I теоретические основы логопедии



Pdf көрінісі
бет41/224
Дата25.09.2022
өлшемі5,47 Mb.
#40216
түріОқулық
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   224
Мұрындық сигматизмнің барлық түрлерін түзету үшін баланың мұрын 
қуысын жұмсақ таңдайды көтеру арқылы жағдайында ауа ағымын ауызға 
таратуды үйренуіне, тіл артикуляциясын бұрын меңгеруіне негізделген. Ең 
тиімділері бүйірлік сигматизмге қолданылатын жоғарыда аталған төрт саты. 
Осы тәсілдер кейбір модификациялы өзгерістермен органикалық негізде 
пайда болатын /жұмсақ таңдай, оның пердесі, таңдай жарықшағы сияқты 
ақаулықтар/ мұрындық сигматизмнің жиі кездесетін ашық ринолалия түрінде 
де пайдаланылады. 
Алайда бұл еңбекте ашық ринолалиямен байланысты айту қателіктері 
қарастырылмайды. Ол-тіл кемшілігінің дербес формасы. Қосып айтарымыз 
кейбір жағдайларда мұрындық сигматизм бүйірлік сигматизмде қолданыла-
тын қарапайым тәсілдермен де /мысалы: т, -ф, -х дыбыстарына негіздеу/ 
түзетіледі. 
Қарастырылған барлық С, 3, Ц дауыссыздардың айтылуын түзеткенде 
С дыбысының дұрыс артикуляциясын меңгеру, осы топтағы барлық 
дауыссыздар үшін маңызды. С дыбысы, С дыбысы артикуляциясын бекіту 
кезінде-ақ меңгеріледі. Кейін бұл дыбысты ся, се, сю, ась, ось буындарына 
теру қиын емес. 
Үнді 3 және 3' дыбысы С және С ' дыбыстарын айтқанда дауысты қосу 
арқылы жеңіл қалыптастырылады. 
Ц аффрикатына келетін болсақ, ол С дыбысының алдына Т қойылса /те, 
атс, тс-а, тс-а/ оңай алынады, ескертетін жай мұнда тіл ұшы төмеңгі тіске 
тіреліп айтылады. Бұл Ц дыбысы қопармалы фрикативті компоненттерін алуға 
болады. 
Ц дыбысының айтылуын бекіткенде оны жабық буындардан /ац, оц, эц
сол буындарға аяқталған сөздерден бастау керек. Себебі ашық буындарда /ца, 
цо, це/ және сөз басында/ мысалы: цирк /алғашқы кезде қопарма компонент 
қалыптасады /ца, цо орнына со, са/. 


93 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   224




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет