Институты ежелгі дәуір әдебиетінің антологиясы бес томдық ислдмғд дейімгі әдеби жәдігерлер I том ежелгі д ә у ір ә д е б и е т ін ің а н т о л о г и я с ы
T * * > *« Г о ^ У і І » ^ • - Г > Р ' « r M H
жүктеу/скачать 24,62 Mb. Pdf көрінісі
|
ezhelgi duir debietinin antologiiasy tom 1
| T * * >
*« Г о ^ У і І » ^ • - Г > Р ' « r M H ~ o e > - > T > t » r г ¥ Г Ч Г Г * s ріГіЗі^! S'? .-I. •>ti /■ Л * -'}; ► ■ 1 д к ± q с Щ f e &УІ ! 4’^' ■ r * . * і г ^ г ^ y ^ i r r n p * f r ^ Г | і е 9 Г ^ Г 9 Г ^ Г Г * ^ f e в І І О Р * - Г І и / 1 р і " ^ J jrf в *Л» * Г І » = > Г Р Г * І ' І Г У Г ^ О о в Ф > Р в ¥ Ү я ' э J j ,1 I 149 f К Г Т Ч Һ ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы e ^ ^ r ^ = l r ф | * р І Г ^ Г ^ J * Ғ J * © jjP* j - ♦ r i f e I Г ^ Г « І Y - i r r ^ ^ f ft с с ^Ғ e Г^» J i r t 9 *$» f Г І » ? Г Р Г * І ^ Г І Г Г ^ т ^ в * » Д О 1 » в ^ Т Г Д 9 Л > о * ft! м W *я > * Ф > * « > У ф j ^ « J T ^ e f Д О » е ^ Г Н Г Т г '+ФЫЬФ О О Ф р | | « 7 Т * 0 ~ ф т • У 4 Г і ^ І , е ' ^ 21 г - Г ^ Г ^ £ - 9 Г & 4 * 4 Ф ~ * * \ - 150 ТШГ W :tf t.S til • i I Ы тЫкM И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж ӘД ІГ Ь РЛ ЕР Г * r r & c r t • - VV a - Г * і t » ^ n T J - > 1 >PH г в і * ф > * о * # * ~ P - T J > * * ir^W г ? * 3 r I ^ r i » s > > - Ф і ^ r t f f * > W X Y * % & 1 Г І І 5 І Я ^ » Л*" P * | f ^ o T ^ Л э ^ : I > ^ J p Э » ^ Я Г І » | r > ^ 4 ‘ 7 ^ Ф > з і - Г | і ^ t H ^ J » y | w | r r # * ^ r ^ r r Ч ^ Р І Г » « > * > p j » f ҺГТНҺ ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы щит f t - Г *1 И s y s r j ^ «?4Г P jr p i J * > *) * 4Г p jpf £ JT f * t * > Х Ж *$» 4 И Р Г l l ^ r t ©*І* 2 Г І » « А Д Д J J ' J ' I ^ f* n r ъ * щ Т П « г * * ***** V - f 0 *" м г г: T f ‘Ғ? If' > 0 »* Зр* e-t" 9 I Г ^ - - Т м в | Г ^ Ү ^ в П '• " ^ ^ Ч М Г ^ І Г І Г Г ліҒр&ХЧ* * \ «= Г ^ Г - І | « = Л ‘ ^ ‘іі г:' -Mi* rp- \‘.yt К Ж Й " Щ t Kit. !M! (H- i| j I I I I 'ІI ■. Д к м & И . И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж Ә Д ІГЕР ЛЕР ojrji г rtj Г Р « г 1 * 5 r ^ T J e « J ? т I ( 5 f J I ^ D S • * * > ? > и г Э й Г » f * l ? * p > 5 " r j ы а м І І ° Г С м J ' D b П з Г Ф М s Г ^ I Г ^ в > / Г " .7 f 1 1 г # * * r l « V f ^ % 1 1 1 1 j V#» M • J » Y - I ^ i j 4 » Г / І j • ^ О О * в « о £- і і а Г ^ ^ П 4 И; Jl ^Г*ЧГ"І і ^ а ә . * 4 г ^ і > і г. ^ ф і і і г *** f J*P * • г - ' - ' ' к з і г і ^ Г ^ й 1 « t r v f , » П Г ^ ^ й / « г Г 153 f Һ Г Т Н Һ ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы т ^ $ » 6 ^ І г Л й Ү а Ғ І ^ Р » # 5 ^ с * І л Ф я т ш ^ А * ? * I f ^ l 1 и ч & 4 Г г « У м f r t t - T f ж А <*<5j II н s i r а ^ - і ^ э 4fc© J М ? e t r r t б «•*. *-£'*' л Т і ^ щ "г м 0 * ' У Г П ^ ^ ’ r - f r t r ^ » - r f £ ЬЛТ&}*&1*- С'-^Г’ > -5 -<£ » V* , -, i f !■ ' :j " 4 T ir 154 И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж Ә Д ІГЕР ЛЕР Гш I f e Т ? Р « 1 Г r - I и - ^ Г Р - І * ^ «-t г *• * > г ° J ^ і/. *f*f S-^» в-|Г ^ I" ?* <9 > >• 9 r t r ^ • J * - ^ # • # ...<*»«*!«> в , r J * г у " - » * ’ -*%»'■? У 4 Г Y Г К d -Г * > f t » * о J T i# J Г * ' if »гэ#<И i* 155 f Һ Г Т Н Һ ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы Г - * Г У r i i e j r f e J # > Г<ЙГ*Г ) і г р І » в ^ Г е г Р ^ ^ М W ^ t -I « '|Г--| Щ ^ л 4 Г .* * -Iе e « . n » f JTJ& fc ^ ^ Ү Д ^ І r^ If" "■ I г* r ............ " W !1 !| I '11 jl " ij, ,|.t!: I ^ f t o V J P P Гу* > = * **»»>»■ Г L ’j 1 po^ l Vs4T ^ A T a - p % '& *& ■ '? '■ f! 1. | ■іГ • .|*.T * 4 И r * e - r ? , 1, jj! »>laP Ш | П ' ; ■ Я-1,^ іЯр I Ь С^ҮЧПГТ m m m * * - 0 ^ |ш|' К :|; * Л 1 Г * * * & * £ ;Ц 1 И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж ӘД ІГЕР ЛЕР т & о о Ү V -| Г o j 7" о Г І Ж P * o j r r i ^ ) A P * I f V ^ o l Г ^ о ^ Г У о - f ^ m ғ і а і г ^ г ^ r l l > | 9 ^ 5 j r l l ^ ^ ■ Я Ц iff щ в 5! И Г S'S- Г * о * Ү - Ъ Г У I 9 о ^ *^* Г Ч Г & W Gi-M 5*" Г П » Ф ^ Ы І r « г w ^ j ' r t o j r i l T P / l # / » * ) Г й ¥ Д 9 У * Т ^ * г 1 » * в Л ^ у О ©#f« ' f I» | v ^ I f s M M > i P T * « 4 r f t + r n M i l 1 f I' : ;t;!' - 1 5 7 f Һ Г Т Н h ЕЖЕЛГІ Д Ә У ІР Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы Ш ы ' Ж j j r , til Ш Ш*8 Ё р \ ш »L М гч & М ^ 11 f r - г 4 \ Щ / ) ф ф * f - і > * ** * " ° г * j t u j l \ m • ф ' » 4 . « « v r * * g a ‘ е И *• I f ‘І * * > * • * * ■ * • - * * W . “ *• ^ W ,iJH і; ' ІШ : Іһ ? 4 1 ,іі' ! %( } 1 k ь‘ ■t JU’.wL И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж Ә Д ІГ Е Р Л Е Р 5. ҚДЗДҚСТДН ДЙМДҒЫНДДҒЫ ЖДЗБД ЕСКЕРТКІШТЕР К өне түркі ж азба ескерткіш і Қ азақстан ай м ағы нан ең алғаш рет бұры нғы Ә улие ата үйезін дегі А й ы ртам -ой деген ж ерден таб ы л ған болаты н. О ны 1896 ж ы лы үйез басты ғы И .А .К аллаур тапқан. Кейінгі кездері де Қ азақстан ай м ағы нан ж ер бетінен ж эн е археологи ялы қ қазбалардан, сон д ай -ак білезік, айна сияқты заттарға ж азы лған ж азулар көптеп табы лы п келеді. Н егізінен ж азуларды зерттеуш і ж эн е ж инап ж ариялауш ы ғалы м ы м ы з А .А м анж олов болды . А .А м анж олов ж азуларды табы лған ай м ақтардағы өзен атаулары на қарай Ертіс, Іле, С ы рдария ж азулары деп атайды . С он д ай -ак ол ж азбаларды орналасқан ж еріне карай Т алғар, А қтөбе тэрізді атаулармен де белгіледі. Бүл ж азуларды ң барлы ғы да баска ғы лы м дарм ен катар эдеби түрғы дан д а қүнды болы п санала- ды. С оларды ң іш інде тари хы м ы зды терең қабаттарға ж етелей тін ж азбалар да бар. О лар - «А лты н адам » аталы п кеткен, Есік қаласы нан ж эн е А ры с өзенінің бойы ндағы К үлтөбеден таб ы лған еж елгі ж азулар. 5.1. ЕЖЕЛГІ СДҚ ЖДЗУЫ Бүгінде бүкіл әлем ге белгілі эйгілі «алты н ад ам ны ң » м үрдесі, оны м ен бірге ж ерленген көне ж азулы күм іс тостаған н ы ң таб ы л ған ы н а да, міне, 50 ж ы л болды. ЕСІК ЖДЗУЫ-І Есік ж азуы туралы бүры нғы О дақты ң Ғы лы м А кад ем и ясы н ы ң ш ы ғы стан у институты нан келген тіл м ам андары И .М .Д ьяконов, В .А .Л ивш иц, С .Г.К ляш торны йлар жазуды өздері оқы п, түсін діріп д эл елд ер келтірм естен бірден иран тіл дес болуы керек деп түж ы ры м ж асаған. Ж азба мүраны бізден бүры н да, алғаш қы зерттеуш ілер оқы ды . О лар көпш іл ікке белгілі, респуб ли калы қ баспасөзде еңбектері ж ариялан ған жеті зерттеуш і еді. О ларға біз өз тарапы м ы здан пікірім ізді білдірдік. Қ азір өзім іздің оқуы м ы зды ұсы найы к. Ескерту: Есік жазуы-1 деп белгілеуім із бірінш і оқы лы м ы н , қалған 2,3-лер толы қты ры лған оқы лы м дарды білдіреді. Т 1 - Ты жуан дауы ссы зды білдіреді. Т 2 - Ті ж іңіш ке дауы ссы зды білдіреді. Т 3 - Езулік буынды дауы ссы зды білдіреді. Т 4 - Еріндік буынды дауы ссы зды білдіреді. Т 5 - Д ауы ссы зды ң қабатталы п оқы луы н білдіреді. Т 6 - Д ауы ссы зды ң қайталан ы п оқы луы н білдіреді. Ескерткіш тің алғаш қы оқы лы м ы : 159 6 Н Г Т Н Һ ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы Аудармасы: Із елін ің ері Ш ың: «Ел, есіт, еске сақта, - деді (тура мағы насы : айту етті) - Бас б іріктіру игі, [сонда] Ж ер-С у ж ейтін асы ң ды сел етер, іш ер суы ңды төгер». Х алы қарал ы қ әліпбидегі транслитерациясы: IZ TL eR C yD eL eS TT It: B aS ToQ eD G ti JeR -SiiuB AS SeL IT, ТС TO K ФДКСИМИЛЕСІ T, k b К |