Иіс сезу және дәм сезу анализаторлары

ДӘМ СЕЗІМТАЛДЫҒЫНЫҢ
АУРУЛАРЫ
Жас ұлғайған сайын дәм
ажырату сезімталдығы
кемиді.
Дәрі қабылдау,темекі шегу
дәм сезімталдығын
төмендетеді
Агевзия= дәм
сезімталдығының жойылуы
Гипогевзия= дәм
сезімталдығының кемуі
Парагевзия= дәм
сезімталдығының қалыптан
тысқа әуес болушылығы

ДӘМ ТАЛДАҒЫШТАРЫНЫҢ
АДАПТАЦИЯСЫ:
✓ Тітіркендіргіш ұзақ әсер еткенде дәм талдағышы
оған бейімделіп алады,яғни оның сезімталдығы
Төмендейді
✓ Талдағыштар бәрінен де тәтті және тұзды
тітіркендіргіштерге тез бейімделеді
✓ Ал қышқыл,әсіресе тітіркендіргіштерге
бейімделісі өте баяу өтеді
✓ Бірнеше тітіркендіргіштер қатар немесе бірінен
соң бірі әсер еткенде қарама-қарсы дәм түйсігі
туады не олар аралас сезіледі
✓ Бұл айқас “бейімделу” деп аталады
✓ Тұздыға бейімделу тәттіге,ал тәттіге бейімделу
қышқыл мен ащыға сезімталдықты арттырады. 
Сондықтан тұзды тамақтан кейін тұщы су 
тәттілеу болып,ал тәтті тамақтан кейін
алма,жүзім едәуір қышқыл болып Көрінеді
✓ Бірнеше дәмді заттарды араластырғанда, қоспа
құрамына кіретін заттардың дәмінен басқа жаңа
түйсік пайда болады.
2
1

РЕБУС:

РЕБУС ЖАУАБЫ:
23
А ГЕ
ЗВ
ИЯ
АГЕЗВИЯ

ВИДЕО:
24
https://youtu.be/GX48trBi3tc

ҚОРЫТЫНДЫ:
25
Ауа неғұрлым таза болса,иіс талдағышының сезімталдығы соғұрлым жоғары
болады.Иіс сезу мүшелерінде қозу тудыратын заттың ең аз мөлшерін оның
“табалдырығы” деп санайды.Иісті заттардың мұрынның кілегей қабығындағы иіс
аймағына өтуі қиындаған жағдайда,мысалы тұмау кезінде,сезу табалдырығы
көтеріліп,иіс сезімталдығының күрт төмендейтіндігі және тіпті толық жойылып
кететіндігі байқалады

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
26
✓ Адам физиологиясы” (Cәтбаева Х.Қ.,Өтепбергенов А.А.,Нілдібаева Ж.Б.)
✓ “Адам анатомиясы”(А.Рақышев)
✓ “Гистология” (Аяпова Ж.О.)
✓ www.google.kz.
✓ www.yandex.ru.
✓ www.medical.ru.