Ілмекті орамалар зәкірдің қарапайым ілмекті орамалары



бет2/2
Дата23.03.2023
өлшемі24,3 Kb.
#75719
1   2
Байланысты:
Илмекти орамалар

Көп полярлы машина.
Көп полярлы машина. 1.9 – суретте төрт полярлы машинаның
сызбасы көрсетілген. Оның полюстер жүйесін екі полюсті машинаның бір зәкірдің қасындағы екі жүйесі ретінде ұсыну мүмкін. Сонымен бірге, әр жұптың солтүстік және оңтүстік арасындағы орталық бұрыш 180° емес, 90° болады. Екі полюсті машинада зәкірдің бір айналым арасында пайда болған үдерістер, төрт полюстағы машинада жарты айналымда орын алады. Егер екі полярлы генератордың әрбір бөлігінде ЭҚК өзгеру кезеңі зәкірдің бір айналу кезеңінде орын алса, онда төрт полюсті бөлігінде жарты айналу кезеңінде болады.
Полюстер санына пропорционалды орнатылған щеткалар саны көбейеді, төрт полюсті машинада екі емес, төрт щетка (немесе төрт щеткалар қатары) бар. Әрбір щетка, тұйықтайтын бөлікте геометриялық бейтараптама аймағында тұйықталған кезде, қозғалатындай етіп орнатылады. Бір белгісі бар щеткалар бір-біріне электрлік түрде жалғанады және машинаның сәйкес қысқышына қосылады. Айтылғанды 2р полюстердің туынды санына дейін тарату мүмкін.


Зәкірдің күрделі ілмекті орамасы.
Зәкірдің күрделі ілмекті орамасы. Полюстер санын көбейтпестен тармақтардың көп санына жету үшін, күрделі ілмекті орамасы (параллель) жасалады. Бұл қарапайым ілмектер орамаларының бірнеше (m = 2, 3, 4, ...) жиынтығын ұсынады. Осындай машиналардағы щеткалардың ені m коллекторлық бөліктерден кем болмауы керек, осылайша m қарапайым орамалар щеткалар арқылы параллель қосылады. Демек, күрделі ілмекті ораманың параллель буындарының саны 2а = 2рm болып табылады. Осы түрдегі орамалар зәкірдің үлкен тогы бар төменгі кернеу машиналарында қолданылады, мысалы, электролиз үшін генераторларда.


Орамалар симметриясы мен теңгермелік жалғаулар
Орамалар симметриясы мен теңгермелік жалғаулар. Зәкір орамасының
барлық параллель тармақтарында келтірілген ЭҚК бір-біріне тең болу керек, кері жағдайда, сыртқы жүктеме болмаған кезде (бос жүру режимінде) ораманың ішінде теңгермелі ток ағады. (Сонымен қатар, әртүрлі ЭҚК бар, екі тұрақты кернеу көздерінің параллельді қосылу кезінде орын алады). Теңгермелі ток ағуының нәтижесінде, зәкірдің орамасы қызады және щеткалар астындағы ток тығыздығы ұлғаяды, соның нәтижесінде коллектор ұшқындайды.
ЭҚК параллель тармақтарының теңдігін қамтамасыз ету үшін, зәкір ораманың симметриялық жағдайын сақтау қажет:
■ барлық ойықтардағы өткізгіштердің саны бірдей болу керек;
■ параллель тармақтардың жұптары жиналған ойықтардың саны бірдей болуы тиіс;
■ параллель тармақтардың әр жұптың бөліктер саны бірдей болуы тиіс;
■ параллель тармақтардың əрбір жұбы негізгі полюстер жүйесіне қатысты бірдей орын алу тиіс, яғни бірдей магниттік жағдайда болу керек.
Дегенмен, ілмекті орамалардың теңестіруші токтарында симметрия шарттары орындалса да пайда болады. Бұл машинаның магниттік жүйесінің асимметриясына байланысты. Асимметрияның себебі - бұл машинаны жасау кезінде пайда болатын ақаулар (әртүрлі полюстерде саңылаулардың теңсіздігі, зәкір ортасының дұрыс емес болуы, тұғырды құйғанда қуыстардың пайда болуы). Теңгермелі токтар, жүктеме токпен қосылып параллель тармақтардың біркелкі емес жүктемесін жасайды. Теңгермелі токтар ораманың бір параллель тармағынан екіншісіне щеткалар арқылы өтеді. Теңгермелі токтар щеткалар арқылы тұйықталмау үшін, теориялық жағынан
потенциалы бар ораманың электр нүктелердің электр қосылымы
қолданылады. Осы нүктелер коллектор жағында немесе коллекторға
қарама-қарсы орналасқан ораманың алдыңғы бөліктерінде таңдалады. Аталған қосылыстарды бірінші түрдегі теңгермелік жалғаулар (теңестірушілер) деп атайды. Бірінші түрдегі теңестірушілер арқылы тұйықталатын токтар машинаның магниттік жүйенің асимметриясын төмендетуге тырысатын орамада магниттік ағынды қалыптастырады. Теңгермелік жалғаулардың максималды саны Zк/ p болады, яғни бір жұп полюстер санына келетін коллекторлық тілімшелердің санына тең болады. Теңестірушілердің максималды саны тек қуатты машиналарда қолданылады; басқа жағдайларда әрбір нақты ойыққа бір немесе екі теңгермелік жалғаулар қолданылады.
Күрделі орамаларда, магниттік жүйенің асимметриясын теңестіруге арналған бірінші түрдегі теңгермелік жалғаулардан басқа, екінші түрдегі теңгермелік жалғаулар қолданылады, бұл қажеттілік щетка мен жеке коллектор тілімшелер арасындағы өтпелі кедергілердің теңсіздігінен туындайды.


Қорытынды
Күрделі ораманың бөлігіне қосылатын қарапайым орамалар, бір-біріне щеткалар арқылы параллельді қосылады. Айтылған өтпелі кедергілердің теңсіздігінен қарапайым орамалар арасындағы ток жүктемесі бір қалыпты емес таратылады, бұл іргелес коллектор тілімшелер арасында кернеуді бір қалыпты емес таратады және щеткалардың ұшқындауын тудырады. Екінші түрдегі теңгермелік жалғаулар, күрделі ораманы құраушы қарапайым орамалар арасында токты таратудың теңдігін қамтамасыз етеді. Осы қосылулар бір - бірімен әртүрлі қарапайым орамаларға қатысты және теория
жағынан бірдей потенциалы бар нүктелерді қосады

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет