Электр желілеріндегі кернеудің жоғалуы

140
өткізгіштерінің белсенді кедергісін(4.19) формула бойынша да анықтауға 
болады):
(4.19)
мұндағы F
-
алюминий сымының көлденең қимасы немесе АС сымының 
алюминий бөлігінің қимасы, мм2 (АС сымының Болат бөлігінің өткізгіштігі 
ескерілмейді).
ЭҚЕ ("Электр қондырғыларын орнату ережелері") сәйкес күш желілері 
үшін кернеудің қалыптыдан ауытқуы ± 5% 
-
дан аспауы, өнеркәсіптік 
кәсіпорындар мен қоғамдық ғимараттардың электр жарықтандыру желілері 
үшін 
— +5 —
тен
-2,5% -
ға дейін, тұрғын үй ғимараттары мен сыртқы 
жарықтандыру желілері үшін ±5% 
-
дан аспауы тиіс. Желілерді есептеу 
кезінде кернеудің рұқсат етілген жоғалуы пайда болады.
Электр желілерін жобалау және пайдалану тәжірибесін ескере отырып, 
кернеу жоғалтудың мынадай рұқсат етілген шамалары қабылданады: төмен 
кернеу үшін 
—
трансформатор үй 
—
жайының шиналарынан ең алыс 
тұтынушыға дейін 
—
6%, бұл ретте шығын шамамен мынадай түрде 
бөлінеді: станциядан немесе төмендеткіш трансформаторлық қосалқы 
станциядан және жүктеме тығыздығына байланысты үй 
—
жайға енгізуге 
дейін 
— 3,5—
тен 5% 
–
ға дейін, енгізуден ең алыс тұтынушыға дейін
— 1-
ден 2,5% 
-
ға дейін, кәбіл желілерінде қалыпты жұмыс режимі кезінде 
жоғары% және әуе
-12%.
Кернеуі 6
-
10 кВ болатын үш фазалы үш сымды желілер біркелкі 
жүктемемен жұмыс істейді деп саналады, яғни мұндай желінің фазаларының 
әрқайсысы біркелкі жүктеледі. Жарықтандыру жүктемесіне байланысты 
Төмен вольтты желілерде оның фазалар арасында біркелкі таралуына қол 
жеткізу қиын, сондықтан көбінесе 380/220 В үш фазалы токтың 4 сымды 
жүйесі қолданылады. Бұл жүйеде электр қозғалтқыштары желілік сымдарға 
қосылады, ал жарық сызықты және нөлдік сымдар арасында бөлінеді. 
Осылайша, жүктеме барлық үш фазаға теңестіріледі.
Есептеу кезінде сіз берілген қуаттарды да, осы қуаттарға сәйкес келетін 
ток шамаларын да пайдалана аласыз. Ұзындығы бірнеше шақырым болатын, 
атап айтқанда 6
-
10 кВ кернеулі желілерге жататын желілерде сымның 
индуктивті кедергісінің желідегі кернеудің жоғалуына әсерін ескеру қажет.
Есептеулер үшін мыс және алюминий сымдарының индуктивті 
кедергісін 0,32
—
0,44 Ом/км 
—
ге тең қабылдауға болады, ал сымдар (500
-
600 мм) мен сымның 95 мм2
-
ден жоғары қималары, ал 1000 мм және одан 
жоғары қашықтықтар мен 10
-
25 мм2 қималары арасындағы қашықтық аз 
болған кезде аз мән алынуы керек.
Үш фазалы желінің әр сымында кернеудің жоғалуы сымдардың 
индуктивті кедергісін ескере отырып, формула бойынша есептеледі(4.20)

141
(4.20)
онда оң жақтағы бірінші мүше белсенді, ал екіншісі 
—
кернеу 
жоғалуының реактивті компоненті.
Сымдардың индуктивті кедергісін ескере отырып, түсті металдардан 
жасалған сымдармен кернеудің жоғалуына электр беру желісін есептеу 
тәртібі келесідей:
1. Біз 0,35 Ом/км алюминий немесе болат алюминий сымы үшін 
индуктивті кедергінің орташа мәнін орнатамыз.
2. P, Q белсенді және реактивті жүктемелерді есептейміз.
3. Реактивті (индуктивті) кернеудің жоғалуын есептейміз (4.21)
(4.21)
4. Кернеудің жол берілетін белсенді жоғалуы берілген сызықтық кернеу 
мен реактивті(4.22):
(4.22)
5. Сымның көлденең қимасын анықтаймыз (4.23) s, мм2
(4.23)
мұндағы γ
-
кедергіге кері шама (γ = 1/ro 
—
меншікті өткізгіштік).
6. Біз s
-
тің ең жақын стандартты мәнін таңдаймыз және ол үшін 
анықтамалық кестеге сәйкес 1 км сызықтағы белсенді және индуктивті 
қарсылықты табамыз ( ro, хо).
Формула (4.24) бойынша кернеудің жоғалуының нақтыланған мәнін 
есептейміз.
(4.24)
Алынған мән кернеудің рұқсат етілген шығынынан аспауы керек. Егер 
ол рұқсат етілгеннен көп болса, онда сіз үлкенірек (келесі) қиманың сымын 
алып, қайта есептеуіңіз керек.
Тұрақты ток желілері үшін индуктивті кедергі жоқ және жоғарыда 
келтірілген жалпы формулалар жеңілдетілген.
Кернеуді жоғалту үшін Тұрақты ток желілерін есептеу.

142
P, W қуатын l, мм ұзындығымен беру керек, бұл қуат токқа сәйкес 
келеді(4.25)
(4.25)
мұндағы U
-
номиналды кернеу, В.
Екі ұшына сым желісі кедергісі(4.26)
(4.26)
мұндағы Р
-
сымның кедергісі;
s-
сымның қимасы, мм2.
Желідегі кернеудің жоғалуы(4.27)
(4.27)
Соңғы өрнек жүктеме белгілі болған кезде қолданыстағы желідегі 
кернеудің жоғалуын тексеруге немесе берілген жүктеме бойынша сымның 
көлденең қимасын таңдауға мүмкіндік береді(4.28)
(4.28)
Кернеуді жоғалту үшін бір фазалы айнымалы ток желілерін есептеу.
Егер жүктеме таза белсенді болса (жарықтандыру, жылыту 
құрылғылары және т.б.), онда есептеу тұрақты токтың берілген есептеуінен 
еш айырмашылығы жоқ. Егер жүктеме аралас болса, яғни қуат коэффициенті 
бірліктен өзгеше болса, онда есептеу формулалары (4.29):
(4.29)
желідегі кернеудің жоғалуы(4.30)
(4.30)
ал желі сымының қажетті қимасы (4.31)

143
(4.31)
Технологиялық желілерді және ағаш өңдеу немесе ағаш өңдеу 
кәсіпорындарының басқа электр қабылдағыштарын беретін 0,4 кВ тарату 
желісі үшін оның есептеу схемасы жасалады және кернеудің жоғалуын 
есептеу жеке учаскелер бойынша жүзеге асырылады. Мұндай жағдайларда 
есептеулерді жеңілдету үшін арнайы кестелер қолданылады. Біз осындай 
кестеге мысал келтіреміз(1
-
кесте), онда кернеуі 0,4 кВ алюминий сымдары 
бар үш фазалы ӘЖ
-
де кернеудің жоғалуы келтірілген.
1‑кесте.
Номиналды 
қима, мм2
Реактивті қуат коэффициенті кезінде кернеудің салыстырмалы 
шығындары,% 1 кВт*км
-
ге
1,02
0,88
0,75
0,62
0,53
0,48
0,36
0,28
0,90
16
1,62
1,58
1,55
1,52
1,5
1,49
1,46
1,44
1,37
25
1,13
1,1
1,1
1,03
1,02
1,0
0,97
0,96
0,89
35
0,87
0,84
0,81
0,78
0,76
0,75
0,72
0,7
0,64
Кернеудің жоғалуы келесі формуламен анықталады(4.32):
(4.32)
мұндағы ΔU
-
кернеудің жоғалуы, В;
ΔUтабл
-
салыстырмалы шығындардың мәні, % 1 кВт * км;
Ма 
—
шығарма берілетін қуат Р (кВт) ұзындығы желісі, кВт•км; [36].

жүктеу/скачать 5,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: