Ішкі секреция бездері. Гормондар. Гипофиз. Эпифиз

Ішкі секреция бездері немесе эндокриндік мүшелер жүйесі

гипофиз

• Эндокриндік мүшелер жүйесі(грек «endon»- ішкі, «crino» - бөлемін) – бездерде бөлінетін сұйықтықты шығаратын өзек болмағандықтан, сұйықтық бірден қанға өтеді.
• Ішкі секреция бездеріне жататындар: Гипофиз, қалқанша без, қалқаншамаңы безі, айырша без, эпифиз, бүйрекүсті безі және т.б.

Бүйрекүсті безі

Ұйқы безі

Жыныс бездері

Гормондар

• Гормондар (грекше «hormae» - қоздырамын, қозғалысқа келтіремін) – ішкі секреция бездерінен бөлінетін және ұлпалар мен мүшелерге әсер ететін биологиялық белсенді заттар.

Гормондардың топтары

Гормондар —органикалық заттар, химиялық табиғаты жағынан әр түрлі болып келеді:

инсулин, соматотропин, пролактин

адреналин,

норадреналин,

тироксин,

трииодтиронин

Жыныс бездерінің

және бүйрекүсті

безінің гормондары

Гормондардың ағзадағы рөлі

№	Бездің аты	Бөлетін гормон	Ерекшелігі.	Бездердің қызметі бұзылуынан болатын аурулар
				Егер гормондар аз бөлінсе	Егер гормондар көп бөлінсе
1	Гипофиз (өсу гормоны)	Тиреотропин Соматотропин	Пішіні үрмебұршақ тәрізді. Ересек адамдарда салмағы 0,5-0,6г. Гипофиз – безді және жүйке ұлаларынан тұрады.	Ергежейлілік	акромегалия
2	Гипоталамус	Нейрогормондар	Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейтін орталық.	Бездердің белсенділігі төмендейді

№	Бездің аты	Бөлетін гормон	Ерекшелігі	Бездердің қызметі бұзылуынан болатын аурулар
				Егер гормондар аз бөлінсе	Егер гормондар көп бөлінсе
3	Эпифиз	мелатонин	Пішіні домалақша без, салмағы 0,2г. Ол ортаңғы ми мен аралық мидың ортасында орналасқан.	-	-

Ергежейлілік

Алыптылық

Акромегалия – аяқ-қол сүйектерінің үлкен болуы

Тест

• Ішкі секреция бездерінен бөлінетін сұйықтық

А) Гилофиз

В) Гормондар

С) Эпифиз

Д) Тимус

Е) Қалқанша

• Гипофиздің салмағы:

А) 0,2-0,3г

В)0,3-0,4г

С)0,5-0,6г

Д)0,6-0,7г

Е)0,7-0,8г

Тест

• Гормон дегеніміз –

А) химиялық заттардың катализаторы

В)ішкі секреция бездерінен бөлінетін сұйықтық

С) дененің түрлі әрекетін реттейтін химиялық зат

Д) дәрі-дәрмек

Е) барлығы жауап дұрыс

• Гипофиздің алдыңғы бөлігінен бөлінетін гормон-

А) меланин

В) Акромеглия

С) өсу гомоны

Д) Вазопрессин

Е) окцитоцин

Тест

• Аралас бездерге жататындар:

А) Қалқанша без

В) Жыныс бездер

С) Гипофиз

Д) Ұйқы безі

Е) Бүйрекүсті без

• Мида орналасқан ішкі секреция безі –

А) Айырша без

В) Ұйқы безі

С) Қалқанша без

Д) Бүйрек үсті бездері

Е) Гипофиз

Үй жұмысы

§9. оқу. Биологиялық диктантқа дайындалу

жүктеу/скачать 4,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: