тапсырма. Мемлекеттік ақпаратты жіктеу және код гпуды жүргізу, қолдану тәртібі

қызмет жатады.

Технико-экономикалық және әлеуметтік жіктеу, кодтаудыц біріккен жүйесін қүружөнінен жалпы жетекшілік және үйлссііру жүмыстарын стандарттау, метрология және сертификаі піу жөніндегі комитет және ҚР статистика мекемесі жүзеге асырады,

Қолдану аясы мен бекіту деңгейіне батетнысты тсхшіко экономикалық және әлеуметтік ақпарат жіктегіштері томоидсі і

санаттарға бөлінеді:

1. 
   мемлекеттік-МЖ
   
2. 
   салалық (мекемлік)-СЖ
   
3. 
   бірлсстік, кәсіпорын, үйымдардьщ (ары қарай кәсіпорыи
   

Технико-экономикалық және әлеуметтік ақпараттың мемлекет-тік жіктеуіштерін стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі комитет бекітіп, тіркейді.

Мемлекеттік жіктеуіштер құжаттардың сәйкестендірілген жүйесіне кіретін мемлекеттік мақсаттағы салааралық (мекеме-аралық) қүжат түрлерінде мазмүндалған ақпаратты" камтиды. Сөйтіп әртүрлі министрліктері, мекемелер мен кәсіпорындарды басқару жүйелерінің арасында ақпарат алмасуда міндетті болып табылады. Салалық (мекемелік) жіктеуіштері ҚР-ның тиісті министрлік, мекемелері бекітіп, тіркейді.

Бүл санаттың жіктеуіштері министрліктің бірлестік, кәсіпо-рындары мен үйымдардың арасында ақпарат алмасу кезінде қолда-нылады.

Кәсіпорын жіктеуіштері мемлекеттік және салалық жіктеуіш-терге енбеген ақпаратты қамтиды немесе сол кәсіпорынға тән белгілер мен жіктеу нысандары арқылы толықтырылған басқа санаттардың жіктеуіштерінен таңдап алынады.

ҚР МЖ 01-99

ҚР-да пайдаланылатын мемлекеттік жіктеуіштердің тізімі

ҚР МЖ 02-99

Кәсіпкер жіктеуіші

ҚР МЖ 03-99

Кәсіпорын, мекеменің жалпы жіктеуіші (ҚМ ЖЖ)

ҚРМЖ 04-99 ҚР МЖ (05-99)

Экономикалық іс-қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші (ЭҚЖЖ)

Өнім түрлерінің жіктеуіші

Бастауыш және орта кәсіби білім беру мамандықтарын жіктеуіші

ҚР МЖ 06 (ИСО 3166.1-2001)

ҚР МЖ 06 (ИСО 3166.2-2001)

Елдердің ақаулары мен олардыи аумақтык бірлігін белгілейтін кодтар. 1 бөлім. Елдердің кодтары.

Елдердің атаулары мен олардың
аумақтық бірлігін белгілейтін кодтар.
2 бөлім Елдердін, әкімшілік-аумақтык
бөлімшелерінің кодтарьг

ҚР МЖ 06 (ИСО 3166.3-2001)	Елдердің атаулары мен олардың аумақтык бірлігін 3 бөлім Елдердін бүрынғы колданылған атауларын белплейтін кодтар
ҚР МЖ 08-2001	ҚР жоғары кәсіби білім беру мамандықтары және оларды дайындау бағдарламаларының жіктеуіші
ҚР МЖ 09-2002	Төлем арналымдарының бірікккен жіктеуіші
ҚР МЖ 10-2002	ҚР білім беру деңгейінің мемлекеттік жіктеуіші

15 тапсырма. Тауарларды кодтау жүйесі

Код - жіктеу топтарын және (немёсе )жіктеу нысандарын белгілеу үшін қабылдаған белгі немесе белгілер жиынтығы.

Кодтау - жіктеу тобына немесе жіктеу нысанына код беру.

Кодійау жуйесі - жіктелген топтармен берілгеи көптіктердің жіктеу нысандарын кодтау әдіс, ережелерінің жиьипығы.

Кодтың алфавшпі - код жасау үшін қабылдаған белгілердің жүйесі

Кодтың негізі - код алфавитіндегі белгілер саны.

Кодтың цифрлік алфавиті - белгілері цифрлар болып басып келетін код алфавиті.

Тауарларды штрих кодтау

Шет елдерде тауардың қабында штрих кодтың болуы міндетті таламқа айиалды. Онсыз сауда мекемесі тауарды қабылдаудан бас тарта алады. Тауардың әмбебап коды АҚШ-да 1973 жылы, ал кодтаудың Европалық жүйесі ЕАМ 1977 жылы қабылданды.ЕАМ-ның екі коды кеңінен қолданылады: 13 дәрежелі және 8 дәрежелі сандық кодтар. Бүлар әртүрлі ендіктегі штрихтар меи жолақтардың алмасуы болып табылады. Ең жіңішке штрих бірлік ретінде қабылданған. Әрбір сан (немесе дәреже)екі штрих немесе екі жолақтан қүрылады. 13 дәрежелі код ел коды («ел жалауы») өндіруші кәсіпорын (фирма)коды, тауардың ез коды және бақылау саиынан түрады.

Өндіруші кәсіпорын кодьш әрбір елде тиісті мёкеме күрастырады. Ол ел кодынан кейінгі бес цифрді қамтиды.

Тауардың кодын бес цифр тікелей өндіруші құрастырады. Кодты анықтау стандарттык болмайды. Ол тауардың белгілі сипат-тамаларын (белгілерін)айқындайды немесе тауардың сол кәсіпо-рынға ғана тіркеу нөмірін көрсетеді.

Бақылау саны ЕАИ алгоритмі бойынша сканермен санаудын дұрыс тығын анықтауға арналған.

ЕАІЧ-8 коды онша ұзын кодты орналастыруға келмёйтін кішігірім (үшін арналған).

ЕАІЧ-8 коды елдің коды, өндірушінің кодыжәне бақылау санынан (кейде өндіруші кодының орнына өнімнің тіркеу нөмірі қойылады) тұрады.

ЕАИ-ның 13 дәрежелі коды ел коды, өндіруші коды, тауардың өз коды және бақылау санынан тұрады:

1. 
   Кодтың дәрежесі-кодтағы белгі позициясы (ұстанымы)
   
2. 
   Кодтың ұзындығы-жасактарды есептемегенде кодтағы белг-
   лер саны
   
3. 
   Бақылау саны-код жазбасының дұрыстығын тексеру үшін
   пайдаланылатын есептеу саны.