Ислам діні көп әйел алуға неліктен рұқсат
еткен?
Қазіргі таңда қоғамда бұл тақырып өте өзекті
мәселеге айналып отыр. Осы тұрғыда айтарымыз, көп
әйел алуға мүлдем болмайды деп үзілді-кесілді қарсы
шығу да, көп әйел алуды діннің негізгі талабы іспетті
жаппай уағыздау да астамдық екені. Көп әйел алу – ба-
тыста қатты сынға ұшыраған тақырып. Алайда көп әйел
алушылықты алғаш ойлап тауып, заңдастырған ислам
діні еместігі ақиқат. Ислам келгенге дейінгі, әлемдегі әйел
затының жағдайы баршаға мәлім. Ол кезде әйел затша
саудаланатын, қанша әйелмен үйленем десе де еркектер-
ге шек қойылмайтын. Әйелді қалаған уақытында қалаған
адамына сатып немесе айырбастай салатын. Тіпті, көне
Грек және Рим мәдениеттерінде әйелді адам деп те есеп-
темеген. Еплатонның пікірінше, әйел бір қолдан екінші
бір қолға өтіп жүре беретін ортақ мүлікке жатады. Ежелгі
қытай мәдениетінде әйел заты адам саналмағандықтан,
оған айдар тағып, ат та қойылмайтын болған. Тіпті, ба-
тыс философтары
«Әйел заты жалпы адам ба, жоқ
па? Адам болса, оның жаны бар ма, жоқ па? Бар бол-
са, оның жаны ер адамдардың жанындай ма, жоқ әлде
жануарлардың жандарына ұқсас па?»
деген тәрізді адам
шошитын ой-пікір таластарын да тудырған
205
. Міне, әйел
баласының жағдайы осындай жан түршігерлік қорлыққа
толы бір заманда Ислам діні әйелдердің абзал жаратылыс
205
Емине Шеникоглу, Генчлерин иманыны сорыларла чалдылар,
118-бет.
346
ИМАНИ ГҮЛ
екенін түсіндіріп, оған ерекше баға берді. Оны заттықтан
адамдыққа, қорлықтан ардақты деңгейге көтерді. Тіпті,
«Жұмақ – аналардың табанының астында»
деген
сыры терең, сыны биік ұстанымға бас идірді. Жоғарыда
айтқанымыздай, ислам келмес бұрын әйелдермен
үйленуде шектеу жоқ еді. Ер кісі қанша әйел алам десе де
өз еркінде еді. Ислам осы шексіздікті төртеумен шектеді.
Өзінің сыршыл күрделі талаптарын қойды. Олай болса,
бұл да исламның әйел баласына жасаған жақсылығы де-
сек артық айтқандық емес.
Екіншіден, төрт әйел алудың діндегі орны парыз
яки уәжіп емес. Яғни, әрбір мұсылман ер кісі көп әйел
алуға міндетті емес. Көп әйел алу, бар болғаны, кей
жағдайларға байланысты адамдарға берілген рұқсат қана.
Бұған қоса көп әйел алудың өзіндік күрделі шарттары
мен талаптары бар. Мысалы, екі әйел алғысы келетін
кісінің ең әуелі оларды бағып-қарайтындай жағдайы бо-
луы тиіс. Мұнымен қоса, әйелдерінің арасында қара
қылды қақ жарардай әділдік тең қарым-қатынас құруы
керек. Яғни, біреуіне жылы шырай танытып, екіншісімен
суық қарым-қатынас жасау, біреуінің жанында көп болып,
екіншісінікінде аз уақыт қана болу секілді көңілдеріне
кірбің салар әділетсіз араластықта болу дұрыс емес.
Біреуіне жағдай жасаса, екіншісіне де жағдай жасауы ке-
рек. Ал мұндай талаптарды орындай алатындардың саны
өте аз екені айтпаса да түсінікті. Ардақты Елші (с.а.у.):
«Екі әйелі бар кісі әйелдерінің береуімен артығырақ
қарым-қатынас жасап, әділетсіздікке жол беретін болса,
ондай адам ақырет күні бір иығы төмен салбыраған күйде
келеді», - деп әйелдерінің арасында әділетсіз қарым-
қатынас жасаған еркектің ақыреттегі аянышты жағдайын
білдірген. Алла Тағала «Ниса» сүресінде: «Егер әйелдер
347
Достарыңызбен бөлісу: |