Инвестициялық жобаларды бағалау әдістері
жүктеу/скачать 139,1 Kb.
|
Инвестиция
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.Таза келтірілген құнды есептеу әдісі
Уақыт параметірі ескерілуіне немесе ескерілмеуіне байланыссыз инвестициялық қызметтерді зерттеуде қолданылатын критерилерді келесі екі топқа бөлуге болады: А) Дисконттауға негізделген В) Есептеуге негізделген Бірінші топтағы критерийлерге жатады: таза келтірілген құн (NPV), таза терминалдық құн (NTV), инвестициялар рентабельділігінің индексі (PI), пайданың ішкі нормасы (IRR), инвестицияның дисконтталған өтелу мерзімі (DPP) Екінші топ критерийлері Инвестициялардың өтелу мерзімі (PP), Инвестициялардың тиімділік коэффициенті (ARR). Енді, жоғарыдағы аталған инвестициялық жобаларды бағалау әдістерінің критерийлерін ауқымырақ қарастырайық. 1.Таза келтірілген құнды есептеу әдісі Бұл әдістің негізінде компания иелерінің басты мақсаттары жатыр, яғни фирманың құндылығын көтеру, бұл оның нарықтық құнының сандық бағасын көрсетеді. Алайда, инвестициялық жобалар бойынша шешімдерді қабылдау жиі компания иелерімен емес, оның басқарма жұмысшыларымен ойластырылып іске асады. Сондықтан бұл жерден көретініміз, меншік иелері мен басқарманың мақсаттары бәсекелес, яғни ішкі фирмалық келіспеушіліктер ескерілмейді. Бұл әдіс бастапқы инвестициялар көлемі (/с) мен жоспарланған мерзімде оның әкелетін дисконтталған таза ақша ағынына қатынасымен анықталады. Ақша қаражаттарының ағыны уақыт бойынша бөлінетін болғандықтан, ол "r" мөлшерлемесі бойынша дисконтталады. Ол инвестициялаған капиталға келетін жыл сайынғы қайтару пайызынан туындайды және оны аналитик (инвестор) өз бетінше тағайындайды. Мысалы, мынандай болжам жасалынды, n жыл ағымында инвестиция (/с) жұмсалынады, ол бойынша жылдық табыс көлемі Р1,Р2, ..... Рn.. Дисконтталған табыстардың жалпы жиналған мөлшері (PV) және таза келтірілген құн (NPV) сәйкесінше келесі формулалармен есептелінетін болды: NPV= Жоғарыда атап көрсетілгендей кез-келген компанияның барлық іс-әрекеті мақсатқа жету үшін орындалады. Компания иелері тұрғысынан NPV критериіне төмендегідей экономикалық түсінік беруге болады:
NPV=0, болған жағдайды ауқымырақ қарайық. Бұл жағдайда, шын мәнінде, компания иелерінің жағдайы өзгеріссіз қалады, алайда, алдында атап өткенімдей, инвестициялық жобаларды басқарушы персонал жиі қабылдайды, сонымен қатар бұл жағдайда менеджерлер өз таңдауына ие болады. Алайда, NPV=0 тұжырымы оң нәтижеге де ие болады- жобаны іске асырғанда өндіріс көлемі өседі, яғни компанияның ауқымы өседі. Компанияның ауқымының өсуі жағымды жағдай болғандықтан (мысалы, менеджерлер жағынан мынандай көзқарас: ірі компанияда жұмыс істеген пристижді, сонымен қатар, еңбекақысы да көп жағдайларда жоғары), жоба қабылданады. Жылдар бойынша табыстылықты жоспарлағанда мүмкін болғанша осы жобаға байланысты барлық өндірістік және өндірістік емес түсімдер түрлерін ескеру керек. Жобаны іске асыру кезеңінің соңында құрал-жабдықтардың немесе босатылған айналым құралдарының құны ретінде қаражаттардың түсімі болжанады, олар сәйкес кезеңнің табысы ретінде есепке алынады. Егер жоба инвестицияның бірден емес, m жыл аралығында қаржы ресурстарының біртіндеп инвестициялануын көздесе, онда NPV-ді есептеу формуласы төмендегі түрге келтіріледі: Мұндағы, i-жоспарланатын инфляцияның орташа қарқыны. NPV есептеуде дисконттаудың тұрақты мөлшерлемесі (ставкасы) қолданылады, алайда кейбір жағдайларда жылдарға байланысты жекелеген мөлшерлемелердің мәндерін қолдану мүмкін, имитациялық есептеулер кезінде дисконттаудың әртүрлі мөлшерлемелері қолданылса, онда біріншіден екі формула қолдануға жатпайды, екіншіден, біркелкі дисконттау мөлшерлемесіне қолданатын жоба, бұл жағдайда қолданылмауы мүмкін. NPV көрсеткіші коммерциялық ұйымның қарастырылған жобаны қабылдаған жағдайда экономикалық жағдайының өзгеруін болжамды бағалайды, ал бағалау, жоба аяқталғанда жасалады,бірақ бүгінгі уақыт позициясынан, яғни жобаның басынан. Бұл көрсеткіш уақыт аралығында өзгеріссіз болады, яғни әртүрлі жобалардың NPV қосуға болатынын көрсетеді. Бұл өте маңызды ерекшелік осы көрсеткішті қалғандардан бөліп, көрсететін және инвестициялық портфельдің тиімділігін бағалауда басты көрсеткіш етіп қолдануға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 139,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|