Монархия - бұл жоғарғы мемлекеттік билік толығымен бір адамға-монархқа тиесілі, мұрагерлік жолмен келетін басқару нысаны. Қазіргі абсолютті монархиялардың мысалдары: Сауд Арабиясы, Бруней, Катар, Оман, Біріккен Араб Әмірліктері (БАӘ).
Республика - бұл жоғары мемлекеттік органдарсайлау негізінде қалыптасатын және белгілі бір мерзімге сайланатын мемлекеттік құрылым нысаны. Бұл оның монархиядан орталық айырмашылығы. Республиканың бірнеше түрі бар: президенттік, парламенттік, аралас. Мысалыға Қазақстан ресми түрде демократиялық, зайырлы, унитарлық, конституциялық республика болып табылады.
22
«Отар», «протекторат» терминдеріне анықтама беріңіз.
Отар - бұл мықты шет мемлекеттің (метрополия) басқаруындағы тәуелді аумақ. Мұндай жерлер әдетте экономикалық және саяси биліктен айырылады және олардың басқаруы арнайы режим негізінде жүзеге асырылды.
Протекторат - бұл мемлекетаралық қатынастардың бір түрі, онда бір ел екінші елдің жоғарғы егемендігін мен мықтылығын мойындап, әсірісе халықаралық қатынастарда, өзі өз автономиясын және билеушілердің әулетін сақтайды. Протекторат - бір мемлекет екінші мемлекеттің қорғауында болатын мемлекетаралық нысаны.
23
«Репрессия», «ақталу» терминдеріне анықтама беріңіз.
Репрессия - бұл мемлекеттің күш аппаратының көмегімен көбінесе кінәсіз азаматтарды қудалау, түрмеге түсіру, ату жазасына кесілуі. Жалпы қолданыстағы жүйені қорғау және сақтау мақсатында мемлекеттік органдар қолданатын жазалау шаралары. Қазақстанда алғаш репрессиялар 1928 жылдан басталды. Ал Сталин кезеңінде 1937-1938 жылдары ең ауқымды репрессиялар жүргізілді. Яғни қазақ зиялаларына бұл тиесілі болды.
Ақталу - Сталиндік қуғын-сүргін жылдарында жазасыз қалған адамдардың адал есімін қалпына келтіру, оларға деген құрметті қайтару, азаматтық құқықтарын қалпына келтіру. Мысалыға Кенесары Қасымұлының қозғалысы туралы жазған Е. Бекмаханов тек Сталин қайтыс болған кезден ғана ақталды.
24
«Ру», «жүз» тарихи терминдеріне анықтама беріңіз.
Ру - алғашқы қауымның экономикалық, әлеуметтік негізгі ұясы; арғы тегі бір әкеден немесе бір шешеден тараған туыстар тобы. Қазақта «Жеті ата» ұғымы да румен тікелей байланысты.
