II тарау. Сертификаттау жзне сэйкестікті растау негіздері 129 Бақылау объектісіне эсер етуі бойынша бұзып бақылау жэне
бұзбай бақылау кездеседі. Бұзып бақылаудан кейін бұйым ары
қарай пайдалануға жарамай қалады.
Тексерілетін параметрлердің типі бойынша геометриялық па-
раметрлерін (сызыктық, бұрыштық өлшемдерін, жазықтықгардың,
осьтердің, бөлшектердің, тораптар мен агрегаттардың және т.б. фор-
малары мен орналасуын), физикалық қасиеттерін (электрлік, жылу
техникалық, оптикалық жэне т.б.), механикалық қасиеттерін (берік-
тік, қаттылық); микро жэне макроқұрылымын (металлографиялық
зерттеулер); химиялық қасиеттерін (заттың құрамын химиялық тал-
дау, эр түрлі орталарда химиялық тұрактылық), сондай-ақ арнаулы
бақылау (жарық, газ өткізгіштігі, герметикалығы).
Сәйкестікті растау кезіндегі бақылау процесі ұйымдастырыл-
ған жүйе болып табылады. Бақылау процесінің негізгі элементтері:
объект, эдістеме жэне бақылауды орындаушы, сондай-ақ бақылау
бойынша нормативтік құжаттар болып табылады.
Бақылау процестерін, ең алдымен техникалық бақылау процесін
ұйымдастыру кезінде МемСТ 14.317-75 стандартын қолдануға бола-
ды. Бұл стандарттатехникалықбақылау жүргізу кезінде қолданылатын
операцияларды эзірлеудің негізгі кезеңдері көрсетілген.
Өнімді сынақтан өткізу (сынау) бақылаудың бір түрі болып
табылады, сондықтан оған да жүйелік тәсілдемені қолданады.
Сынақ жүргізу жүйесіне төмендегі негізгі элементтер кіреді: объ
ект (бүйым, өнім), сынақ категориясы, сынақ жүргізу жэне өлшеу
үшін қолданылатын құралдар (сынақ жабдықтары жэне салысты-
рып тексеру немесе тіркеу қүралдары), сынақ жүргізуші, сынақ
жүргізу үшін нормативтік қүжаттар (бағдарлама, әдістемелер).
2.8 Міндетті және ерікті сертификаттау 2.8.1 Сертификаттаудың қолданылу салалары. Міндетті сертификаттау объектілері.
