,
н ,
ң ,
қ ,
p ,
п ,
