СОВРЕМЕННЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ Инструкция по разработке презентации к ОП повышения квалификации педагогов
ПРИМЕР
1.Мәтін лингвистикасы. Оқылым және тыңдалым материалдарының стилистикасы мәтін лингвистикасы, оқылым және тыңдалым материалдарының стилистикасы
1.Мәтін лингвистикасы. Оқылым және тыңдалым материалдарының стилистикасы
Мәтін лингвистикасы
тіл білімінің жеке бір саласы
Мәтін лингвистикасының зерттеу объектісі Мәтін
мәтінге тән мәні мен болмысы, ерекшелігі
шындық болмыстың мәтінде бейнеленуі
мәтіннің түзілу ерекшелігі
кабылдаудың сипаты, мәтіндегі автор мәселесі
Мәтін лингвистикасы Мәтін
латынша «textus» байланысу, қосылу, тұтасып кету.
Басты қасиеті:
тұтасым және байласым болып саналатын мағыналық байланыстармен біріккен таңба бірліктерінің тізбегі.
Мәтін
1.Тұтас мәтін түрлері
Сипаттау
Мазмұндау, баяндау,
Түсіндіру;
Дәлелдеу);
Нұсқау беру
2. Тұтас емес мәтін түрлері
толтыруға арналған түрлі формалар;
ақпараттық парақшалар;
кестелер мен сызбалар;
диаграммалар;
карталар;
билеттер;
жарнамалар;
ас мәзірлері;
мұқаба;
постерлер.
Стильдің түрлері
жұмыс стилі
газет стилі
ғылым стилі
Стиль – қаламгердің жазу мәнері, ой түйінін ашу тәсілі, образдар жүйесінің тұрақты бірлігі.
Ахмет Байтұрсынов
Нұргелді Уәли: ХХ ғасырдың басына дейін 5 функционалды стильдің жүгін ауызша қазақ тілі бір өзі арқалады.
Қазіргі стильдер бөлінісі
тұрмыстық сана (сөйлеу стилі)
эстетикалық сана (көркемсөз стилі)
әлеуметтік сана (шаршысөз стилі)
кәсіптік сана (іскери стиль)
ғылыми сана (ғылыми стиль)
Cтиль сөйлеу тілі стилі ауызекі сөйлеу стилі
жазба тілі стилі көркем әдебиет стилі
публицистикалық стилі
ғылыми стиль
ресми іс-қағаздар стилі
Мәтін
Аутентті мәтін
James Harmer-дің айтуы бойынша, аутентті мәтіндер – ана тілі болып саналатын адамдарға арналған мәтіндер. Лингвистикалық тұрғыдан мән берсек, аутентті мәтіндер өзгеше лексикамен ерекшеленеді: есімдік, шылаулар, одағай сөздер, эмоциялы-экпрессивті бояу, сөз тіркесі, фразеологизмдер, заманға сай сөздер және сөйлемдердің толық ашылмауы, қысқа сөйлемдердің көп қолданылуы жатады. Аутентті мәтінде ауызекі сөйлеудегі лексика, ұлттық-мәдениет компоненттері, күнделікті өмірде қолданылатын лексика тән. Ол оқушыға оқып жатқан тілінің ұлттық-мәдениетін танып білуге және сол тіл ана тілі болып табылатын адамдай тілді игеруге көмектеседі.
Аутентті емес мәтіндер
Аутентті емес мәтіндер дегеніміз – шетел тілі ана тілі болып табылмайтын оқушыларға арналған мәтіндер. (Мысалы English in mind for Kazakhstan кітабы). К.С. Кричевскийдің әдістемесі бойынша аутентті мәтіндерді қолдану саласы бойынша мынандай классификация ұсынған: 1) кәсіптік оқу саласы бойынша 2) әлеуметтік-мәдениет саласы 3) тұрмыстық сала 4) сауда-коммерциялық сала 5) отбасылық-тұрмыстық сала 6) спорттық-сауықтыру саласы
Көркем мәтінді талдаудың схемасы қандай?
Талдаудың түпкі мақсаты: 1.Көркем шығарманы толық түсінуге қол жеткізу 2.жазушының шығармасына негіз болған жағдайға қысқаша шолу жасаған 3.Шығарманың тақырыбымен, мазмұнымен, идеялық-көркемдік ой-түйінімен жалпы таныстырып шығу Көркем мәтінді талдау жолдары
Мәтіндік талдау
Шолу бағытындағы талдау
Сұрыптап талдау
Автор ізімен талдау
Көркем туындыны образдар жүйесіне талдау
Проблемалық талдау
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!