Жерлендіргіш құрылғыларын есептеу және оларды орындау

150
құрамына, ылғалдылығына, жер асты суларының деңгейіне және 
температураға байланысты. Ең дәл ρ
-
ны қолданыстағы әдістердің бірімен 
тікелей өлшеу арқылы анықтауға болады. Әр түрлі топырақтар үшін алдын
-
ала есептеу кезінде ұсынылған мәндер және қатып қалған топырақтардағы 
коэффициенттерді жоғарылату анықтамалықтарда келтірілген.
Жерге қосу құрылғысы орындалғаннан кейін оның кедергісі міндетті 
түрде өлшенеді, егер ол стандарттан өзгеше болса, онда ол жерге 
тұйықтағыштардың санын қосу немесе топырақтың өткізгіштігін арттыру, 
оған шлак, тұз немесе басқа заттарды енгізу арқылы азаяды.
Жасанды жерлендіргіштер үшін есептеуді жүргізе отырып, табиғи жерге 
қосқыштардың жеткілікті екендігін алдын
-
ала анықтаңыз, содан кейін 
жасанды жерге қосқыштардың қажетті кедергісі есептеледі (4.33)
(4.33)
мұндағы risk 
—
жасанды жерге тұйықтағыштардың кедергісі;
Rec-
бірдей, табиғи;
Rzu-
қалыпты қарсылық.
Жерге тұйықтағыштар қимасы 40x4 мм болат жолақпен немесе сондай 
шыбықпен дәнекерленеді. Бұл жолақтар жерге 0,7 м тереңдікке салынып, 
жерге тұйықтағыштардың жалпы контурын құрайды.
Кәдімгі топырақтағы (саздауыт) ұзындығы 5 м болат шыбық ρ = 100 ом 
Х м кезінде 22,7 Ом өтпелі кедергіге ие. 22,7 Ом жалғыз жерге 
тұйықтағыштың 
таралуының 
нормативтік 
кедергісін 
алу 
үшін 
параллель(4.34) қосылған rг байланыстырушы жолағы түріндегі тік Rв және 
көлденең электродтардың кедергісінен тұратын тізбектің кедергісі 
есептеледі.
(4.34)
Сур.4.12. Жерге тұйықтау құрылғылары: а
-
параллель қосылған жерге 
тұйықтағыштардың ток желілері, б 
-
жеке тұрған трансформаторлық қосалқы 
станцияның жерге тұйықтау контуры, в
-
сол жапсарлас қосалқы станцияда
-1-
жерге тұйықтағыштар, 2
-
жерге тұйықтаудың ішкі контуры

151
Электродтар арасындағы қашықтық олардың өзара экрандалу 
құбылысын болдырмау үшін олардың ұзындығынан кем болмауы тиіс 
(сурет.4.12, а), бұл жерге тұйықтағыштың кедергісінің артуына әкеледі. 
Контур электр қондырғысын қамтитын тіктөртбұрыш түрінде орындалады 
(мысалы, жеке станция немесе қосалқы станция). Егер электр қондырғысы 
ғимаратқа жапсарлас салынған болса, онда жерге тұйықтағыштардың 
контуры сыртқа шығарылады және ішкі контурға (ғимарат ішінде) кемінде 
екі жолақпен қосылады (сурет.4.12 б, в).
Оқшауланған бейтарабы және жерге тұйықталу тогы аз қондырғыларда 
жерге тұйықтау өткізгіштерінің қимасы жеткілікті болып саналады: мыс 25, 
алюминий 35, Болат 120 мм2. Жерге тұйықтау магистральдарының дөңгелек 
немесе жолақты болатының ең аз қимасы 1000 В дейінгі қондырғыларда 100 
м2 және 1000 В жоғары қондырғыларда 120 мм2 кем болмауы тиіс.
Жерге тұйықталу тогы аз кернеуі 1000 В жоғары электр қондырғылары 
үшін жерге тұйықтау құрылғысының кедергісі шартты қанағаттандыруы тиіс 
(4.35)
(4.35)
мұнда Uз 250 В қабылданады, егер жерге тұйықтау құрылғысы кернеуі 
1000 В жоғары қондырғылар үшін ғана пайдаланылса, және Uз=125 В, егер 
жерге тұйықтау құрылғысы бір мезгілде және кернеуі 1000 В дейінгі 
қондырғылар үшін пайдаланылса;
Із 
—
жерге тұйықталудың есептік тогы, А.
Жерге қосу құрылғыларын есептеу кезінде жасанды жерге 
тұйықтағыштардың кедергісін анықтайтын келесі жеңілдетілген формулалар 
қолданылады:
—
диаметрі 10
-
12 мм, ұзындығы шамамен 5 м тереңдетілген өзек 
электродына арналған
-
бұрыштық болаттан жасалған электрод үшін 50x50x5 ММ және 
ұзындығы 2,5
—
2,7 м
-
диаметрі 50
-
60 мм және ұзындығы 2,5 м құбырдан жасалған электрод 
үшін
Кернеуі 1000 В дейінгі қондырғыларда жерге қосу құрылғыларын дұрыс 
таңдау қысқа тұйықталу жағдайында желі учаскесін (электр қондырғысын) 
тез және сенімді ажырату жағдайларын қамтамасыз етеді [39].

152

жүктеу/скачать 5,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: