13. Ай мен Күннің көлемін автор неге теңейді? A) Теңіз бен бұлаққа
B) Жұлдыз бен сатурнға
C) Терек пен талға
D) Аң мен құсқа
E) Мал мен жәндікке
14. Ай шалқасынан жатқанда ауа райында қандай өзгеріс болады? A) Көктем туады
B) Түн қысқарады
C) Қатты ыстық болады
D) Күн жылынады
E) Күн суытады
15. Ай қашан толады? A) Күннен алыстағанда
B) Таң атқанда
C) Ай қорғалағанда
D) Күнге жақындағанда
E) Күн шыққанда
16. Неліктен айдың бетінде дақ пайда болған? A) Көрікті болғандықтан
B) Қызғаншақ болғандықтан
C) Кеш туғандықтан
D) Ерке болғандықтан
E) Сарғыш болғандықтан
17. Ай мен күннің көлемі сөз болатын азатжол A) Жетінші
B) Бесінші
C) Бірінші
D) Үшініші
E) Алтыншы
18. Айдың түрінің өзгеруін нешеге бөлеміз? A) Өзгермсйді
B) Екіге
C) Үшке
D) Төртке
E) Беске
19. Ауа райы суық болғанда ай қалай орналасады? 1.
Етпетінен
2.
Шалқасынан
3.
Тігінен
A) Барлығы бұрыс
B) Екіншісі
C) Үшіншісі
D) Біріншісі
E) Барлығы дұрыс
20.Ай мен Күн туралы аңыз нешінші азатжолда айтылған? A) Үшінші
B) Бесінші
C) Екінші
D) Төртінші
E) Бірінші
1143 – нұсқа 1-мәтін
Табиғатқа зер салсақ, одан ауа райын болжағыш «синоптик» өсімдіктерді кездестіруге болады.
Мысалы, гүл кауашақтары біркелкі ашылса, ауа райы ашық болады. Керісінше, гүлдері төмен
қарап, жабылып тұрса, ауа райы жауын-шашынды болып келеді. Өсімдіктің сабағы төмен қарап
иіліп тұрса да, жауын-шашын болады. Ал егер тік болса, ауа райы жақсы болады деп алдын ала
пікір айтуға мүмкіндік бар. Мұны қымыздық, бақбақ, егінжай шырмауығы сияқты
есімдіктерден байқай аламыз.
Егер қайың қандыағаштан гөрі ерте жапырақ жайса, жаз құрғақ, жылы болады. Егер
кандыағаш ерте бүршік атса, жаз ылғалды, салқын болады деп есептеледі.
