6ip Typi
ретшде кайыц женшде жалпы
айту); логикальщ жша басым болады; дэлелдеу басым. 4. Тшдш тэсшдерь
Жалпы жэне дереказ мэндеп бейтарап, кггаби сездер. Мысалы,
жылдамдьщ, нрзгапыс; гылыми терминдер (кепшшж интернационалдык):
журнак, жалгау, фонема, элемент; жак, ауыспалы шакты
eTicriK yHeMi
осы
шак мэншде колданылады (балык; желбезепмен дем алады); жайылма
хабарлы сейлемдер.
Керкем сейлеу.
1. Крлданылу аясы: керкем шыгармаларда жумсалады.
2.Сейлеу мшдеттерп жанды сурет с алады, не туралы айтылганды
бейнелейд1, автор басынан кеипрген сез!мд1 (эмоцияны) окушыларга
жетюзедь
3. Стильдж белгшерь Сейлеу эдетте: накты (жалпы кайын атаулы
емес, накты осы кайын гана суреттеледО, бейнел1 (жанды, acepni), сез1мд1
болады.
4. Тшдш тэсшдерк накты сездер (карга, торгай, лашын, тш катты, еске
салды, ацгартгы, кенес бердО, ауыспалы магыналы сездер: Царацгы тунде
may цалгып, ¥щыга кетер салбырап.
Эмоциялы - багалы сездер: сандьщша, егЬше, балацай',
- сураулы, буйрыкты сейлемдер;
' - леп л сейлем; б1рыцгай мушел! сейлем.
Публщистикалыц сейлеу.
1. К,олданылу аясы: газет, журналдарда, митинг, жиналыстарда
пайдаланылады.
2. Сейлеу мшдеттер1: кепшшкке ыкпал жасау, когамдык ктерге
адамдардын дурыс катынасын калыптастыру.
3. Стильдж белплерь Сейлеу эдетте: кызулы, уранды болады.
4. Тшдж тэсшдерк буйрыкты, лепт1 сейлемдер; риторикалык
сейлемдер; жайылма каратпа сез; кайталаулар; карама-карсылыкты
(антитеза) керсету.
Стильдердщ салыстырмалы necnteci
Сейлеу
Сейлеу стил!
Катынас жасау жагдайы
Стнльд
1
к б е лгЬ е р !
TVPi
Кайда?
Шммен
*>
Не ушш?
1
2
3
4
5
6
ауызею
ауызек!
ресми
жагдайда
емес
1-1
катынас сейлеу
еркш ^стау, калай болса
солай
147
Кестенщ жалгасы
ютаби
гылыми
ресми жагдайда
1 - кеи
хабар (туандару
абстрактылык,
дэлд!к,
логика кисындылыгы
Ютаби
ресми ic
хабар
(аныктама
тусш к беру)
ресмшпк,
дэлд^к,
cipecnejiiK, шпкпеуш тис
Ютаби
публицистика
лык
—
—
ыкпал (сенд!ру)
уран салу, сез1мге эсер
ету
кггаби
керкем
ыкпал
ету,
бейнелеу
(суретгеу)
нактылык,
бейыел!,
сез1мге эсер ету
V-V III сыныптарда ана тш сабактарында стилистика бойынша мына
сиякты юкерлпстер калыптасады: Дайын мэтшнщ стилш аныктау; дайын
мэтшге стильдш талдау жасау; бершген стильдщ мэтшш жасау.
Тексеру блогы
Бацылау сурацтары:
/.Стиль мен стилистиканыц айырмашылыгы бар ма?
2. Ka3ipri эдеби тщце стильдер нешеге белшед
1
?
5. Ауызею сейлеу стилшщ езщдак ереш елт бар ма?
4.F ылыми стильге тэн ерекшел1ктср кандай?
5.Ресми ic-кагаздары стилшщ ерекшел1ктер1'кандай?
6. Керкем эдебиет стилше тэн ерекшелштер кандай?
7.Публицисгакалык стильге тэн ерекшелштер бар ма?
^.Мектепте стилистиканы окытудыц максаты кандай?
9. Стилистика пэн! кай сыныпта етшед!?
10. Стилистикадан бершетш бш м мазмуны кандай?
Кэсгбийскерлт блогы
Студенттердщ вз бетшен орындайтып жумыстары:
1. Стилистиканыц гылыми-эдютемелж ецбектерде зерттелуше шолу
жасацыздар.
2. Стилистиканы окытуга байланысты шыьдан ецбектерге
талдау
жасацыздар.
3.Стилистикалык угымдардыц багдарламада бершуше (сыныбы,
сагаты) токталыцыздар
4. Стилистикалык угымдарды игертуге байланысты тапсырмалар
курастырыцыздар.
5.Стильдщ турлерш игерту сабакгарыныц жоснарларын жасацыздар.
К,ажетт1 эдебиеттер:
1. Жапбаров А. Казак т ш стилистикасын окыту методикасыныц
непздерк АлмаТы, 1991
2. Сергалиев М. Синтаксис жэне стилистика. Алматы, 1997
3. Чижова Т.И. Основы методики обучения стилистике в средней
школе. М., 1987
4. Балакаев М., т.б. Казак тш нщ етилистикасы. Алматы, 1975
148
Ф А К У Л Ь Т А Т И В Т ! С А Б А Ц Т А Р Д Ь Щ ЭД1СТЕМЕС1
Сыныптагы жэне сыныптан тыс журпзшетш сабак,тар мен катар,
факультативен курстар окушыларды окытуды уйымдастырудыц ерекше
Достарыңызбен бөлісу: |