Айнымалы токтың тармақталған тізбектері
Элементтерді параллель қосқан кезде (2.5.14-сурет) токтың лездік мәні мен оның комплексті түрі Кирхгофтың І–заңы бойынша мына қатынастармен жазылады
, . (2.5.22)
активті өткізгіштік, реактивті индуктивтілік өткізгіштік, реактивті сыйымдылық өткізгіштік арқылы символдық түрі былай жазылады:
, , . (2.5.23)
Кирхгофтың І–заңына сәйкес векторлық диаграммасы 2.5.15-суреттегідей болады.
2.5.14-сурет. Катушка, резистор, конденсаторды параллель қосу сұлбасы
|
2.5.15-сурет. Тармақталған тізбектің векторлық диаграммасы
|
айырымын реактивті өткізгіштік деп атайды. Бұл жағдайда толық өткізгіштікті комплексті түрде былай анықтауға болады:
; ; , (2.5.24)
мұндағы толық өткізгіштіктің модулі, ал ток пен кернеу арасындағы фазалық ығысу.
Векторлық диаграмманың тікбұрышты үшбұрышын өткізгіштіктер үшбұрышына түрлендіруге болады (2.5.16-сурет). Осы үшбұрыштан өткізгіштіктер арасындағы мынадай қатынастар шығады:
, , , . (2.5.25)
2.5.16-сурет. Өткізгіштіктер үшбұрышы: активті өткізгіштік; реактивті өткізгіштік; толық өткізгіштік, ток пен кернеу арасындағы бұрыш
Векторлық диаграмманың тікбұрышты үшбұрышы сондай-ақ мына қатынасты береді:
. (2.5.26)
Бұл қатынас тармақталған тізбек үшін алгебралық түрдегі Ом заңы болып табылады. Ом заңы символдық түрде былай жазылады
немесе . (2.5.27)
Толық кедергіні электр тізбегінің импедансы деп атайды. Активті кедергіні резистанс, реактивтіні – реактанс деп атайды. Реактанс индуктивті (индуктивті кедергі) және (сыйымдылықты кедергі) сыйымдылықты болады. Толық өткізгіштікті электр тізбегінің адмитансы деп атайды. Активті өткізгіштікті кондуктанс, реактивтіні – сусцептанс деп атайды. Сусцептанс индуктивті (индуктивті өткізгіштік) және (сыйымдылықты өткізгіштік) сыйымдылықты болады.
Достарыңызбен бөлісу: |