ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ТЕХНОЛОГИЯ»

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

65 

 

учащимся  (Проверочные работы  проводятся  каждую  четверть  и  в  конце  года. 

Они могут быть проверкой усвоения отдельных операций после определенного 

количества уроков или итоговым уроком по видам труда). 

Отдельные технологические операции 

Оценка  «5»  выставляется  за  точность  выполнения  различных  видов 

разметки,  раскроя  материалов;  правильность  сгибания;  выполнение 

равномерных стежков; точность выполнения изделия из деталей конструктора 

соответственно  образцу  или  рисунку;  экономное  и  рациональное 

использованиематериалов,  инструментов  в  зависимости  от  их  назначения;  за 

умение  составить  план  работы  по  наводящим  вопросам  (2-й  класс), 

самостоятельно  составить  план  после  коллективного  анализа  конструкции 

изделия (3-й класс), составить план, самостоятельно проанализировать изделие 

(4-

й  класс);  умение  продемонстрировать  изделие  в  действии  (2-й  класс),  с 

объяснением (3 - 4 классы). 

Оценка «4» выставляется, если ученик при разметке допустил неточность 

(до 3 мм), при раскрое – отклонение от линии разметки на 1 мм, нерационально 

использовал материал; порядок на рабочем месте соблюдал после напоминания 

учителя;  составил  план  работы  по  наводящим  вопросам  учителя  (2-й  класс), 

вместе  с  учителем  (3-й  класс),  самостоятельно  составил  план  предстоящей 

работы с 1 ошибкой (4-й класс). 

Оценка «3» выставляется, если ученик при разметке допустил неточность: 

от 3мм до 10 мм – во 2-ом классе, от 2 мм до 5 мм – в 3-ем классе, до 5 мм – в  

4-

ом  классе;  неэкономно  использовал  материал  (2-й  класс),  нерационально 

использовал материал и инструменты (3-й класс), соблюдал порядок на рабочем 

месте  только  по  напоминанию  учителя;  при  составлении  плана  работы  по 

наводящим вопросам учителя допустил 3 логические ошибки (2-й класс), при 

составлении  плана  работы  вместе  с  учителем  допустил  3  логические  ошибки  

(3-

й  класс),  при  самостоятельном  составлении  плана  работы  изготовления 

изделий допустил 2 логические ошибки (4-й класс). 

Для объективности оценки знаний и умений учащихся необходимо вести 

учёт усвоения программных требований каждым ребёнком. Оценка может быть 

объективной  в  том  случае,  если  учитель  планирует  опрос  и  наблюдения  за 

учащимися.  В  плане  урока  он  записывает  фамилии  3-4  учеников,  у  которых 

будет наблюдать соблюдение порядка на рабочем месте в течение всего урока, 

3-

4 учеников, у которых проверит умения точно размечать детали на материале, 

3-

4 учеников, у которых будет отслеживать умения правильно и точно резать 

по  линиям  разметки,  у  следующих  3-4  учеников  будет  отслеживать  умения 

аккуратно работать с клеем, выполнять стежки или работать, соблюдая правила 

безопасной работы с инструментами на уроках. 

Если  ученик  плохо  справляется  с  тем  заданием,  которое  проверяет 

учитель, то учитель обязан заново показать ребёнку, как правильно выполнить 

работу. В этом случае оценка ставится через несколько уроков. 

Таким образом, за урок учитель выставляет несколько оценок, но все они 

будут выставлены за определённые знания и умения. 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

66 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА» 

 

Физическая культура 

Учебный  предмет  «Физическая  культура»  –  это  система  знаний  о 

физкультурной  деятельности,  он  направлен  на  поддержание  физического  и 

психического здоровья учащихся. 

Изучение  предмета  направлено  на  формирование  физической  культуры 

учащегося  посредством  освоения  основ  физкультурной  деятельности  с  общей 

развивающей  направленностью;  формирование  устойчивых  мотивов  и 

потребностей  в  бережном  отношении  к  своему  здоровью;  целостное  развитие 

физических  и  психических  качеств;  творческое  использование  средств 

физической культуры в организации здорового образа жизни. 

В регионах республики, где нет возможности проводить полноценные 

уроки  по  разделам  «Лыжная  подготовка»  и  «Плавание»,  рекомендуется 

замена. По решению педагогического совета школы эти уроки могут быть 

заменены  соответственно  кроссовой  подготовкой  и  гимнастикой 

(ритмической, атлетической, профессионально-прикладной). 

Вариативная  часть  учебного  плана  предусматривает  дополнительные 

занятия  оздоровительной  физической  культурой  для  физически  отстающих 

детей  или  занятия  другим  видом  спорта  с  учетом  потребностей  и  интересов 

учащихся и их родителей. 

«Дни  здоровья»  проводятся  3-4  раза  в  учебном  году  и  организуются  в 

каникулярное время. 

Распределение  учащихся  на  группы  для  занятий  на  уроках  по  учебному 

предмету  «Физическая  культура»  производится  на  основании  медицинского 

осмотра с обязательным предъявлением справок. 

В целях оказания методической помощи учителям по вопросу организации 

и  проведения  уроков  по  физической  культуре  Национальным  научно-

практическим  центром  физической  культуры  разработаны  методические 

пособия, которые размещены на сайте центра (www.nnpcfk.kz). 

Объем учебной нагрузки по предмету составляет: во 2- 4 классах – 3 часа, 

102 часа в учебном году. 

Нормы оценок 

При оценивании деятельности учащихся учитываются их индивидуальные 

особенности и психосоматические возможности. 

Если учащийся по состоянию здоровья не может выполнить практическое 

задание, ему предлагается теоретическое задание. 

Оценка «5» ставится в случае, если учащийся самостоятельно справился с 

заданием в соответствии со своими психосоматическими возможностями. 

Оценка  «4»  ставится  в  случае,  если  учащийся  справился  с  заданием  в 

соответствии со своими способностями и психосоматическими возможностями, 

но при этом использовал небольшую помощь учителя. 

Отметка «3» ставится в случае, если учащийся выполнил задание хуже,чем 

ему  позволяют  его  способности  и  психосоматические  возможности.  При 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

67 

 

выполнении задания учащийся систематически использовал помощьучителя. 

Отметка  «2»  ставится  в  случае,  если  учащийся  не  выполнил  задание,  не 

использовал помощь учителя. 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

68 

 

4

 

ОСОБЕННОСТИ ОБУЧЕНИЯ ПРЕДМЕТАМ УРОВНЯ ОСНОВНОГО 

СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА» 

 

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан жолы-

2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына Жолдауында 

«Мәңгілік Ел» идеясын – Қазақ елінің ұлттық идеясы ретінде жариялады. Бұл – 

ел  өміріндегі  ерекше  бір  белес.  Өйткені,  ол  –  барша  қазақстандықтардың 

өміріне, болашағына қатысты мәнді, саяси, мемлекеттік құжат болып табылады. 

«Мәңгілік  Ел»  идеясын  жүзеге  асыру  белгілі  бір  құндылықтар  жүйесіне 

негізделетіні  белгілі.  Сол  құндылықтардың  ішіндегі  ең  бастысы  –  қазақ  тілін 

мемлекеттік тіл ретінде нығайту, қазақстандықтардың үш тілде еркін сөйлеуіне 

жағдай  жасау.  Мемлекеттік  тіл  жалпыұлттық  идеяның  негізі,  өзегі.  Тіл  – 

«Мәңгілік Ел» идеясының басты қолдаушысы. Ана тіліңді құрметтеу - ұлттық 

намысты  ояту  мен  жаңғыртудың  көзі.  Бұл  жолда  тілдік  және  ақпараттық 

кеңістік  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  –  ел  тәуелсіздігін  қорғаудың  басты 

ұстанымы  болуы  тиіс.  Елбасының  «Мәңгілік  Ел  –  Мәңгілік  Тіл»  идеясын 

көтеруі – қазақ тілінің маңыздылығын, басымдығын көрсетеді, ал бұл идеяны 

қазақ  тілі  сабақтарында  іске  асыру  –  оқушыларды  патриоттық  рухта 

тәрбиелеуге,  қазақ  тілін  білудің  қаншалықты  маңызды  екенін  түсінуге 

мүмкіндік  беретін,  жалпы  тұлғалық  қасиетін  қалыптастырудың  маңызды 

аспектісі болып табылады. 

Функционалдық  сауаттылық  адамның  мамандығына,  жасына  қарамастан 

үнемі  білімін  жетілдіріп  отыруы.  Мұндағы  басшылыққа  алынатын 

функционалдық  сапалар:  белсенділік,  шығармашылық  тұрғыда  ойлау,  шешім 

қабылдай  алу,  өз  кәсібін  дұрыс  таңдай  алуға  қабілеттілік.  Қазақ  тілі 

сабақтарында  Қазақстан  Республикасының  зияткерлік,  рухани  тұрғысынан 

дамыған  азаматын  қалыптастыру,  оның  физикалық  құбылмалы  әлемде 

әлеуметтік  бейімделуін  қамтамасыз  ететін  білім  алудағы  қажеттіліктерін 

қанағаттандыру болып табылады. 

 

«Казахский  язык»  для  школ  с  русским/  узбекским/  уйгурским/ 

таджикским языком обучения 

«Қазақ  тілі»  пәнін  қазақ  тілді  емес  мектептерде  оқыту  негізгі  және  орта 

деңгейлер  бойынша  қазақ  тілін  қатысымдық  тұрғыдан  меңгерту,  оқушыны  өз 

ойын айқын, түсінікті жеткізуге үйрету, коммуникативтік қабілеті дамыған дара 

тұлғаның дамуына мүмкіндік жасауға негізделген. 

Қазақ тілін үйретудің А2 деңгейінің сөйлесім әрекетінің бес түрі бойынша 

қойылатын талаптар: 

Тыңдалым.  Өзіне  қатысы  бар  (өзі  туралы,  отбасы,  сатып  алынған 

заттар,  тұратын  жері,  жұмысы  туралы)  жеке  тіркестер  мен  шағын 

сөйлемдерді,  сондай-ақ  көлемі  жағынан  шағын,  анық  айтылған  жарнамалар 

хабарландыруларда не туралы баяндалғанын түсінеді. 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

69 

 

Оқылым.  Көлемі  жағынан  шағын,  қарапайым  мәтіндерді  оқып,  негізгі 

мәліметтерді іріктей алады, түсінеді, оқыған ақпаратты жеткізе алады; өз ойын 

қысқаша айтады. Жарнама, мәзір, кесте сияқты күнделікті кездесетін сөз және 

сөйлемдерден  қажетті  ақпараттарды  таба  алады.  Жеке  тұлғаға  қатысты 

қарапайым хаттардың мағынасын түсінеді. 

Айтылым.  Өзіне  таныс  (отбасы,  өмірі,  оқуы  туралы)  тақырыптар 

бойынша  өз  ойын  түсінікті  етіп  жеткізе  отырып,  қарапайым  тіркестер  мен 

сөйлемдер  арқылы  сөйлесе  алады.  Күнделікті  өмірдің  негізгі  аспектілерін 

сипаттай алады. 

Жазылым.  Өзіне  қатысы  бар  немесе  ұнайтын  мәселелер  туралы  шағын 

хаттар  мен  хабарландыру,  шағын  шығарма,  эссе  жазуға,  сурет,  кесте,  карта 

бойынша шағын мәтін құрастыруға мүмкіндігі бар. Жеке басы, отбасы туралы 

мәліметті қажет ететін сауалнамаларды толтыра алады. 

Тілдесім – сөйлесім әрекетінің барлық түрлерін қамтитын ерекше құбылыс. 

Ол  тілдік  қатынастың  ең  маңызды  көрсеткіші  бола  келіп,  оқылым,  жазылым, 

айтылым, тыңдалымның іс жүзінде қолданылуына мүмкіндік жасайды.Тілдесім 

арқылы  оқу,  жазу,  тыңдау,  сөйлеуге  үйрету  жүзеге  асады,  оларға  қатысты 

жұмыстар атқарылады. 

Тілдесім  –  айтылым  және  жазылымның  өзара  бірлігінен  құрала  келіп, 

қандай  да  болмасын  ақпарат  негізінде  адамдар  арасындағы  тілдік  қатынасты 

жүзеге  асыратын  сөйлесім  әрекетінің  түрі.  Бұл  қарым-қатынаста  оқылым  мен 

тыңдалымның да тыс қалмайтындығы өзінен-өзі белгілі. 

Адамдардың бір-бірімен  қандай  мақсатпен,  қалай  сөйлесуіне  байланысты 

тілдесім  түрліше  болады.  Осы  тұрғыдан  келгенде,  оларды  келесідегідей 

жіктеуге  болады:  ресми  тілдесім;  бейресми  тілдесім;  қалыптасқан  тілдесім; 

кәсіби /мамандыққа қарай/ тілдесім; әлеуметтік тілдесім; дербестік тілдесім. 

Ресми тілдесім – тіл үйренушілерге ресми қарым-қатынастың элементтерін 

үйрету,  ондағы  сөз  қолданыстарды,  ситуацияларды,  ресми  материалдарға 

қатысты меңгерту. 

Бейресми  тілдесім  –  оқушыларды  ресми  емес,  күнделікті  тұрмыс- 

тіршілікте  кездесетін,  адаммен  қарапайым  қарым-қатынастың  элементтерін 

білуге  үйрету.  Бұл  –  өмірде  болатын  кез  келген  жағдайда  таныс  болсын, 

бейтаныс болсын ұшырасқан адаммен тілдесе білу, сөйлесе білу деген сөз. 

Қалыптасқан  тілдесім  –  әр  адамның  өмірдегі  өз  орнына  сай  бір-бірімен 

тілдесуі,  түсінісуі.  Адамдар  жастың  өсуіне  қарай  –  бала,  әке,  ана,  туыс  т.б. 

тәрізді табиғи кезеңдерден өтеді. Олардың әрқайсысының қалыптасқан өзіндік 

рөлі  бар.  Адамдардың  осындай  қарым-қатынасына  негізделген  сөйлесуді 

қалыптасқан тілдесім деп атауға болады. 

Кәсіби  тілдесім  –  тіл  үйренушілерге  белгілі  бір  мамандықтың  саласына 

байланысты  сөйлесудің  үлгілерін,  мамандыққа  қатысты  сөздерді,  тілдік 

қолданыстарды,  терминдерді  үйрету.  Оқушылар  арасындағы  тілдік  қатынасты 

әртүрлі мамандық иелерімен қалай сөйлесіп, тіл табысуға болады, соған қарай 

құруға тура келеді. 

Адамның  қоғамдағы  орнын,  беделін, қызметін ескере отырып құрылатын 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

70 

 

тілдік қарым-қатынас – әлеуметтік тілдесім болып табылады. Мұнда сөйлеуші 

адамдар  бір-бірінің  қоғамдағы  әлеуметтік  рөліне,  атқарып  отырған  қызметіне, 

жасына,  жолына  т.б.  қарап  тілдеседі.  Қазақ  тілін  үйренушілерге  мұны  да 

білудің өмірлік қажеттігі бар. 

Дербестік  тілдесім  –  адамның  қызметіне,  беделіне,  әлеуметтік  орнына 

қарамай,  жеке  басының  қасиеттеріне  қарай,  өзіне  тән  барлық  ерекшеліктерін 

ескере  отырып,  тілдесу,  сөйлесу.  Бұл  –  тұлғаның  жеке  адамшылығын, 

білгірлігін, ақылдылығын танып, оны үйрене білумен қатар жүреді. Дербестік 

тілдесім – оқытушы мен оқушының тең дәрежеде, бірін-бірі құрметтей, бірінің 

кісілігін бірі танып тілдесуге мүмкіндік жасайды, тілдік қатынасты арттырады, 

адамдардың өзара достасуына, түсінісуіне жол ашады. 

Жалпы  адамдар  арасындағы  тілдесімнің  кең  тараған  түрі:  ақпараттық; 

ықпалдастық; қабылдамалық. 

Ақпараттық  –  сөйлесім  әрекеті  кезінде  адамдардың  бір-біріне  мағлұмат 

бере отырып пікірлесуі; оймен, идеямен, әртүрлі хабарлармен алмасуы. 

Ықпалдастық  –  тілдесім  кезінде  адамдардың  бір-біріне  дәлелді  пікірмен 

әсер етіп, тілдесушілердің бір-біріне ықпал етуі. 

Қабылдамалық  –  тілдесім  процесінде  адамдардың  бірінің  пікірін,  ойын 

екіншісінің қолдануы, қабылдауы. 

«Балабақша-мектеп-колледж-жоғары  оқу  орны»  жүйесіндегі  мемлекеттік 

тілді  деңгейлік  үздіксіз  оқыту  стандартына  (бұдан  әрі  –  Стандарт)  сай 

мемлекеттік тілді деңгейлік оқытудың сатылары жіктелді (1-кесте). 

 

1-

кесте  –  ҚР  үздіксіз  білім  беру  жүйесінде  мемлекеттік  тілді  деңгейлік 

оқытудың сатылары 

Үздіксіз 

білім 

берудің сатысы 

Сыныбы  Деңгейлер 

Игерім атаулары 

Негізгі мектеп 

5 

А

2 

негізгі 

деңгей 

А

2.1 

Қалыптасу қарсаңындағы орта игерім 

6 

А

2. 2 

Қалыптасу қарсаңындағы толық игерім 

7 

А

2+ 

Қалыптасу қарсаңындағы жетік игерім 

8 

В

1 

Орта деңгей 

В

1 

Қалыптасқан толық игерім 

9 

В

1.1 

Қалыптасқан жетік игерім 

 

Стандартта  Еуропалық  деңгейлер  жүйесіне  сәйкес  қазақстандық 

әдістемеші-ғалымдар  қазақ  тілін  үйрету  үшін  алты  деңгейді  ұстанады.  Ол 

деңгейлер жүйесі А1, А2, В1, В2, С1, С2 деп аталатын үш ірі деңгейден тұрады 

(2-

кесте). 

 

2-

кесте – Тілді білу деңгейлерінің жіктелуі 

Қарапайым деңгей 

А1 Бастапқы игерім 

Негізгі деңгей 

А2 Қалыптасу қарсаңындағы игерім 

Орта деңгей 

В1 Қалыптасқан игерім 

Ортадан жоғары деңгей 

В1+ Тереңдетіле қалыптасқан игерім 

Жоғары деңгей 

В2 Ілгерілей қалыптасқан игерім 

Инструктивно

-

методическое письмо

 

ǀ 2016

-

2017 учебный год

 

 

71 

 

Жетік деңгей 

В2+  Тереңдетіле,  ілгерілей  қалыптасқан  игерім,  

С1 Кәсіби игерім 

 

 

Стандартта  ҚР  жалпы  білім  беретін  қазақ  тілді  емес  мектептерде  «Қазақ 

тілі»  пәні  бойынша  оқушылардың  қазақ  тілін  білу  деңгейлері  мен  сөйлеу 

дағдыларына қойылатын өлшемдер де көрсетілген (3-кесте). 

 

3-

кесте – Қазақ тілін білу деңгейлері мен сөйлеу дағдыларына қойылатын 

өлшемдер 

 

 

 

Аталымдар мен өлшемдер 

Тілді меңгеру деңгейлері 

Негізгі деңгей (А

2

) 

Орта деңгей (В

1

) 

Тілдік деңгейлер бойынша игерім кодтары 

А

2.1 

А

2. 2 

А

2+ 

В

1 

В

1.1 

Тілдік деңгейлер бойынша игерім атаулары 

Қалыптасу қарсаңындағы игерімдер 

орта 

толық 

жетік 

толық 

жетік 

игерім 

Сыныптар: 

5-

сынып  6-сынып  7-сынып 

8-

сынып 

9-

сынып 

Оқушы 

меңгеруі 

тиіс 

лексикалық минимум 

130-150 

130-150 

130-150 

130-150 

130-150 

Барлығы: 

420-

450 сөз 

300 сөз 

Бірминуттаоқуғатиістісөзде

рдің (шартты) мөлшері 

60-65 

70-75 

80-85 

90-100 

90-100 

Тыңдаған/  оқыған  мәтінді 

мазмұндаудағы сөз саны 

25-30 

30-35 

35-40 

40-50 

50-60 

Айтылымдағы сөз саны 

30-40 

40-50 

50-60 

60-70 

70-80 

Диктанттағы сөз саны 

40-50 

60-70 

80-90 

90-100 

90-100 

Жазбаша  мәтін  құраудағы 

сөз саны 

30-40 

40-55 

55-70 

70-85 

85-100 

 

5-9-

сыныптарда  оқу  процесі  ҚР  Білім  және  ғылым  министрінің  2013 

жылғы  3  сәуірдегі  №115  бұйрығымен  бекітілген  (ҚР  Білім  және  ғылым 

министрінің  2015  жылғы  18  маусымдағы  №  393  бұйрығымен  өзгерістермен 

толықтырулар  енгізілген)  «Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  5-9  сыныптары 

үшін «Қазақ тілі» (оқыту қазақ тілді емес) пәнінен типтік оқу бағдарламасымен 

жүзеге асырылады. 

«Қазақстан Республикасы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің 

үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» ҚР БҒМ 2013 жылғы 27 қарашадағы 

№471 бұйрығына сәйкес «Қазақ тілі» пәні оқу жүктемесінің көлемі: 

оқыту орыс тілді мектептерде: 

5-

сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 136 сағат; 6-сынып – аптасына 

4 сағат, оқу жылында – 136 сағат; 7-сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 

136сағат;  8-сынып  –  аптасына  4  сағат,  оқу  жылында  –  136  сағат;  9-сынып  – 

аптасына 4 сағат, оқу жылында –136 сағат.  

жүктеу/скачать 4,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: