табылады. Бірақта тұтыну қоғамы жеткіншекке таңдау және міндетті түрде жие
ауыстырып тұру деп қабылдайды.
Қазіргі өмірде заттар жеткіншектерді мынадай мінез – құлықтарға бейімдеуі мүмкін: 1.
негізгі құндылық болу үшін, өмірінің толықтығына деген мотивация тудырады; 2) табыну
обектісі болу арқылы, заттардың құлы болуға, айналуы мүмкін. 3). Сыйлайтын адамдарды
тәуелділікке қойып, қызғаныш пен агрессияға алып соқтырады.
Жеткіншектік бизнесі – “ жеткіншек заттар әлемінде “ атты мәселені ғана шешіпқойып
қана қоймай өзінше жеткіншекті олып жүру қиын болатын.
Жеткіншектік шақ – ол жеткіншектің барлығын жаңадан өзінің отбасымен қарым –
қатынасын түсіне бастайтын кезең. Үлкен тұлға деңгейіне ие болмасам мен қайтер едім
деген сұрақ туындайды.
Жасөспірім бойындағы тұлғалық қасиетін сезінуге отбасындағы “ біз деген ұғым және
дәстүрдің оны қолдауы көп әсер етеді. Осыған орай жасөспірім әлі де болса өзінің “ мен “
дегенімен жалғыз қала алмайды. Өйткені ол әлі өзін - өзі терең және обьективті түрде
бағалай алмайды, және жалғыз өзі бүкіл әлем алдына ерекше “ тұлға ретінде тұра
алмайды. Оның жоғалған “ мені “, “Біз” деген ұғымға ұмтылады. Бірақ бұл жолы (“Біз” –
топ.У. Г. Самнер.) оның қатарластары құрайды.
Жеткіншек шақта – жасөспірім өзінің құрдастарымен қарым – қатынас пен,
байланыстарын бағалай бастайды. Өзі сияқты тәжірибесі бар құрдастарымен араласу
жасөспірімге өзіне жаңаша көз – қараспен қарауға мүмкіндік береді. Өзін - өзі дамытуда
досқа деген мұқтаждық қатты байқалады. Досты және оған қызмет ету жасөспірім үшін
үлкен орын алады. Достық арқылы жасөспірім адамдар арасындағы байланыс, әріптестік,
бірін – бірі құтқару, екінші біреу үшін тәуекелге бару. Достық сонымен қатар сенім
арқылы басқаны және өзіңді тереңірек тануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар әсіресе
өскелең шақта жасөспірім достар арасындағы сатқындық, сырларын жария ету, ұрыс керіс
барлығын түсіне бастайды. Қорыта келе, достық тек қана жақсылықтарға ғана емес ол
сонымен қоса екінші бір адамға достық қатынаста қандай мінез – құлық таныту керектігін
көрсетеді.
Достық балалық шақта да, топпен жұмыстада жасөспірімнің тұлғалық қатынаста
өзімшілдік қасиет тудыруға ықпал етеді.
Көп жасөспірімдер өздерінің қабылдау, есте сақтау қабілеті, сөйлеуі, ойлау қабілеті және
оларға жаңа нәр беруге тырысады. Интенсивті түрде жұмыс істеу арқылы жасөспірім өзін
тиімді санайды.
Жеткіншек шақ – жасөспірімді әрдайым өзін тануға деген құштарлықтарын, өз бойынан
жаңа қырын ашудың өзі баланы тыныш өмір сүруге бейімдейді. Жасөспірім алып –
ұшушылық мінезінде болғандықтан шекті сезімдер көп па? Көздері махаббат оты жанып
тұрған кезде өз мақсатынан басқа бүкіл әлем оған ештеңе емес. Бірақ бұл уақытта өтеді,
оның жанарында ұшқын оты да біртіндеп сөнеді. Азғана уақыттан соң ол жаңа мақсат
отымен айналыса бастайды. Бірақта осы кезеңде жасөспірімдер өзіне және басқаларға
жаңа қырларын ашып – психологиялық кризиске түсіп кету қаупі бар. Субьективті түрде
бұл ауыр күйзеліс, уайымдау, бірақ өскіншектік кезеңнің күйзелісі жасөспірімді бала
күнінде ойламаған біліммен байытады. Жасөспірім өзінің қиналысынан өзінің ойлары мен
достары және өзі үлкен мектеп тәрбиесінен өтеді. Бұның барлығы оған тұлға ретінде
құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: