Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері

113 
за раздел/сквозную тему 
1 четверть 
2 четверть
3 четверть
4 четверть
5 класс 
2 
2 
2 
2 
6 класс 
2 
2 
2 
2 
7 класс 
2 
2 
2 
2 
8 класс
2 
2 
2 
2 
9 класс 
2 
2 
2 
2 
 «Қазақ тілі мен әдебиеті» оқу пәні (оқыту қазақ тілінде емес) 
Оқыту қазақ тілінде емес мектептерде «Қазақ тілі» мен «Әдебиеті» 
пәндері жаңартылған оқу бағдарламасы бойынша «Қазақ тілі мен әдебиеті» 
кіріктірілген пән ретінде оқытылады.
«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнін кіріктіріп оқытудың мақсаты – 
оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуге және сын тұрғысынан ойлауға 
дағдыландыру. Оқушылар әңгіме, поэзия, драма, сондай-ақ, ғылыми және 
бұқаралық ақпарат құралдарының материалдарын сын тұрғысынан оқи отырып, 
ӛз түсініктерін дамытады. Оқу арқылы танымдық дағдыларын арттыра отырып, 
білім әлеміне жол ашады.
Қазақ тілі мен әдебиетін кіріктіре оқытуда жаңа әдістемелік логика 
ұсталынады. Жаңартылған коммуникативтік бағыт тек коммуникативтік 
әдістерді атап қана қоймайды, әрбір коммуникативтік әдісті іштей кіші 
бӛлшектерге бӛліп, олар кіші дағдылар – оқу мақсаты түрінде әрбір сыныпқа 
тӛменнен жоғары қарай дамып, күрделене түсетін спираль түрінде жүйелі 
құрастырылды. Ӛйткені коммуникативтік бағытты ұстану үшін, мұғалім мен 
оқушылардың және оқушылардың ӛзара, жеке, жұпта, топпен, ұжыммен еркін 
түрде сұхбаттасуына лайықталып құрылған білім берудің жүйелі үдерісі 
қалыптасуы керек. Бағдарламада кӛрсетілген оқу мақсаттарының нәтижесіне 
жету үшін мұғалім мен оқушының ӛзара педагогикалық ықпалдасуы жаңа 
дәрежеге кӛтерілуі тиіс. Ол дәрежеге ӛзара сыйластық, іскери ынтымақтастық 
және сұхбаттасып отыру арқылы қол жеткізуге болады. «Субъекті - 
субъектілік» дидактикалық қарым-қатынасқа негізделген оқыту жүйесінде 
әрбір оқушы жеке тұлға деп танылады және олардың әрқайсысы қазақ тілін 
оқып-үйренуі барысында ӛзінің ішкі құндылықтары мен қажеттіліктерін жүзеге 
асыруға толық мүмкіндігі болуы міндетті болады. Мұғалім оқушылардың 
қазақша еркін сӛйлеп, жазып, үйренуі үшін, түрлі интерактивтік әдістерді 
қолданып, бірге күліп, бірге коммуникативтік жағдаяттың шешімін іздеп, 
олармен эмоциялық жақын болуы керек. Ынтымақтастық, достық, сыйластық, 
түсіністік орнату – басты қағида болады. Психологиялық-педагогикалық 
ғылыми тұғырлары осы мақсатқа лайықталып НЗМ тарапынан әзірленген 
Оқулық пен Мұғалім нұсқаулығы бағдарламаның мақсаты мен мазмұнын 
толыққанды аша алады. Ӛйткені мұндай арнайы сабақтар жүйесі мен 
жаттығулар жүйесі бағдарламаның тікелей сәулеленген кӛрінісін танытады. 
Осыған дейінгі бағдарлама кеңестік авторитарлық «субъектілік - 
объектілік» қатынас жүйесінен еш алыстамаған. Ал ондай оқушыны 
бағынышты 
объекті 
ететін 
білім 
беру 
үдерісінде 
шынайы 
коммуникативтікдағды қалыптастыру мүмкін болмайды. 

114 
Қазақ тілі мен әдебиеті» пәндерін кіріктіріп оқу арқылы оқушылар:
- сӛздік қоры мен тілдік сауаттылығын дамытады;
- тілдің қоғамдық-әлеуметтік қызметін түсінеді;
- ойлау және танымдық қабілеттерін дамытады;
-коммуникативтік дағдыларын жағдаятқа сай дұрыс қолдана білуді және
ӛзгелермен еркін қарым-қатынас жасауды үйренеді;
- қазақ халқы мен мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін қалыптастырады
, қызығушылығын арттырады.
«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнін кіріктіріп оқытуда сабақты ұйымдастыру, 
ең алдымен, оқу материалының ерекшелігіне, сынып деңгейіне негізделеді. 
Кіріктіріп оқытудың негізгі және міндетті талабы – оқушының ӛзіндік жұмыс 
істеу қызметін арттыру, ӛйткені оқу материалының тақырыптық аясын кеңейте 
отырып, терең талдауды талап етеді.
Кіріктірілген білім беру бағдарламасында «Қазақ тілі мен әдебиеті» 
пәнінің оқытылу да ӛзгеше. Бағдарлама оқушының білім, білік және тӛрт тілдік 
дағдысын: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылымды жетілдіруге бағытталған. 
Бұл тӛрт дағды оқу жоспарында «Шиыршық әдісімен» орналастырылған және 
бір-бірімен тығыз байланысты. Яғни, жыл бойына бірнеше рет қайталанып 
отырады және ӛскен сайын тілдік оқу мақсатта күрделене түседі.
5, 6, 7, 8, 9 - сыныптарда оқу процесі жаңартылған мазмұндағы үлгілік 
оқу бағдарламасымен (оқыту орыс тілінде) жүзеге асырылады. 
«Қазақ тілі мен әдебиеті» бағдарламасының мақсаты – оқушылардың 
тілдік дағдыларын дамыту, қазақ тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін 
тұлға қалыптастыру, тіл нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін 
сӛйлесуге және сауатты жазуға үйрету.
Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және 
ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша қамтылатын шығармалар, сағат 
саны, оқу мақсаттары нақты кӛрсетілген. 
1. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқу жүктемесінің кӛлемі: 
1) 5-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат;
2) 6-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат;
3) 7-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат;
4) 8-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат; 
5) 9-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат. 
2. Негізгі орта білім беру деңгейіндегі «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні 
бойынша оқушылардың білім, білік және дағдыға қойылатын талаптары «Шет 
тілін меңгерудің жалпы еуропалық құзыреті» деңгейлерін (B1, B2) негізге ала 
отырып, айқындалған.
3. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінің оқу мазмұны 5 бӛлімге бӛлінеді. 
Бӛлімдерді бӛлімшелер құрайды, олар сыныптар бойынша күтілетін нәтижелер 
түрінде оқыту мақсаттарынан тұрады. 
4. Оқыту мақсаттары арқылы мұғалімдер сӛйлеу қызметінің тӛрт 
дағдысын(тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қалыптастырады, сонымен 
қатар, оқушылардың жетістігін бағалайды және оқытудың келесі кезеңі туралы 
ақпарат береді.

115 
5. Оқыту пәнінің мазмұнын 5 бӛлім құрайды: 
1) тыңдалым; 
2) айтылым; 
3) оқылым; 
4) жазылым; 
5) тілдік бағдар. 
6. «Тыңдалым»бӛлімі келесі бӛлімшелерден тұрады: 
1) болжау; 
2) назарын шоғырландырып тыңдау; 
3) сӛздер мен сӛз тіркестерінің мағынасын түсіну; 
4) кӛркем шығармаларды тыңдау; 
5) негізгі ойды анықтау; 
6) тыңдалым материалдары бойынша жауап беру. 
7. «Оқылым» бӛлімі келесі бӛлімшелерден тұрады: 
1) мәтіндегі ақпаратты анықтау; 
2) стильдік ерекшеліктерді анықтау; 
3) кӛркем шығармаларды оқу; 
4) мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау; 
5) қосымша ақпарат кӛздерінен алынған мәліметтерді оқу; 
6) ӛзіндік кӛзқарасын білдіру және бағалау. 
8. «Жазылым» бӛлімі келесі бӛлімшелерден тұрады: 
1) әртүрлі стильде мәтіндер құрастыру; 
2) эссе жазу; 
3) кӛркемдегіш құралдарды қолданып жазу; 
4) мәліметтерді жинақтау; 
5) орфография және пунктуация. 
9. «Айтылым» бӛлімі келесі бӛлімшелерден тұрады: 
1) сӛздік қорының алуандығы; 
2) сӛз мәнері мен сӛйлеу этикеті; 
3) орфоэпиялық нормаларды сақтау; 
4) мәтіннің негізгі аспектілерін анықтау және талқылау; 
5) сенімді және еркін жауап беру; 
6) визуалды материалдар арқылы тілді дамыту. 
10. «Тілдік бағдар» бӛлімі келесі бӛлімшелерден тұрады: 
1) сӛз таптары; 
2) сӛйлем. 
(https://www.nao.kz /Білім беруді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету/ Оқу 
бағдарламалары./Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы 
оқу бағдарламалары «Казахский язык» для школ с русским/ узбекским/ 
уйгурским/ таджикским языком обучени) 

жүктеу/скачать 5,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: