Жаңа экономикалық саясат

Өнеркәсіптегі өзгерістер:

1.Кәсіпорындар сала бойынша ірі тресттерге біріктірілді. Бірінші дәрежелі кәсіпорындар «Одақтық маңызы бар» тресттерге біріктірілді. Екінші дәрежелі кәсіпорындар Өлкелік трестерге біріктірілді. 2.Ұсақ кәсіпорындар жеке адамға, шетелдіктерге, кооперативтерге жалға берілді. 3.Өнеркәсіп, темір жол, көлік тасымалы шаруашылық есепке көшті. Өнеркәсіптегі өзгерістердің нәтижесінде Риддер қорғасын зауыты 1923 жылы одақтағы өндірілетін қорғасынның 40% -ын өндіре бастады, Доссор, Мақат мұнай кәсіпорындары іске қосылды, Шымкент сантонин зауыты ашылды, 1927 жылы Қарсақбай комбинаты мыс өндіре бастады.

.

Тауар айналымындағы өзгерістер

1921 жылғы мамырдың 24 – індегі «Айырбас туралы» декретінде кооперативтік ұйымдар арқылы да, рыноктар мен базарларда да айырбас жасауға жол берілетіні атап өтілді. Сонымен бірге жеке саудаға рұқсат етілді. Жәрмеңке саудасы күшейтілді. 1927 жылы 75 жергілікті, 13 губерниялық, 7 өлкелік жәрмеңке жұмыс істеп, сауда айналымы – 30 млн. сомға жетті.

Басты жәрмеңкелер:

1) Семей губерниясында – Қоянды, Баянауыл.

2) Ақмола губерниясында – Атбасар.

3) Ақтөбе уезінде – Ойыл, Темір.

4) Бөкей ордасында – Орда.

Ауыл шаруашылығындағы өзгерістер

1.Әскери коммунизм саясаты кезінде енгізілген салғырт жойылып, оның орнына салық енгізілді (1921 жылы наурызда) 2.Түтін салығы мен күш-көлік салығының орнына бірыңғай заттай салық енгізілді. Салықтың мөлшері салғыртқа қарағанда 2,5 есе аз болды. 3.1924 жылы 1 қаңтардан бастап салық тек ақшалай төленетін болды. 4.Салық үдемелі болғандықтан, оның бар ауыртпалығы байларға және кулактарға түсті. 5.Мал өсіретін қожалықтар салықтан босатылды.жалдамалы еңбекті пайдалануға рұқсат берілді. 6.Салықтан түскен қаражат халық ағарту ісіне жұмсалды. 7.Жерді арендаға беруге рұқсат берілді. 8.Несие берілетін болды. 9. «Қосшы Одағы» құрылды. 10.1924-1925 жылдары елге тракторлар әкеліне бастады.

Нәтижесі:
1.Егіс көлемі ұлғайды,
2.Мал саны өсті және кедейлер азайып, орташалар саны көбейді.
3.Байлар, кулактар шектетілді, сайлау, сайлану құқығынан айырды.

жүктеу/скачать 0,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: